Không chỉ quốc gia Nam Á do dự tố cáo cuộc tấn công của Nga nhằm vào Ukraine, mà những người chỉ trích còn cho rằng việc họ mua dầu giá rẻ của Nga là đi ngược lại các lệnh trừng phạt nhằm làm tổn hại đến kho bạc của Điện Kremlin.

Sau đó, tình thế dường như có khởi sắc khi tổng thống Biden đến thăm Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi hồi đầu tháng. Sau đó, vào thứ Sáu (23/4), Thủ tướng Anh Boris Johnson đã đến Delhi để thúc đẩy quan hệ thương mại và chụp ảnh phóng sự, tất cả đều bỏ qua "sự khác biệt" với Nga.

Tuy nhiên, quan điểm của Ấn Độ đối với Ukraine hầu như không thay đổi. Họ vẫn đang mua dầu giá rẻ của Nga, trong những tháng đầu năm 2022, quốc gia này đã mua gần như nhiều nhất trong cả năm 2021.

Được biết, trước đó Ấn Độ chỉ trích nỗ lực của Mỹ nhằm chống lại sự trỗi dậy của Trung Quốc - mà Mỹ coi là mối đe dọa lớn hơn đối với hòa bình toàn cầu so với Nga.

Như Harsh V. Pant, một giáo sư quan hệ quốc tế tại King's College London, đã nói, Mỹ nhận ra rằng họ cần phải coi Ấn Độ như một "đối tác mới cần được quan tâm".

Tại sao Ấn Độ lại quan trọng đối với Mỹ?

Cả Ấn Độ và Mỹ đều lo ngại về sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc, các tuyên bố chủ quyền về lãnh thổ trên đất liền và trên biển, cũng như ảnh hưởng kinh tế ngày càng tăng đối với các nước láng giềng nhỏ hơn.

Quân đội Trung Quốc, đã vươn lên dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình để bao gồm hải quân lớn nhất thế giới, máy bay chiến đấu tàng hình vượt trội về công nghệ và kho vũ khí hạt nhân ngày càng tăng.

Một phần trong chiến lược của Mỹ để chuẩn bị cho điều trên là tìm kiếm sự cộng tác của Ấn Độ - cùng với Mỹ, Nhật Bản và Úc, thành lập một tổ chức an ninh ngày càng tích cực, theo Pant, người cũng là người đứng đầu Chương trình Nghiên cứu Chiến lược tại Quỹ Nghiên cứu Người quan sát ở New Delhi.

Trong khi đó, Ấn Độ lo ngại về Trung Quốc. Trong những năm gần đây, hai quốc gia đã tham gia vào một cuộc xung đột quân sự dọc theo biên giới chung của họ trên dãy Himalaya, khiến nhiều người thiệt mạng.

Trong khi đó, Ấn Độ phụ thuộc đáng kể vào vũ khí trang bị của Nga để củng cố sức mạnh quân sự, đặc biệt là ở dãy Himalaya.

Sau cuộc họp, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cảnh báo rằng Trung Quốc đang cố gắng "tái tạo lại trật tự khu vực và thế giới", và Mỹ và Ấn Độ đã "phát hiện ra những cơ hội mới để mở rộng phạm vi hoạt động của quân đội chúng ta."

Trung Quốc lên tiếng nhưng Ấn Độ im lặng

Những lo ngại này góp phần giải thích lý do tại sao Mỹ tiếp tục lên án Trung Quốc vì đã im lặng trước các hoạt động của Nga ở Ukraine.

Thoạt nhìn, Ấn Độ và Trung Quốc có quan điểm giống nhau về cuộc xung đột Ukraine. Cả hai đều đã định vị mình là những người quan sát chứ không phải là những đối thủ chống lại hòa bình.

Và cả hai nước đều có quan hệ đối tác làm ăn khăng khít với Nga.

Vào tháng 2, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết liên minh của họ "không có giới hạn", trong khi Ấn Độ nhận hơn một nửa số vũ khí quân sự từ Nga.

Tuy nhiên, những điểm tương đồng này chỉ đơn giản là bề ngoài. Theo Kewalramani, có "sự khác biệt rất lớn."

Theo Kewalramani, Trung Quốc đã lên án các lệnh trừng phạt của phương Tây và liên tục đổ lỗi cho Mỹ và NATO về cuộc xung đột, lặp lại quan điểm của Nga rằng NATO đã tạo ra cuộc khủng hoảng bằng cách mở rộng về phía đông.

Mặt khác, Ấn Độ tránh chỉ trích NATO và có vẻ mong muốn giảm thiểu sự khác biệt của khối này với Mỹ. Khi trận chiến diễn ra, vị trí của Ấn Độ cũng đã thay đổi một cách tinh vi.

Một mối quan hệ phức tạp

Mỹ cũng có thể thừa nhận rằng mối quan hệ của Ấn Độ với Nga trong lịch sử đã đi theo một con đường hoàn toàn khác với phương Tây.

Ông Blinken tuyên bố rằng mối quan hệ của Ấn Độ với Nga "đã phát triển trong nhiều thập kỷ, vào thời điểm mà Hoa Kỳ không thể là đối tác của Ấn Độ."

Nga bắt đầu cung cấp vũ khí cho Ấn Độ trong thời gian này và Ấn Độ vẫn phụ thuộc phần lớn vào Nga về thiết bị quân sự cho đến ngày nay.

Bất chấp thực tế là thỏa thuận có thể đưa Ấn Độ vào hàng rào của Đạo luật trừng phạt chống đối thủ Mỹ của Washington, một đạo luật liên bang được thông qua vào năm 2017 áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với Iran, Nga và Triều Tiên, Ấn Độ đã ký một thỏa thuận vũ khí trị giá 5 tỷ USD với Nga cho một hệ thống tên lửa phòng không vào năm 2018.

Do phụ thuộc vào vũ khí trang bị của Nga, Ấn Độ không thể lên án các hoạt động của Moscow ở Ukraine. Khi ông Putin đến thăm Delhi vào tháng 12, Ấn Độ đã thể hiện rằng Nga là "bạn thân".

"Được các nước ủng hộ"

Tất cả những điều này đã dẫn đến việc Ấn Độ bị "thu hút từ mọi phía".

Nga vẫn sẵn sàng bán dầu với mức giá “hời” cho Ấn Độ. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã có cuộc gặp với người đồng cấp Ấn Độ trong tháng này và cảm ơn Ấn Độ vì không coi cuộc xung đột Ukraine là "một chiều."

Phương Tây cũng vào cuộc, với mối quan hệ ngày càng bền chặt hơn kể từ cuộc bầu cử của ông Modi vào năm 2014. Thương mại hàng năm giữa Ấn Độ và Hoa Kỳ vượt quá 110 tỷ USD, so với khoảng 8 tỷ USD giữa Ấn Độ và Nga. Trong những năm gần đây, Ấn Độ cũng nổi lên như một khách hàng chủ chốt đối với khí tài quân sự của Mỹ.

Tổng thống Mỹ khuyên người đồng cấp Ấn Độ không nên tăng cường phụ thuộc vào năng lượng của Nga, thay vào đó đề nghị hỗ trợ ông mua dầu từ các nguồn khác.

Vì vậy, có vẻ như Ấn Độ đã thực hiện một hành động cân bằng xuất sắc.

Lê Na (Theo CNN)