Vài tháng trước, nhà mua khí đốt tự nhiên hoá lỏng JOVO của Trung Quốc đã bán lại một số lô hàng LNG dư thừa do nhu cầu năng lượng trong nước thấp, động thái này đã tạo ra một nguồn cung năng lượng dồi dào cho châu Âu, mặc dù giá bán lại sẽ không hề rẻ.

Theo dữ liệu của công ty nghiên cứu Kpler, sản lượng LNG nhập khẩu của châu Âu trong 6 tháng đầu năm đã tăng 60% so với cùng kỳ năm ngoái. 53 triệu tấn LNG mà Liên minh châu Âu (EU) nhập khẩu đã vượt qua lượng LNG nhập khẩu của Trung Quốc và Nhật Bản, từ đó nâng tỷ lệ lấp đầy các kho chứa khí đốt của châu Âu lên đến 77%.

Tuy nhiên, trong tuần này, việc quốc gia đông dân nhất thế giới đột ngột dừng bán lại khí đốt với tuyên bố đảm bảo nguồn cung trong nước sẽ có thể gây khan hiếm hàng hóa cho châu Âu, đồng thời làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái năng lượng của khu vực này vào mùa đông lạnh giá.

Trung Quốc nắm giữ các hợp đồng lớn để mua LNG từ các nhà xuất khẩu như Mỹ và Nga. Trong năm nay, các nhà nhập khẩu ở đây đã bán lại một số nguồn cung đó sang châu Âu trong bối cảnh nhu cầu trong nước mờ nhạt do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Theo giới phân tích, động thái mới nhất của Trung Quốc nhiều khả năng là đòn “phản công” của nước này sau hàng loạt thông tin cho rằng phía EU sẽ có lập trường “cứng rắn” hơn với quốc gia này.

Trong tháng 9, châu Á đã tăng tốc nhập khẩu dầu thô, thông thường những tin tức như vậy sẽ làm dấy lên hy vọng về nhu cầu, giá cả, nhưng lần này thì phức tạp hơn. Vào tháng trước, Reuters đã đưa ra báo cáo trong chuyên mục mới nhất của mình rằng nhu cầu ở châu Á thấp hơn so với nhu cầu ở châu Âu. Mặc dù, nhập khẩu dầu ở châu Á đã tăng hơn 2 triệu thùng mỗi ngày trong tháng trước.

Sau đó, hãng tin tiếp tục chỉ ra rằng cả Trung Quốc và Singapore đều đã tiến hành bảo dưỡng nhà máy lọc dầu vào tháng 8 và tỷ lệ sử dụng đã tăng vào tháng 9. Một mặt, đó là các khâu chuẩn bị bình thường cho mùa đông. Mặt khác, EU đã ra lệnh cấm vận đối với dầu thô của Nga có hiệu lực trong vòng chưa đầy hai tháng.

Châu Âu hiện đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt dầu diesel khi khối tránh sử dụng nhiên liệu của Nga trước lệnh cấm vận và do nguồn cung nhiên liệu toàn cầu vẫn còn hạn chế. Điều này đã góp phần gây ra lo ngại về sự lỗn loạn do nhu cầu bởi giá quá cao, nhưng cũng làm tăng thêm lo ngại suy thoái kinh tế vì khan hiếm nhiên liệu.

Theo các giám đốc điều hành của các nhà kinh doanh hàng hóa lớn được trích dẫn trong một báo cáo gần đây của Energy Intelligence, Mỹ có thể tăng các lô hàng nhiên liệu đến châu Âu, đặc biệt là vì nhiên liệu của Nga sẽ được chuyển hướng đến các điểm đến khác, bao gồm châu Á và Nam Mỹ, đáp ứng một số nhu cầu ở đó. Thậm chí, một số mặt hàng nhiên liệu của Nga sẽ đến châu Âu nhưng có xuất xứ từ Trung Quốc và Ấn Độ.

Câu chuyện Âu - Nga cứ thế tiếp diễn khi một số sản phẩm dầu của Nga sẽ không ngừng chảy vào châu Âu theo đúng nghĩa đen mặc cho châu Âu cứ nỗ lực hành động để ngăn dòng chảy đó, ngay cả khi họ sẵn sàng trả giá đắt.

Theo Oilprice, trò chơi “địa chính trị” vẫn duy trì khi nhu cầu vật chất đối với các sản phẩm dầu mỏ có thể sẽ vẫn mạnh mẽ cho đến khi giá cả trở nên nghiêm trọng, nhu cầu nhập khẩu năng lượng Nga sẽ khó có thể phai mờ. Một trường hợp điển hình là Pháp, nơi các cuộc đình công đã làm tê liệt hơn một nửa công suất lọc dầu của nước này, tuy nhiên, mọi người dân vẫn đang xếp hàng để đổ đầy phương tiện giao thông cá nhân của họ.

Ngoài ra, Liên minh châu Âu có thể phải dựa vào Trung Quốc để duy trì nhiên liệu cho mùa đông sắp tới. Tuy nhiên, theo gương của Mỹ, EU cũng đã lên tiếng “phản kháng” lại sự thống trị ngày càng tăng của Trung Quốc đối với các thị trường toàn cầu khác nhau.

Giờ đây, nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới không được xem như "một người bạn" ở châu Âu. Tuy nhiên, quốc gia này là một nhà cung cấp hàng hóa quan trọng mà nếu không có EU sẽ như “con chim nhạn bị lạc bầy”.

Hơn nữa, các quốc gia châu Âu có thể cần phải đưa ra các biện pháp khai thông “huyết mạch” này nhanh chóng. Bởi vì các cuộc đình công của các nhà máy lọc dầu ở Pháp không phải là thách thức duy nhất đối với nguồn cung. Trên thực tế, trong tháng này, toàn EU sẽ ghi nhận tình trạng thiếu hụt dầu diesel trầm trọng hơn khi các nhà máy lọc dầu bắt đầu bảo trì theo mùa.

Bloomberg đã lưu ý trong một báo cáo gần đây rằng các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc vừa được cấp hạn ngạch xuất khẩu nhiên liệu lớn nhất kể từ đầu năm. Một lý do cho điều này là do nhu cầu nội địa tăng trưởng vẫn còn “lúng túng” sau các đợt phong toả vì đại dịch Covid-19.

Một nhà nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford nói với Bloomberg: “Chừng nào nền kinh tế Trung Quốc còn ảm đạm và dự trữ sản phẩm còn cao, thì các nhà máy lọc dầu sẽ giảm lượng hàng tồn kho và xuất khẩu”.

Lê Na (Theo Oilprice)