Tham dự Hội thảo có các đồng chí: Lê Đình Thọ, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải; Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia; Đại biểu Quốc Hội Lưu Bình Nhưỡng, Phó Trưởng ban Dân nguyện Quốc hội; Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam; Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam; Mai Đức Lộc, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; PGS,TS. Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội Các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam; cùng đại diện lãnh đạo các Bộ, Ban, ngành Trung ương; các đồng chí nguyên là lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam qua các thời kỳ, các doanh nghiệp và các cơ quan báo chí trong cả nước.

Phát biểu tại Hội thảo, đồng chí Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam cho biết, Hội thảo được tổ chức nhằm tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước, nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận của người dân; tạo điều kiện để các cơ quan nhà nước, nhà đầu tư, các đối tác, trong việc cung cấp thông tin cho báo chí về các dự án hạ tầng giao thông, giúp báo chí thực hiện tốt vai trò và nhiệm vụ phản ánh kịp thời những thành tựu, cũng như những bất cập trong thực tiễn; từ đó cơ quan quản lý nhà nước có căn cứ điều chỉnh cơ chế, chính sách phù hợp. 

Đồng chí Hồ Quang Lợi khẳng định rằng trong công tác tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực hạ tầng giao thông, báo chí có vai trò quan trọng, vừa tuyên truyền, phổ biến, phản ánh thực tiễn sinh động, vừa giám sát và phản biện chủ trương, chính sách, vừa là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội.

Tuy nhiên, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam thẳng thắn chỉ ra rằng, trong thời gian qua, bên cạnh những kết quả tích cực, báo chí cũng còn gặp nhiều khó khăn, bất cập, hạn chế trong công tác “tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận trong xã hội để mọi người dân ủng hộ và chia sẻ trách nhiệm với Nhà nước trong đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng”.

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận đánh giá thành tựu phát triển hạ tầng giao thông Việt Nam, tác động kích hoạt thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội từ khi thực hiện chủ trương hợp tác công - tư (PPP); đánh giá công tác đầu tư, đấu thầu, quản lý vốn các công trình dự án hạ tầng giao thông trong thời gian qua; những chủ trương, chính sách đúng, những rào cản, bất cập, chồng chéo trong các văn bản pháp luật trong công tác quản lý điều hành về xây dựng, khai thác các công trình, dự án hạ tầng giao thông; thực trạng năng lực các nhà đầu tư trong nước, so sánh với các nhà đầu tư nước ngoài, những vấn đề cần đặc biệt lưu ý khi các nhà đầu tư nước ngoài thực hiện các công trình dự án giao thông trọng điểm của Việt Nam; đánh giá thực trạng báo chí truyền thông trong thời gian qua về lĩnh vực hạ tầng giao thông…

Với nhiều ý kiến, sáng kiến tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu, hội thảo đem lại nhiều ý nghĩa quan trọng không chỉ với hoạt động đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông, hoạt động hợp tác PPP mà còn rất thiết thực với các cơ quan báo chí trong việc tiếp cận thông tin, nâng cao kiến thức góp phần nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí về lĩnh vực này. 

Cũng tại hội thảo cởi mở này, các doanh nghiệp, nhà đầu tư đã có cơ hội để chia sẻ thêm về những khó khăn, thách thức, những rào cản gặp phải trong quá trình thực hiện các dự án PPP, trong đó có vấn đề về truyền thông báo chí. Ông Hồ Minh Hoàng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả cho biết có không ít nhà báo, cộng tác viên báo chí luôn mang sẵn định kiến BOT là móc túi dân, lợi ích nhóm. Không ít bài báo rất hào hứng tường thuật việc gây mất an ninh trật tự ở trạm thu phí, thông tin đậm các cuộc thanh kiểm tra đối với dự án BOT, trong khi tiếng nói của nhà đầu tư thì được đưa rất hạn chế.

Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả mong muốn rằng trong thời gian tới bên cạnh việc thông tin các mặt tồn tại của các dự án để điều chỉnh phù hợp, các cơ quan truyền thông cần đồng hành với dự án để thông tin đầy đủ về quá trình triển khai, những khó khăn gặp phải, phản ánh tiếng nói của nhà đầu tư, biểu dương những kết quả tích cực để cộng đồng xã hội hiểu và chia sẻ với các bên liên quan.

PGS,TS. Nguyễn Chí Thành, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam, Nguyên trợ lý Phó Chủ tịch nước cho biết trong thời gian qua, BOT đã được bàn luận rất nhiều tại các nghị trường của các cơ quan Nhà nước, các hội thảo của các cơ quan các tổ chức và đặc biệt là trên các phương tiện truyền thông tạo nên tâm điểm dư luận xã hội. Trong đó nhiều ý kiến, tham luận, tác phẩm báo chí đã “mổ, xẻ” một phần, góp phần cảnh báo, chấn chỉnh, ngăn chặn những khuyến khuyết, yếu kém trong việc đầu tư theo hình thức BOT. 

Tồn tại và bất cập về BOT hiện tại có khá nhiều nhưng theo PGS,TS. Nguyễn Chí Thành, Kết quả, thành quả, tồn tại bất cập chắc chắn những người có trọng trách, có nhận thức đúng đắn đều thấy được. Điều đáng buồn là lâu nay trên các diễn đàn, phương tiện truyền thông hầu như chúng ta chỉ nghe đến những chỉ trích về tồn tại bất cập. Đành rằng có những dự án BOT chưa tốt: chất lượng, tiến độ chưa đảm bảo, tăng tổng mức đầu tư, xẩy ra thất thoát..., một số Nhà đầu tư có biểu hiện móc ngoặc, chạy chọt vận động vì “lợi ích nhóm”. Nhưng chúng ta cũng phải nhìn nhận rằng: một số dự án BOT đã được thực hiện tốt, nhiều Nhà đầu tư đã lăn lộn, xả thân để có được một số tuyến đường cao tốc như hiện nay. Điều này chúng tôi tâm đắc với phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại buổi tiếp xúc cử tri thành phố Cần thơ (tháng 9/2017): Chúng ta không thể phủ nhận những thành quả, kết quả đạt được của chủ trương BOT. Nhưng những cái sai của BOT là những cái hạn chế, những cái tồn tại của nó. Sai là có và cho tới bây giờ chúng ta giám sát, thanh tra, kiểm tra thì mới phát hiện nhưng không thể vì sai ở chỗ này, chỗ khác mà chúng ta lại phủ nhận những kết quả đạt được từ BOT... trong lúc Nhà nước thiếu tiền thì chủ trương BOT huy động các nguồn lực từ ngoài ngân sách nhà nước để đầu tư những công trình mà chủ yếu là hạ tầng giao thông như: cầu, đường, bến cảng... là chủ trương đúng đắn.

Các ý kiến tham luận  tại Hội thảo cũng tập trung trao đổi thêm về các vấn đề liên quan đến sự cần thiết phải có Luật PPP và các vấn đề cụ thể nên được đưa vào trong Luật bởi lẽ hiện nay, Luât Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) đang được Chính phủ trình Quốc hội xem xét vào tháng 10/2019 và dự định sẽ được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2020. 

Phát biểu tổng kết Hội thảo, đồng chí Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam đánh giá cao hơn 10 bài tham luận và 4 bộ phim được trình chiếu tại Hội thảo, giá trị các tham luận, các ý kiến phát biểu không chỉ là luận cứ khoa học nhằm chứng minh làm rõ vấn đề, mà ở hội thảo này còn có giá trị thực tiễn rất lớn.

Từ tiếng nói của người trong cuộc của các nhà quản lý, các nhà đầu tư, các chuyên gia, những người nhiều năm trăn trở với lĩnh vực hạ tầng giao thông đất nước và những dẫn chứng thuyết phục của cơ quan kiểm toán, ngân hàng đã phản ánh khá toàn diện, chân thực mô hình BOT trong cả nước. Qua đó, giới báo chí truyền thông nhìn nhận được thực trạng, nhìn lại chính mình để làm tốt hơn vai trò của báo chí là xóa bỏ sự nhìn nhận thiên lệch và định kiến trong một bộ phận cộng đồng xã hội về BOT.

"Từ Hội thảo này, Hội Nhà báo Việt Nam tin tưởng giới báo chí trong cả nước luôn luôn đồng hành cùng các cơ quan chức năng, các nhà quản lý, các nhà đầu tư tuyên truyền thực hiện tốt chủ trương của Đảng, pháp luật của nhà nước, nguyện vọng của nhân dân, xóa bỏ được định kiến, thiên lệch về BOT trong nhận thức của cộng đồng xã hội, trả lại giá trị đích thực của BOT trong thời gian tới" -  đồng chí Hồ Quang Lợi khẳng định. .

Huy Hoàng -  Sơn Hải