Liên hợp quốc thông qua nghị quyết về giải pháp hai nhà nước cho vấn đề Palestine

Tuyên bố dài bảy trang – kết quả của hội nghị quốc tế do Saudi Arabia và Pháp đồng chủ trì tại Liên hợp quốc hồi tháng 7 – đã nhận được 142 phiếu thuận, 10 phiếu chống và 12 phiếu trắng. Mỹ và Israel đã cùng tẩy chay hội nghị. Các nước bỏ phiếu chống gồm: Israel, Mỹ, Argentina, Hungary, Micronesia, Nauru, Palau, Papua New Guinea, Paraguay và Tonga.

Nghị quyết thông qua văn kiện – mang tên “Tuyên bố New York về giải pháp hòa bình cho vấn đề Palestine và thực thi giải pháp hai nhà nước” – yêu cầu Hamas phải thả toàn bộ con tin và giao nộp vũ khí. Đây là lần đầu tiên Đại hội đồng LHQ chính thức thông qua một văn bản lên án các vụ tấn công của Hamas ngày 7/10/2023 nhằm vào dân thường Israel.

Tuyên bố cũng chỉ trích mạnh mẽ các cuộc tấn công của Israel nhằm vào dân thường và cơ sở hạ tầng tại Gaza, cũng như việc phong tỏa, gây đói kém, “dẫn tới thảm họa nhân đạo nghiêm trọng và khủng hoảng bảo vệ dân thường”. Tính đến nay, hơn 64.000 người – phần lớn là dân thường – đã thiệt mạng tại Gaza, theo cơ quan y tế địa phương.

Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot khẳng định nghị quyết đã “cô lập Hamas trên trường quốc tế”. Trên mạng xã hội X, ông viết: “Lần đầu tiên, Liên hợp quốc đã thông qua một văn bản lên án Hamas vì các tội ác của họ, đồng thời kêu gọi tổ chức này đầu hàng và giải giáp”.

Nghị quyết kêu gọi “cùng hành động để chấm dứt chiến tranh ở Gaza và đạt tới một giải pháp công bằng, hòa bình, lâu dài cho xung đột Israel–Palestine dựa trên việc thực thi giải pháp hai nhà nước”. Văn kiện cũng nêu rõ Hamas phải chấm dứt quyền kiểm soát Gaza và bàn giao vũ khí cho Chính quyền Palestine, với sự giám sát và hỗ trợ quốc tế, phù hợp với mục tiêu thành lập một nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền.

Phía Mỹ bác bỏ, gọi đây là “một động thái sai lầm và không đúng lúc, chỉ nhằm mục đích phô trương”, đồng thời cho rằng văn kiện “là món quà dành cho Hamas” và có nguy cơ làm kéo dài chiến tranh, ảnh hưởng tiêu cực đến triển vọng hòa bình. Đại sứ Israel tại LHQ Danny Danon cũng chỉ trích nghị quyết là “kịch một chiều”, cho rằng “người hưởng lợi duy nhất là Hamas”.

Cuộc bỏ phiếu diễn ra ngay trước thềm Hội nghị thượng đỉnh cấp cao LHQ ngày 22/9 tới tại New York – do Saudi Arabia và Pháp đồng chủ trì. Tại đây, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và một số quốc gia khác như Anh, Bỉ hay Canada được kỳ vọng sẽ chính thức tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine.

Giải pháp hai nhà nước – được xây dựng từ Hiệp định Oslo 1993 – vẫn là nền tảng của ngoại giao quốc tế đối với xung đột Israel–Palestine, song tiến trình này đã nhiều lần bế tắc do bạo lực leo thang. Việc thông qua Tuyên bố New York được xem là nỗ lực nhằm tái khởi động cam kết của cộng đồng quốc tế, đặt trọng tâm trở lại vào giải pháp đàm phán hai nhà nước.