EU tuần trước đã đưa ra một chính sách mới nhằm tăng cường ảnh hưởng của mình ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương để chống lại sức mạnh đang lên của Trung Quốc.

Hôm thứ Sáu (23/4), Philippines đã gửi công hàm phản đối Trung Quốc về việc không rút cái mà họ gọi là tàu “đe dọa” được cho là do lực lượng dân quân hàng hải điều khiển xung quanh đá Ba Đầu (tên tiếng Anh là Whitsun Reef) đang tranh chấp, mà Manila gọi là Julian Felipe Reef.

"Căng thẳng ở Biển Đông, bao gồm sự hiện diện gần đây của các tàu lớn của Trung Quốc tại Whitsun Reef, gây nguy hiểm cho hòa bình và ổn định trong khu vực", một phát ngôn viên của EU cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Bảy (23/4).

EU nhắc lại sự phản đối mạnh mẽ "các hành động đơn phương có thể làm suy yếu sự ổn định của khu vực và trật tự dựa trên luật lệ quốc tế".

Họ kêu gọi tất cả các bên giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình theo luật pháp quốc tế và nhấn mạnh một tòa trọng tài quốc tế năm 2016 đã ra phán quyết có lợi cho Philippines trong khi vô hiệu hóa hầu hết các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông.

Trung Quốc ngày càng lo lắng rằng châu Âu và các quốc gia khác đang chú ý đến lời kêu gọi của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden về một "cách tiếp cận phối hợp" đối với Trung Quốc, vốn cho đến nay đã trở thành hiện thực dưới hình thức trừng phạt đối với vấn đề an ninh ở Hồng Kông và đối xử với người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tháng trước cho biết Washington “đứng về phía đồng minh của mình, Philippines”, khi đối mặt với lực lượng dân quân hàng hải ồ ạt của Trung Quốc tại đá Ba Đầu.

Trong cuộc họp báo ngày 25/3, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết hoạt động của các tàu Trung Quốc trong phạm vi lãnh hải của Sinh Tồn Đông đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, vi phạm quy định của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 về hoạt động của tàu thuyền nước ngoài trong lãnh hải quốc gia ven biển, đi ngược lại tinh thần và nội dung Tuyên bố về Ứng xử của các nước ở Biển Đông (DOC) được ký kết giữa ASEAN và Trung Quốc năm 2002, làm phức tạp tình hình, không có lợi cho đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc.

"Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và chứng cứ lịch sử để khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa, phù hợp với luật pháp quốc tế. Là quốc gia biển và là thành viên của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982, Việt Nam được hưởng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển của mình được xác lập bởi Công ước", Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam nêu rõ.

Đá Ba Đầu là một rạn san hô thuộc cụm Sinh Tồn trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Đây là điểm mút đông bắc của cụm Sinh Tồn và là rạn san hô lớn nhất trong cụm. Đá Ba Đầu của Việt Nam là đối tượng tranh chấp của cả Đài Loan, Philippines và Trung Quốc.