Xe chở hàng quá tải là một trong những nguyên nhân chính làm giảm tuổi thọ của các công trình hạ tầng giao thông đường bộ. Chở quá tải làm cho phương tiện lưu thông thiếu an toàn, lái xe khó khăn hơn khi điều khiển phương tiện nên dễ gây ra các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng.

Ngoài ra, đây còn là một trong những hành vi cạnh tranh thiếu lành mạnh giữa các chủ xe nhằm hạ giá cước vận tải để giành giật khách hàng, thậm chí nhiều trường hợp để bù đắp chi phí chủ xe đã đưa ra giá cước quá thấp, dưới giá thành cơ bản để duy trì hoạt động của doanh nghiệp.

Nhiều đơn vị vận tải cho biết, tình trạng này đã và đang là một trong những nguyên nhân làm cho thị trường vận tải hàng hóa đường bộ rơi vào hoàn cảnh khó khăn như hiện nay, chi phí gia tăng nhưng lợi nhuận không đủ trả lãi suất vay ngân hàng, các chi phí hoạt động.

Để xây dựng được một tuyến đường, một cây cầu, nhà nước phải bỏ ra rất nhiều tiền của nhưng nếu không giải quyết được bài toán “xe quá tải”, thậm chí nhiều trường hợp chở quá tải trên 100% thì tất cả mọi cố gắng để xây dựng, duy tu sửa chữa cầu đường đều có nguy cơ bị phá vỡ.

Không một con đường nào, không một công trình nào đủ khả năng hàng ngày, hàng giờ phải gồng gánh lên mình một khối lượng lớn như vậy mà lại không nhanh chóng hư hỏng xuống cấp.

Thông tin từ Tổng cục đường bộ Việt Nam cho biết, trong tháng 8/2020 (từ ngày 21/7-20/8/2020), các lực lượng chức năng của Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã tiến hành kiểm tra tải trọng gần 12.000 xe và phát hiện hơn 1.200 xe chở quá tải.

Tình trạng xe cơi nới kích thước thành thùng để chở hàng quá tải, lưu thông công khai trên một số quốc lộ, đường đô thị và đường địa phương đã tái diễn, gây hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông, mất an toàn giao thông, ô nhiễm môi trường đã tái diễn trở lại và ngày càng gia tăng.

Các xe tải tự đổ, xe ben cơi nới kích thước thùng hàng, chở đất, vật liệu xây dựng quá tải lưu thông trên các tuyến đường ngoại thành của Thành phố Hà Nội như đường 70, đường đê Hữu Hồng, ĐT.421B, ĐT.422, đường Hồ Chí Minh...

Các xe tải có dấu hiệu chở hàng quá tải, lưu thông trên Quốc lộ 37, đoạn qua xã Âu Lâu và phường Hợp Minh, TP.Yên Bái (tỉnh Yên Bái). Các xe tải, xe ben cơi nới kích thước thành thùng, chở đất, vật liệu xây dựng quá tải lưu thông trên các tuyến đê tại huyện Hiệp Hòa, huyện Việt Yên (tỉnh Bắc Giang)...

Tổng cục trưởng Tổng cục đường bộ Việt Nam Nguyễn Văn Huyện khẳng định, phải xử lý triệt để vì chỉ cần một xe chở quá tải trọng lưu thông trên đường cũng có thể phá hỏng kết cấu hạ tầng giao thông.

Vì vậy, Tổng cục đề nghị UBND các tỉnh, thành phố yêu cầu các Sở Giao thông Vận tải thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 32/CT-TTg về tăng cường kiểm soát tải trọng phương tiện giao thông.

Về giải pháp lâu dài, Tổng cục đường bộ Việt Nam đề nghị sửa Luật Giao thông đường bộ theo hướng quy định chặt chẽ hơn đối với những xe chở vật liệu xây dựng hàng rời, đặc biệt phải quy định chặt chẽ việc xếp hàng hóa đối với xe này.

Những địa phương được xem là điểm nóng về xe chở quá tải trọng, Tổng cục Đường bộ Việt Nam sẽ làm việc trực tiếp với các tỉnh này để đưa ra các giải pháp hữu hiệu.

Thông tin từ Chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia Nguyễn Trọng Thái cho biết, để ngăn xe quá tải bùng phát, các địa phương cần nhân rộng mô hình trạm cân kiểm soát tại các cảng, các mỏ kết nối dữ liệu với Ban ATGT, Công an tỉnh, Sở GTVT.

Với mô hình này, các đơn vị liên quan sẽ biết được nguồn hàng nào có tỉ lệ xe vi phạm tải trọng cao, từ đó có biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời. Đồng thời các lực lượng chức năng cũng cần tăng cường kiểm tra, xử  lý nghiêm những trường hợp vi phạm và tuyên truyền để lái xe nâng cao nhận thức.