Trên khắp Nam Á, một người trung bình sẽ sống lâu hơn 5 năm nếu mức độ bụi mịn đáp ứng các tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới, theo một báo cáo từ Viện Chính sách Năng lượng của Đại học Chicago.

Tại các bang Uttar Pradesh và Bihar của Ấn Độ, nơi sinh sống của 300 triệu người, bệnh phổi và tim do ô nhiễm PM2.5 gây ra đang làm giảm 8 năm tuổi thọ, và ở thủ đô New Delhi là 10 năm.

Ô nhiễm PM2.5, có kích thước nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 micron, gần bằng đường kính sợi tóc người, xâm nhập sâu vào phổi và đi vào máu. Năm 2013, Liên Hợp Quốc đã xếp loại bụi mịn này vào danh sách tác nhân gây ung thư.

WHO cho biết mật độ PM2.5 trong không khí không được cao hơn 15 microgam trên mét khối trong bất kỳ khoảng thời gian nào, tương đương trung bình 5mcg/m3 trong cả năm.

Đối mặt với nhiều bằng chứng về tác động gây hại cho sức khỏe, WHO đã thắt chặt các tiêu chuẩn này vào năm ngoái, lần đầu tiên kể từ khi thiết lập hướng dẫn về chất lượng không khí vào năm 2005.

Trưởng nhóm nghiên cứu Crista Hasenkopf và các đồng nghiệp cho biết trong báo cáo Chỉ số Chất lượng Cuộc sống Không khí trong lành rằng: “Việc giảm vĩnh viễn ô nhiễm không khí toàn cầu sẽ tăng thêm 2,2 năm tuổi thọ trung bình”.

Hầu như tất cả các khu vực đông dân trên thế giới đều vượt quá hướng dẫn của WHO, nhưng không nơi nào cao hơn châu Á: gấp 15 lần chỉ số của WHO ở Bangladesh, gấp 10 lần ở Ấn Độ và 9 lần ở Nepal và Pakistan.

Trung và Tây Phi, cùng với phần lớn Đông Nam Á và một phần Trung Mỹ, cũng phải đối mặt với mức độ ô nhiễm cao hơn mức trung bình toàn cầu.

Đáng ngạc nhiên là ô nhiễm PM2.5 vào năm 2020 hầu như không thay đổi so với năm trước mặc dù nền kinh tế toàn cầu đang chững lại rõ rệt và lượng khí thải CO2 giảm nhiều do đại dịch Covid-19. Các tác giả lưu ý: “Ở Nam Á, ô nhiễm thực sự đã tăng lên trong năm đầu tiên của đại dịch".

Một quốc gia đã có những cải thiện lớn là Trung Quốc. Ô nhiễm PM2.5 đã giảm gần 40% ở quốc gia 1,4 tỷ dân từ năm 2013 đến năm 2020, đồng thời giúp làm tăng thêm 2 năm tuổi thọ.

Nhưng ngay cả với sự tiến bộ này, cuộc sống ở Trung Quốc ngày nay vẫn ngắn hơn trung bình 2,6 năm so với thế giới. Các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất bao gồm Hà Nam và Hà Bắc, miền trung Trung Quốc và các tỉnh ven biển Sơn Đông.

Báo cáo cho biết, so với các nguyên nhân tử vong khác, tác động của ô nhiễm PM2.5 có thể tương đương với việc hút thuốc lá, cao gấp ba lần so với sử dụng rượu và cao sáu lần so với HIV/Aids.

Hoàng Nam (theo SCMP)