“Chúng tôi xác định rằng, tháo gỡ khó khăn luôn phải là một quá trình mà ở đây phải “xốc lại” từ tư duy đến hành động cho một hành trình mới. Hai năm đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp nên không tránh khỏi những trì trệ, nhiều công việc dang dở, ngổn ngang. Thời điểm này, khi bước vào giai đoạn bình thường mới, rất cần những nỗ lực gấp đôi, guồng quay công việc chắc chắn phải giống như chiếc tàu tốc hành, vừa nhanh, vừa không ngừng nghỉ để những nhiệm vụ đề ra cán đích kịp thời, hiệu quả”, nhà báo Nguyễn Đức Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam khẳng định trong cuộc trò chuyện với Báo Nhà báo & Công luận trước thềm kỷ niệm 72 năm ngày thành lập Hội Nhà báo Việt Nam.

10 nhiệm vụ trọng tâm và chiếc “chìa khóa” phương châm

+ Đại hội lần thứ XI Hội Nhà báo Việt Nam (HNBVN) đã khẳng định thành quả đạt được của nhiệm kỳ qua và mở ra chặng đường phía trước với thật nhiều kỳ vọng và dự định mới. Tiếp theo thành công của Đại hội, việc nghiên cứu, quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội là công việc hết sức cần thiết. Chúng ta đã, đang và sẽ triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XI như thế nào, thưa ông?

- Phó Chủ tịch Thường trực Nguyễn Đức Lợi: Năm 2022 là năm thứ hai triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng; năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội HNBVN lần thứ XI nhiệm kỳ 2020-2025.

Đây là năm HNBVN chúng ta tròn 72 năm thành lập và cũng là dấu mốc mở ra một thời kỳ phát triển mới, với rất nhiều thách thức, nhiều cơ hội đan xen để thể hiện vị thế, uy tín của mình. Nghị quyết Đại hội XI HNBVN khẳng định: “Để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn mới, HNBVN cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, tập hợp, đoàn kết, động viên toàn thể hội viên, người làm báo trong cả nước đẩy mạnh tuyên truyền sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh…”.

Trên tinh thần ấy, chúng tôi đã đề ra những nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện trong nhiệm kỳ 2020-2025… Một là, tập trung tuyên truyền, cổ vũ việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, mở rộng đối ngoại, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, xây dựng đất nước, huy động mọi nguồn lực, để đến năm 2030 nước ta trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Hai là, tiếp tục thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật, chính sách của Nhà nước về công tác thông tin, báo chí: Nghị quyết Trung ương 9 (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”; Nghị quyết Trung ương 5 (khóa X) “Về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới”; Chỉ thị số 43-CT/TW ngày 08/4/2020 của Ban Bí thư (Khóa XII) “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của HNBVN trong tình hình mới”; Thực hiện Luật Báo chí 2016; thực hiện quy hoạch phát triển và quản lý báo chí đến năm 2025, 2030; triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của HNBVN.

Ba là, báo chí tiếp tục tuyên truyền việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Tiếp tục đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với việc nâng cao trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân và đạo đức nghề nghiệp của người làm báo. Xây dựng đội ngũ những người làm báo cách mạng Việt Nam, chính quy, hiện đại nhân văn, trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của nhân dân, vững vàng về tư tưởng, chính trị, nghiệp vụ, chuyên môn, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.

Bốn là, triển khai đồng bộ các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng hoạt động báo chí thông qua việc tổ chức tốt Giải Báo chí Quốc gia hằng năm, các giải báo chí chuyên ngành. Sử dụng hiệu quả kinh phí của Đề án hỗ trợ sáng tạo tác phẩm báo chí chất lượng cao ở Trung ương và địa phương.

Năm là, coi trọng công tác giáo dục đào tạo, bồi dưỡng cho hội viên, người làm báo, nâng cao bản lĩnh chính trị, chất lượng tư tưởng, chất lượng văn hóa, chất lượng nghiệp vụ. Tổ chức các lớp bồi dưỡng chính trị, nghiệp vụ bằng các hình thức phù hợp, nội dung thiết thực. Khai thác có hiệu quả Trung tâm bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí của Hội.

Sáu là, phối hợp với các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí của Đảng, Nhà nước cùng tham gia có hiệu quả công tác chỉ đạo, quản lý báo chí; Tổ chức tốt công tác kiểm tra, giám sát hoạt động Hội và hội viên.

Bảy là, các cấp Hội tranh thủ sự lãnh đạo, giúp đỡ, tạo điều kiện của các cấp ủy, chính quyền để củng cố về mặt tổ chức, xây dựng bộ máy làm công tác Hội có chất lượng, đủ điều kiện hoạt động; đề cao vai trò trách nhiệm của tổ chức cơ sở Hội (Chi hội), của lãnh đạo Hội các cấp, của hội viên; tổ chức hoạt động thiết thực, phù hợp điều kiện cụ thể của từng đơn vị.

Tám là, tăng cường hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao trình độ nghiệp vụ báo chí, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và tình hữu nghị giữa nhân dân các nước, nhất là giới báo chí trong khu vực ASEAN.

Chín là, củng cố Cơ quan Trung ương Hội, xây dựng đội ngũ cán bộ làm việc tại các ban, đơn vị chức năng có năng lực, trách nhiệm; tham mưu giúp việc có hiệu quả cho Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực Hội trong xây dựng và triển khai các chương trình, kế hoạch công tác; hoạt động hướng về cơ sở.

Mười là, quan tâm hơn nữa tới vấn đề kinh tế báo chí; tổ chức các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phù hợp với quy định của pháp luật và Điều lệ Hội để phục vụ hoạt động Hội và cải thiện đời sống của cán bộ Hội. 

+ Thưa ông, với 10 nhiệm vụ trọng tâm đó, đâu sẽ là chìa khóa quan trọng để đưa Nghị quyết lan tỏa, hiệu quả trong thực tiễn hoạt động công tác Hội từ Trung ương đến địa phương?

- Phó Chủ tịch Thường trực Nguyễn Đức Lợi: Theo tôi, “chìa khóa” đó chính là phương châm của Đại hội XI HNBVN mà chúng ta đã đề ra: “Đoàn kết – Kỷ cương – Đổi mới – Sáng tạo – Phát triển”. Chúng ta quyết liệt thực hiện thật tốt điều này thì chắc chắn như lời Bác Hồ kính yêu từng nói: “Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua”.

Tôi luôn tin tưởng rằng, chiếc chìa khóa ấy sẽ giúp chúng ta tiếp tục giữ vững được tâm thế, vị thế, tiếp tục vai trò là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp để tập hợp, đoàn kết được đội ngũ hội viên - nhà báo, góp phần tạo sự thống nhất trong Đảng, đồng thuận trong xã hội; tổ chức, động viên đội ngũ người làm báo tuyên truyền thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước, thành tựu to lớn và toàn diện của đất nước trên mọi lĩnh vực.

Từ đó khơi dậy tinh thần đổi mới sáng tạo, lan tỏa không khí tích cực, thu hút hội viên tham gia, góp phần làm nên một tổ chức HNB ngày càng phát triển.

Tháo gỡ khó khăn luôn phải là một quá trình

+ Quả thực, 10 nhiệm vụ trọng tâm hết sức bao quát và toàn diện cho một nhiệm kỳ mới nhiều công việc bộn bề cần giải quyết. Thưa ông, điều trăn trở thời điểm này khi “bắt nhịp” với nhiệm vụ, là gì?

- Phó Chủ tịch Thường trực Nguyễn Đức Lợi: Điều tôi cũng như Ban chấp hành khóa mới trăn trở đó là bên cạnh những ưu điểm của nhiệm kỳ qua thì hoạt động của HNBVN vẫn còn tồn tại một số khuyết điểm, hạn chế. Những điều ấy đang là “rào cản”, là những sức ép mà chúng ta phải vượt qua.

Đó là, một số tổ chức Hội vẫn chưa thực sự chú trọng công tác giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức nghề nghiệp nên một số cơ quan báo chí, một bộ phận những người làm báo xa rời tôn chỉ, mục đích, thiếu tinh thần trách nhiệm, dẫn đến những vi phạm pháp luật và đạo đức nghề nghiệp, làm suy giảm vai trò, uy tín của báo chí, làm tổn thương danh dự và lòng tự trọng của những người làm báo chân chính.

Đó là, một số tổ chức Hội thiếu năng động sáng tạo, người đứng đầu thiếu nhiệt tình với công tác Hội nên hoạt động Hội thiếu sức sống, chưa hiệu quả, chưa tập hợp và thu hút được hội viên, chưa coi trọng đúng mức công tác kiểm tra, giám sát, công tác thi đua khen thưởng còn hình thức, chưa khích lệ được tinh thần cống hiến của hội viên, không kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm các vi phạm.

Ngoài ra, một số cấp Hội, cơ quan báo chí chưa quan tâm đúng mức công tác xây dựng Đảng, công tác tổ chức cán bộ; chưa chú trọng việc rèn luyện bản lĩnh chính trị, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nêu cao đạo đức nghề nghiệp. Trình độ, năng lực của một bộ phận người làm công tác Hội còn hạn chế.

Một bộ phận hội viên thiếu tinh thần tự học, tự bồi dưỡng, chưa đáp ứng được yêu cầu tác nghiệp báo chí trong môi trường truyền thông kỹ thuật số. Một số cấp Hội chưa tranh thủ được sự lãnh đạo, giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền, cơ quan chủ quản nên hoạt động Hội gặp khó khăn nhiều mặt, thiếu thốn về cán bộ, nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị.

Cơ quan Trung ương Hội vẫn còn một số hạn chế, thiếu sót trong sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng đoàn kết nội bộ. Có lúc chưa phối hợp chặt chẽ để đảm bảo thống nhất trong việc xây dựng tổ chức đảng của Cơ quan Trung ương Hội thực sự trong sạch, vững mạnh, đoàn kết...

+ Những “rào cản” như ông vừa đặt ra quả thực để giải quyết chắc hẳn không thể ngày một ngày hai. Trong bối cảnh hiện nay, HNBVN đã có những chủ trương, lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời như thế nào để vượt qua và tiếp tục đưa tinh thần của Nghị quyết được lan tỏa mạnh mẽ, thưa ông?

- Phó Chủ tịch Thường trực Nguyễn Đức Lợi: Chúng tôi xác định rằng, tháo gỡ khó khăn luôn phải là một quá trình mà ở đây phải “xốc lại” từ tư duy đến hành động cho một hành trình mới. Hai năm đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp không tránh khỏi những trì trệ, nhiều công việc dang dở, ngổn ngang.

Thời điểm này, khi bước vào giai đoạn bình thường mới, rất cần những nỗ lực gấp đôi, guồng quay công việc chắc chắn phải giống như chiếc tàu tốc hành, vừa nhanh, vừa không ngừng nghỉ để những nhiệm vụ đề ra… cán đích kịp thời, hiệu quả. Chính vì thế, ngay từ những tháng đầu năm 2022, những nhiệm vụ mang tính thường niên đều phải khẩn trương tích cực xử lý chạy đua với thời gian trên tinh thần đổi mới sáng tạo, thiết thực, dân chủ, kỷ cương.

Như thời điểm trò chuyện với bạn đây, chúng tôi vừa tổ chức thành công Hội báo Toàn quốc 2022 với chủ đề “Báo chí Việt Nam đoàn kết, chuyên nghiệp, hiện đại, nhân văn”, mang lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng giới báo chí và công chúng cả nước. Chúng tôi cũng đẩy mạnh công tác kết nạp hội viên mới bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định; tăng cường quản lý hội viên; thực hiện hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm người làm báo vi phạm pháp luật, đạo đức nghề nghiệp. Quan tâm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hội viên, nhất là trong quá trình tác nghiệp báo chí…

Ngoài ra chúng tôi tiếp tục nghiên cứu, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy, đào tạo báo chí theo hướng hiện đại, gắn đào tạo với thực hành, nâng cao trình độ ứng dụng công nghệ… Chúng ta phải làm sao thông qua đó, tạo được chuyển biến rõ nét về hoạt động chung của Hội, tạo cảm hứng cho các hội viên – nhà báo trong cả nước.

Có thể thấy rằng, trên thực tế hoạt động hiện nay, vai trò, tổ chức Hội chưa thực sự có vị thế tương xứng với sự phát triển của báo chí. Tình trạng này cần được khắc phục và chúng tôi luôn xác định, chính HNBVN phải là chủ thể, chủ động cải thiện tình hình thông qua các chương trình hành động, các hoạt động thiết thực, hiệu quả. Đặc biệt, để lan tỏa mạnh mẽ tinh thần của Nghị quyết, chủ trương của nhiệm kỳ này là hướng về cơ sở, hướng đến cơ sở.

Một tinh thần “đồng hành hiệu quả”, gắn kết không thể tách rời

+ Ông có nhấn mạnh rằng: Chính HNBVN phải là chủ thể, chủ động cải thiện tình hình và hướng đến cơ sở… Cụ thể là như thế nào, thưa Phó Chủ tịch Thường trực?

- Phó Chủ tịch Thường trực Nguyễn Đức Lợi: Tôi cho rằng, muốn quy tụ được hội viên chúng ta phải là một phần trong đời sống hoạt động báo chí, gắn liền với những hoạt động tác nghiệp của người làm báo. Đó phải là một tinh thần “đồng hành hiệu quả”, gắn kết không thể tách rời.

Cho nên, một trong những công việc trọng tâm phải triển khai mạnh mẽ hơn đó là tiếp tục phối hợp giữa HNB các cấp với cơ quan báo chí các địa phương trong trao đổi thông tin, kỹ năng làm báo hiện đại; sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm giúp các cơ quan báo chí các địa phương trong ứng dụng công nghệ làm báo hiện đại, nâng cao chất lượng các sản phẩm báo chí, vượt qua sự cạnh tranh của mạng xã hội và nhiều kênh thông tin như hiện nay… đồng thời tiếp tục hỗ trợ trong giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ những người làm báo tham gia môi trường tác nghiệp nhiều thách thức.

Thêm vào đó, Hội đã, đang và tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức các cuộc hội thảo, lớp tập huấn, xây dựng các chính sách đề nghị Chính phủ hỗ trợ báo chí thực hiện tốt chuyển đổi số. Rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các chủ trương, chính sách, quy định pháp luật về báo chí, xây dựng mô hình và các chính sách kinh tế báo chí phù hợp trong xu thế chuyển đổi số báo chí…

Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ tiếp tục tham gia lên tiếng, đóng góp ý kiến, tham mưu xung quanh các vấn đề của Luật Báo chí, tạo hành lang pháp lý một cách thuận lợi cho báo chí phát triển.

Có thể nói rằng, việc triển khai Nghị quyết Đại hội XI vào hoạt động thực tiễn chắc chắn là bài toán không dễ của nhiệm kỳ này bởi thời gian của hành trình nhiệm kỳ không còn nhiều nữa. Vậy nhưng chúng tôi luôn có một niềm tin rằng với trí tuệ, sự đoàn kết của Ban Chấp hành HNBVN khóa XI, tinh thần chung sức, đồng lòng của các cấp Hội tỉnh, thành phố, các Liên Chi hội, Chi hội… chắc chắn sẽ tạo nên sức mạnh bứt phá để chúng ta hoàn thành tốt nhiệm vụ, triển khai bài bản, thống nhất theo lộ trình đã đề ra.

+ Vâng, xin trân trọng cảm ơn Phó Chủ tịch Thường trực!

Hà Vân (Thực hiện)