Năm ngoái, chính quyền trung ương đã trả cho chính quyền địa phương 8,39 nghìn tỷ nhân dân tệ (1,2 nghìn tỷ USD) trong bối cảnh với nhiều người phải đối mặt với các khoản nợ đáng kể.

Theo một báo cáo mới, các khu vực phía tây kém phát triển của Trung Quốc, đặc biệt là tỉnh Quý Châu mắc nợ nhiều, sẽ phải đối mặt với áp lực trả nợ ngày càng tăng trong vòng 5 năm tới do mức nợ tăng cao có thể gây ra rủi ro trong hệ thống ngân hàng do nhà nước quản lý.

Tờ Caixin đã đưa vào tin tuần trước rằng một công ty đầu tư nhà nước, Tập đoàn Quản lý và Đầu tư Tài sản Nhà nước Quận Zunyi Bozhou, được biết đến nhiều hơn với cái tên Bozhou Investment, đã vỡ nợ một khoản vay ủy thác cơ sở hạ tầng trị giá 255 triệu nhân dân tệ (40 triệu USD) đến hạn vào ngày 10 tháng 1.

Đây là vấn đề mới nhất trong một loạt các vấn đề về nợ của Quý Châu với một số thành phố và quận của Quý Châu đã không thể trả được nợ trong vài năm qua.

Vào cuối tháng 12, một tòa án Thượng Hải đã ra phán quyết rằng thành phố Zunyi ở Quý Châu phải hoàn trả Zhongtai Trust tổng cộng 267 triệu nhân dân tệ cho khoản vay 3 năm mà công ty đã huy động vào năm 2016 thông qua phương tiện tài chính của chính quyền địa phương (LGFV).

Một báo cáo tuần này được xuất bản bởi Viện Tài chính & Phát triển Quốc gia (NIFD), một tổ chức tư vấn liên kết với chính phủ, cho hay: “Một khi xảy ra vỡ nợ chính quyền địa phương, nó sẽ tạo ra một cú sốc mạnh đối với tín dụng chung của chính quyền địa phương, và làm tăng thêm rủi ro trong hệ thống ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại địa phương.”

Theo báo cáo, để giảm bớt áp lực cho các chính quyền địa phương, những người đã chứng kiến ​​doanh thu của họ sụt giảm do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 năm ngoái, Bắc Kinh đã phải tăng trợ cấp cho các chính quyền khu vực lên mức cao kỷ lục.

Báo cáo của NIFD cũng ước tính rằng, vào cuối năm 2020, dư nợ trái phiếu chính quyền địa phương và nợ trên các LGFV lần lượt tăng lên 25,5 nghìn tỷ nhân dân tệ và 10,7 nghìn tỷ nhân dân tệ, tương ứng với mức tăng 20,2% so với năm 2019.

Đối với Quý Châu, nơi đã dựa vào đầu tư tài sản cố định để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của mình trong vài năm qua, một số người đã đặt ra nhiều câu hỏi về lợi ích của việc chi tiêu đó, một số trong số đó đã dẫn đến việc xây dựng tốn kém không mang lại giá trị gia tăng cho nền kinh tế mà thay vào đó chỉ mang thêm nợ.

Một video được lan truyền vào năm ngoái đã ghi lại cảnh một số dự án xây dựng dở dang ở quận Dushan của Quý Châu, khiến các quan chức quận thừa nhận “họ đang vay mượn liều lĩnh”.

Trong khi các chính quyền địa phương đã phải vật lộn với nguồn thu giảm do đại dịch Covid-19 khiến nền kinh tế tăng trưởng chậm lại, niềm tin vào khả năng trả nợ của chính quyền địa phương bị ảnh hưởng bởi một loạt vụ vỡ nợ bất ngờ của các công ty nhà nước do các tỉnh lớn kiểm soát hoặc sở hữu vào cuối năm ngoái. 

Một trong số đó là nhà điều hành mỏ Yongcheng Coal & Power Holding Group, thuộc sở hữu của chính quyền tỉnh Hà Nam, đã vỡ nợ khi thanh toán một thương phiếu được xếp hạng AAA 1 tỷ nhân dân tệ (155 tỷ USD) vào tháng 11.

Tổng sản phẩm quốc nội chính thức của Quý Châu là cao nhất so với tất cả các tỉnh vào năm 2019 với 8,5%, nhưng mức nợ của nó cũng cao nhất khi so sánh với doanh thu của nó.

Theo ước tính của GF Securities, tổng dư nợ của tỉnh này cao gấp 7,24 lần doanh thu của tỉnh vào năm 2019, đứng đầu tất cả các tỉnh về tỷ lệ đòn bẩy tài chính.

Trong vài tháng qua, chính phủ Quý Châu đã cố gắng giảm bớt một số áp lực nợ của mình bằng cách khai thác nguồn lực của công ty mẹ của tập đoàn Kweichow Moutai, nhà sản xuất thương hiệu rượu vang xa xỉ, để mua nợ của các công ty nhà nước đang gặp khó khăn trong tỉnh.

Giá cổ phiếu của Kweichow Moutai, công ty thành công nhất ở Quý Châu, đã tăng hơn gấp ba lần trong hai năm qua, trở thành một trong những công ty rượu có giá trị nhất thế giới.

Công ty mẹ thuộc sở hữu nhà nước của nó, Công ty Nhà máy rượu Kweichow Moutai Trung Quốc, nắm giữ 58% cổ phần của công ty và đã đồng ý vào tháng 12 để chuyển 4% cổ phần cho một tổ chức khác có liên kết với tỉnh Quý Châu.

Mặc dù Quý Châu đã tìm cách trấn an công chúng rằng họ sẽ có thể đáp ứng các nghĩa vụ nợ và có thể tranh tận dụng sản của mình để củng cố bảng cân đối kế toán, nhưng các nhà phân tích cho rằng tỉnh này có khả năng cần dựa vào nguồn vốn từ chính phủ trung ương để đối phó với khoản nợ ngày càng tăng của nó.

Huy Hoàng