Song mọi điều dường như bị lãng quên khi chúng tôi nghe anh say sưa kể về những năm Đức Thọ xây dựng NTM.

Theo anh Võ Công Hàm, bước vào xây dựng NTM, Đức Thọ không có nhiều lợi thế. Là huyện thuần nông, độc canh cây lúa, không có biển, có rừng để có chế độ 135. Đã vậy, 15/28 xã nằm ven sông và ngoài đê, thường bị lũ lụt đe dọa.

Một địa phương diện tích không lớn nhưng lại có quá nhiều đơn vị hành chính nên phải đầu tư nguồn lực lớn, xây dựng cơ bản nhiều. Trong lúc đó ngân sách của huyện còn nhiều khó khăn, hạn chế. Bên cạnh dân số già hóa nhiều thì lực lượng lao động trẻ đi làm ăn xa quê lại khá lớn.

Khi huyện bước vào thời điểm bắt đầu xây dựng NTM, cả tỉnh chưa có mô hình nào rõ rệt. Các chỉ tiêu, tiêu chí Trung ương đề ra đã rất cao, về tỉnh lại đòi cao hơn, nhiều hơn, nhưng các cơ chế, chính sách dành cho các địa phương trong xây dựng NTM mỗi ngày một thấp so với trước.

Trước tình hình đó, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Huyện ủy thành lập Ban chỉ đạo tham mưu cho thường trực và cấp ủy những chủ trương, giải pháp căn cơ, phù hợp với đặc thù, thế mạnh và những hạn chế, khó khăn trong quá trình xây dựng NTM của huyện.

Đầu tiên, Ban chỉ đạo tập trung làm tốt tuyên truyền, tập huấn, triển khai đến mọi tầng lớp cán bộ, đảng viên đến người dân, chủ trương mục đích ý nghĩa của xây dựng NTM. Nhấn mạnh, làm rõ hơn cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước hỗ trợ chính sách, nhân dân là lực lượng chủ thể, tự giác, hăng hái vào cuộc thì mới làm được NTM.

Công tác tuyên truyền phải giải quyết bằng được nhận thức ban đầu không đúng của cán bộ cũng như người dân là trông chờ, ỷ lại vào cấp trên, nghĩ rằng xây dựng NTM là để được hưởng chính sách, được Nhà nước đầu tư mọi mặt. Phải tạo điểm nhấn trong tư duy tầng lớp cán bộ, đảng viên từ huyện đến xã, xóm khích lệ quyết tâm trong nhiệm kỳ này phải kiên quyết xây dựng bằng được NTM của xã, huyện mình.

Trong chỉ đạo làm, Đức Thọ chọn cái nào dễ làm trước, khó để sau, chọn địa phương nào hội tụ đầy đủ các yếu tố như: Cán bộ có trách nhiệm, dân đồng thuận cao, có lợi thế về quỹ đất… vào những tốp đầu xây dựng NTM. Hằng năm, huyện đặt mục tiêu đăng ký, giao chỉ tiêu cho từng địa phương phải đảm nhiệm.

Mục tiêu đặt ra của Đức Thọ là năm 2018 lên huyện NTM, cùng top với huyện Nghi Xuân. Song vì nhiều nguyên nhân, nên phải chậm lại, trong đó có hai nguyên nhân chính là, Đức Thọ phải tập trung cao độ cho việc làm điểm của tỉnh về sáp nhập bộ máy hành chính cấp xã, và là huyện có nhiều đơn vị hành chính nhất, nhì tỉnh nên phải đầu tư lớn cho xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng. Nhiều ý kiến ở đây cho rằng, nếu các bộ, ngành hữu quan cho triển khai chủ trương sáp nhập sớm, trước khi tiến hành xây dựng NTM như nghị quyết của Trung ương và Chính phủ thì mỗi xã ít nhất cũng tiết kiệm được 10 tỷ đồng trong xây dựng cơ bản.

Qua tổ chức bộ máy sau sáp nhập cấp xã, Đức Thọ giảm từ 28 đầu mối, hành chính xuống 16 đơn vị, giải quyết được 420 cán bộ, công chức, người lao động không chuyên trách dôi dư trong bộ máy nhà nước. Nếu tính về mặt kinh tế, bình quân số lượng ngân sách dùng để trả lương mỗi xã từ 3 -3,5 tỷ đồng, sau sáp nhập đã tiết kiệm 45 tỷ đồng/năm cho toàn huyện.

Điều đáng nói là, sau khi 27 xã được công nhận xã NTM, Huyện ủy Đức Thọ đã ra ngay nghị quyết xây dựng thị trấn trở thành đô thị văn minh ban hành kèm theo 19 tiêu chí. Đây có thể nói là sự đột phá rất chủ động của Đức Thọ khi chưa huyện nào trong tỉnh làm được.

Nhớ lại cuối năm 2018, chúng tôi và cả đoàn kiểm tra của Văn phòng Điều phối xây dựng NTM tỉnh phải ngạc nhiên đến ngỡ ngàng khi được chứng kiến hệ thống đường sá, trạm xá, trường học… của 7 xã ngoài đê, bên kia sông La quá khang trang, đẹp đẽ. Bí thư – Chủ tịch UBND huyện Võ Công Hàm vui vẻ cho biết, 10 năm qua, Đức Thọ đã huy động được trên 3.200 tỷ đồng từ các nguồn lực, trong đó nhân dân đóng góp 14%, con em xa quê ủng hộ khoảng 10%. Nhờ đó, huyện đã hỗ trợ các địa phương trên 60 ngàn tấn xi măng; xây dựng gần 400km đường giao thông, 28 nhà văn hóa xã, 155 nhà văn hóa thôn, tổ dân phố đạt chuẩn NTM, 70 trường học từ mầm non đến trung học cơ sở, 28 trạm xá đạt chuẩn quốc gia.

Đến nay, có thể khẳng định rằng, cơ cấu kinh tế của Đức Thọ chuyển dịch đúng hướng. Dự kiến bình quân thu nhập đến cuối nhiệm kỳ, trên 40 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo thấp nhất toàn tỉnh, 3,9%.

Qua thành công xây dựng NTM, thấy rằng: Niềm tin của người dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, chính quyền, mặt trận Tổ quốc nâng lên rõ rệt. Tình làng, nghĩa xóm bền chặt hơn, ứng xử văn hóa hơn. Kinh tế phát triển mạnh, hình thành được trên 1.000 mô hình kinh tế lớn, vừa và nhỏ, cơ sở vật chất hạ tầng được xây dựng khang trang. Qua đó đánh giá được năng lực, tâm huyết của đội ngũ cán bộ, CNVC các cấp. Đây cũng là dịp để chọn lựa ra những người xứng đáng vào cấp ủy, HĐND các cấp trong nhiệm kỳ tới.

Trong lần về thăm huyện Đức Thọ gần đây nhất, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã biểu dương, đánh giá cao nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Đức Thọ trong xây dựng chính quyền vững mạnh, phát triển kinh tế - văn hóa, xóm làng đoàn kết, hòa thuận, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và có những cách làm sáng tạo trong xây dựng NTM.

Khắc Hiển – Diễm Hằng