Thoái hơn 70% vốn

CTCP Môi trường Đô thị Quảng Ngãi (UPCoM: MQN) vừa có báo cáo về giao dịch của bà Nguyễn Thị Mai Xuân - chị gái Phó Chủ tịch HĐQT MQN Nguyễn Thị Thu Dung. Theo đó, bà Mai Xuân đã bán ra toàn bộ hơn 632.000 cổ phiếu MQN vào ngày 4/4, hạ tỷ lệ nắm giữ từ 10,9% xuống còn 0%.

Trước đó, có hai cổ đông lớn khác của MQN cũng đăng ký thoái toàn bộ vốn tại công ty này. Cụ thể, CTCP Tổng công ty Đầu tư Hợp Nghĩa đăng ký bán thỏa thuận toàn bộ 2.947.330 cổ phiếu MQN vì nhu cầu tài chính từ 3-29/4/2024. Nếu giao dịch thành công, Đầu tư Hợp Nghĩa sẽ giảm tỷ lệ sở hữu từ 50,81% về 0%, đồng nghĩa không còn giữ vai trò công ty mẹ tại MQN.

Bên cạnh Đầu tư Hợp Nghĩa, còn có bà Trần Thị Thanh Nga, Phó Tổng giám đốc MQN đăng ký bán toàn bộ hơn 580.000 cổ phiếu (tỷ lệ 10%).

Như vậy, nếu các giao dịch nêu trên diễn ra đúng kế hoạch thì có đến 71,71% vốn tại MQN sẽ được đổi chủ. Trên sàn chứng khoán, ngoài ngày 4/4 thì cổ phiếu MQN còn xuất hiện giao dịch thỏa thuận đáng chú ý là ngày 3/4 với 2,22 triệu cổ phiếu được sang tay với giá trị là 48,79 tỷ đồng.

Ở chiều ngược lại, ông Lê Đăng Triều - Chủ tịch HĐQT MQN, Tổng giám đốc Đầu tư Hợp Nghĩa đã đăng ký mua 300.000 cổ phiếu MQN từ 8/4-3/5. Trước đó, tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024 được tổ chức vào ngày 10/4, MQN đã thông qua việc miễn nhiệm thành viên HĐQT đối với Phó Chủ tịch HĐQT MQN Nguyễn Thị Thu Dung và ông Trần Thanh Minh - Thành viên HĐQT.

Mối nhân duyên giữa Hợp Nghĩa và MQN ra sao?

Đầu tư Hợp Nghĩa là một trong những doanh nghiệp tư nhân hàng đầu tỉnh Quảng Ngãi, hoạt động chính trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, được thành lập vào tháng 10/2020 với vốn điều lệ 185 tỷ đồng, cổ đông sáng lập gồm bà Trần Thị Thanh Nga (80%), ông Lê Đăng Triều (10%) và ông Nguyễn Thông Thái (10%). Cập nhật tại ngày 10/1/2024, vốn điều lệ công ty này đạt 590 tỷ đồng. Tổng giám đốc kiêm đại diện pháp luật là ông Lê Đăng Triều (SN 1981) còn Chủ tịch HĐQT là ông Trần Thanh Minh - anh trai bà Trần Thị Thanh Nga.

Đầu tư Hợp Nghĩa xuất hiện lần đầu tại MQN trong vai trò nhà đầu tư chiến lược khi mua toàn bộ 1 triệu cổ phiếu phát hành riêng lẻ, tương ứng 24,63% vốn điều lệ vào cuối năm 2020 - đầu năm 2021. Sau khi trở thành công ty mẹ của MQN vào tháng 7/2021, Hợp Nghĩa tiếp tục gia tăng lượng cổ phiếu tại MQN và cán mốc gần 2,95 triệu cổ phiếu, tương ứng tỷ lệ 50,81% như hiện nay.

Cùng với đó, nhiều cá nhân có liên hệ với Hợp Nghĩa đã được bổ nhiệm nắm giữ các chức vụ chủ chốt tại MQN như ông Lê Đăng Triều (SN 1981) làm Chủ tịch HĐQT, bà Trần Thị Thanh Nga (SN 1988) làm Phó Tổng giám đốc, bà Nguyễn Thị Thu Dung làm Phó Chủ tịch HĐQT,... Trong đó, doanh nhân người Nghệ An Lê Đăng Triều là một kỹ sư cầu hầm, từng có gần một thập kỷ (2010-12/2019) làm Phó Tổng giám đốc tại một doanh nghiệp khác.

Nếu như những năm trước, doanh thu của MQN chỉ dao động quanh mức trăm tỷ thì với sự xuất hiện của nhà đầu tư mới Hợp Nghĩa, giai đoạn 2021-2023, chỉ tiêu này đã tăng khá và đến năm 2023 đạt 574 tỷ đồng, lãi ròng ở mức 38 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, dấu ấn của Hợp Nghĩa tại MQN còn cần phải kể đến các giao dịch tài chính phát sinh với giá trị hàng tỷ đồng. Điển hình như năm 2021 vay ngắn hạn CTCP Thương mại và Dịch vụ Hợp Nghĩa 10 tỷ đồng, phải thu ngắn hạn CTCP Đầu tư và phát triển Gia Hưng (9,72 tỷ đồng). Sang năm 2022 là các khoản phải trả người bán 2,43 tỷ đồng với CTCP Phát triển đầu tư Hợp Nhất; năm 2023 là mua nguyên liệu CTCP Đầu tư thương mại Petro Dung Quất (16,3 tỷ đồng), mua dịch vụ từ CTCP Môi trường Xanh Quảng Ngãi (2,46 tỷ đồng), phải trả người bán ngắn hạn CTCP Thiết bị cơ giới và khai thác khoáng sản Hợp Nghĩa (13,8 tỷ đồng), thu ngắn hạn CTCP Đầu tư phát triển Gia Hưng (35 tỷ đồng),…

Không chỉ MQN, cổ đông sáng lập của Hợp Nghĩa, bà Thanh Nga vào đầu năm 2017 đã góp 25% (tương đương 1,5 tỷ đồng) cùng với các ông/bà khác là Nguyễn Thị Mai Xuân, Trần Thanh Bình và Đinh Thị Xuân để thành lập CTCP Đầu tư xây dựng thương mại Trần Gia Hân - Hoạt động trong lĩnh vực xây dựng công trình đường sắt và đường bộ.

Đến tháng 11/2017, trong khi 2 cổ đông còn lại thoái hết vốn thì bà Nga cùng anh trai là ông Trần Thanh Bình lại gia tăng tỷ lệ nắm giữ tại đây lên lần lượt là 41% và 42,5%. Đến cuối năm 2023, bà Nga giữ chức Chủ tịch HĐQT còn ông Lê Đăng Triều đảm trách vị trí Thành viên HĐQT tại đây.

Tại ngày 23/6/2023, ông Triều cùng vợ là bà Nguyễn Thị Thủy đang nắm 30% vốn tại Gia Hân.

Cuối năm 2017, bà Nga cùng ông Trần Thanh Bình còn góp tổng cộng 60% vốn thành lập CTCP Đầu tư thương mại Petro Dung Quất (vốn điều lệ 50 tỷ đồng). Petro Dung Quất cũng chính là cổ đông sáng lập và góp đến 60% vốn tại CTCP Đầu tư Rạng Đông Quảng Ngãi-cổ đông lớn của CTCP Đầu tư điện năng Nghĩa Hành, CTCP Điện năng Ba Tơ.

Ngoài ra, cần đề cập đến CTCP Môi trường Xanh Quảng Ngãi. Đây là pháp nhân được thành lập vào tháng 11/2017 với số vốn điều lệ 80 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông góp vốn gồm CTCP Đầu tư phát triển Hợp Nghĩa (50%) và một nhà thầu có tiếng khác chiếm 50%.

Tháng 11/2018, CTCP Đầu tư phát triển Hợp Nghĩa còn cùng CTCP Địa ốc Sài Gòn, mỗi bên góp 50% vốn để thành lập Công ty TNHH Địa ốc Tuấn Minh (vốn điều lệ 120 tỷ đồng). Doanh nghiệp này ra đời nhằm phụ trách thực hiện dự án Khu đô thị mới Nghĩa Hà tọa lạc tại vị trí đắc địa của TP Quảng Ngãi, có quy mô diện tích 623.832,27m2.

Bên cạnh đó, Đầu tư phát triển Hợp Nghĩa còn là cổ đông sáng lập CTCP Thiết bị cơ giới và khai thác khoáng sản Hợp Nghĩa vào tháng 5/2017 (vốn điều lệ 20 tỷ đồng), đồng thời góp 70% vốn để lập nên CTCP Thương mại và Dịch vụ Hợp Nghĩa vào tháng 5/2017 CTCP Đầu tư phát triển Hợp Nghĩa (nay là CTCP Đầu tư phát triển Gia Hưng) là pháp nhân có liên hệ với Đầu tư Hợp Nghĩa, không chỉ ở chi tiết cùng trụ sở. Theo đó, vào năm 2020, bà Trần Thị Thanh Nga và ông Lê Đăng Triều cũng đã xuất hiện tại đây với các chức vụ chủ chốt lần lượt là Chủ tịch HĐQT và Tổng giám đốc.

Công ty này được thành lập vào tháng 2/2015 với số vốn điều lệ 10 tỷ đồng, sau đó có thời điểm được nâng lên mức 250 tỷ đồng trước khi giảm về còn 25 tỷ tại ngày 1/10/2020. Cập nhật tại ngày 24/3/2023, Giám đốc kiêm đại diện pháp luật của Gia Hưng là ông Trần Văn Trọng.

Tăng vốn khủng, đem tiền đi cho vay

Sau khi thành lập, Đầu tư Hợp Nghĩa đã liên tục có động thái tăng vốn khủng. Từ số vốn điều lệ ban đầu 185 tỷ đồng, doanh nghiệp này đã tăng vốn lên 310 tỷ vào năm 2021 và tiếp tục nâng lên 500 tỷ vào năm 2022, tức là gấp 2,7 lần sau 2 năm. Nhờ đó, tổng tài sản cũng liên tục tăng mạnh lên 509 tỷ đồng vào cuối năm 2022.

Đáng chú ý, dù quy mô vốn và tài sản tăng mạnh nhưng lĩnh vực cốt lõi của Đầu tư Hợp Nghĩa lại hoạt động rất cầm chừng. Thay vào đó, doanh nghiệp trông giống một mô hình “Holdings” hơn khi mang phần lớn số vốn rót vào các công ty con, công ty liên doanh, liên kết và đem cho vay.

Cuối năm 2020, khoản đầu tư vào công ty con, công ty liên doanh, liên kết của Đầu tư Hợp Nghĩa có giá trị gần 117 tỷ đồng, chiếm 63% tổng tài sản. Một phần số tiền này được rót vào công ty MQN. Ngoài ra, Đầu tư Hợp Nghĩa còn có khoản phải thu về cho vay ngắn hạn hơn 30 tỷ đồng tại ngày 31/12/2020.

Đến cuối năm 2021, khoản đầu tư vào công ty con của Đầu tư Hợp Nghĩa tăng mạnh từ gần 81 tỷ lên hơn 141 tỷ đồng. Ngược lại, đầu tư vào liên doanh, liên kết lại giảm nhẹ từ hơn 35 tỷ xuống còn gần 31 tỷ đồng. Khoản phải thu về cho vay ngắn hạn cũng giảm xuống còn 4,2 tỷ đồng.

Con số này bất ngờ tăng vọt gấp hơn 85 lần trong năm 2022 lên mức 358 tỷ đồng, chiếm 70% tổng tài sản tại ngày 31/12/2022. Ngược lại, khoản đầu tư vào công ty con giảm hơn 40 tỷ xuống còn gần 100 tỷ đồng. Đầu tư vào liên doanh, liên kết không thay đổi so với cuối năm 2021 trước đó.