+ Với mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 8% trở lên đã và đang được Chính phủ đặt quyết tâm rất lớn trong năm 2025, việc giải ngân vốn đầu tư công có ảnh hưởng đến tăng trưởng ra sao, thưa ông?

- PGS. TS Đinh Trọng Thịnh: Đầu tư công là một trong những giải pháp quan trọng thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế quốc dân, là vốn mồi cho đầu tư tư nhân cũng như đầu tư nước ngoài, tác động mạnh mẽ đến xuất nhập khẩu.

Thời gian qua, việc cơ cấu lại đầu tư công đã đạt được những kết quả tích cực, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm tập trung hơn vào các ngành, lĩnh vực then chốt, các công trình, dự án có sức lan tỏa, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm hiệu quả giữa các vùng miền trong cả nước.

Theo tính toán, khi giải ngân đầu tư công tăng thêm 1% thì tăng trưởng GDP sẽ tăng thêm 0,058%; giải ngân 1 đồng vốn đầu tư công sẽ kéo theo 1,61 đồng vốn đầu tư của khối ngoài nhà nước, góp phần kích cầu kinh tế, giải quyết việc làm, phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Như vậy, có thể thấy, tác động rất tích cực, tạo hiệu ứng lan tỏa của đầu tư công đến thúc đẩy tăng trưởng là rất lớn.

Năm 2025, Quốc hội, Chính phủ đã có quyết định đầu tư công ở mức rất lớn nhằm thúc đẩy tăng trưởng với mục tiêu GDP đạt trên 8%. Quốc hội đã duyệt đầu tư công lên hơn 878 nghìn tỷ đồng, đây là con số lớn nhất từ trước đến nay. Do đó, các bộ, ngành, địa phương phải có quyết tâm, nỗ lực lớn ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm mới.

+ Với con số cần giải ngân rất lớn lên đến hơn 878 nghìn tỷ đồng, theo ông, việc giải ngân liệu có đảm bảo đạt kế hoạch 95% mà Thủ tướng Chính phủ giao cho các bộ, ngành, địa phương hay không?

- PGS. TS Đinh Trọng Thịnh: Nhìn lại 2023 có vốn đầu tư công cao nhất ở mức hơn 711 nghìn tỷ và chúng ta đã cố gắng giải ngân được khoảng 93%.

Năm 2025 với con số đầu tư công rất lớn và để giải ngân đạt mức 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao thì phải có quyết tâm ngay từ ngày đầu, tháng đầu để thực hiện giải ngân.

Cũng có thể thấy rằng, trong những năm gần đây, việc giải ngân đều trên 90% nhưng để giải ngân được số vốn lớn nhằm đạt mục tiêu 95% kế hoạch của năm 2025 thì “không dễ”.

Việc giải ngân đầu năm thường gặp một số khó khăn mà vấn đề đầu tiên có thể thấy tình trạng “đầu năm đủng đỉnh, cuối năm vội vàng”. Nguyên nhân một phần do đầu năm, nhiều bộ, ngành, địa phương chưa có kế hoạch phân bổ vốn, cho đến việc chuẩn bị mặt bằng, khởi công dự án…

Cùng với đó, đầu năm cũng là thời điểm thời tiết không ủng hộ, đến các tháng cuối năm hanh khô, thời tiết thuận lợi cùng với sức ép về mặt giải ngân nên thường đẩy mạnh xây dựng, hoàn thành các công trình.

+ Nhiều giải pháp đã được lãnh đạo Chính phủ đưa ra để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, xin ông cho biết đâu là giải pháp trọng tâm cần thực hiện?

- PGS. TS Đinh Trọng Thịnh: Để giải ngân vốn đầu tư công đạt hiệu quả, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, gần đây nhất là Công điện số 16 đã nêu các yêu cầu đối với bộ, ngành, địa phương. Các bộ, ngành, địa phương phải tuyệt đối thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng; đồng thời thực hiện quyết liệt việc phân bổ kế hoạch vốn ngay từ đầu năm. Việc phân bổ thực hiện đến tận dự án để các chủ đầu tư chuẩn bị công tác giải phóng mặt bằng, nhà thầu chuẩn bị nhân lực, vật tư, máy móc… để thi công dự án.

Đặc biệt, người đứng đầu các địa phương phải thường xuyên tháo gỡ khó khăn cho các dự án. Bởi nếu chính quyền các địa phương không sát sao, quan tâm đến các chủ đầu tư, nhà thầu để tháo gỡ các khó khăn phát sinh về thủ tục, giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu… cho các dự án thì rất khó khăn.

Chính quyền địa phương, đặc biệt người đứng đầu phải có trách nhiệm với các chủ đầu tư, các đơn vị thi công tháo gỡ khó khăn. Khi họ kêu gì, khó khăn ở đâu phải nắm bắt và tháo gỡ ngay, nếu để họ phải dừng thi công thì sẽ chậm trễ kế hoạch. Đó là điều rất quan trọng.

Đồng thời, các chủ đầu tư, nhà thầu phải có trách nhiệm đẩy nhanh tiến độ thi công, thực hiện báo cáo, phản hồi theo đúng quy trình Nhà nước quy định. Từ đó, tạo thuận lợi cho việc kiểm tra, giám sát, thúc đẩy tiến độ thi công, hoàn thành các mục tiêu đặt ra.

+ Xin cảm ơn ông!

Quốc Trần (Thực hiện)