Nguy cơ bùng phát xung đột

Armenia và Azerbaijan, hai nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, đã đổ lỗi cho nhau về cuộc giao tranh mới tại một số điểm dọc theo biên giới giữa 2 nước. Sự việc này làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột vũ trang lớn khác trong khu vực của Liên Xô cũ, khi mà cuộc chiến của Nga ở Ukraine vẫn đang diễn ra ác liệt.

Nga có quân đội gìn giữ hòa bình tại khu vực xung đột Azerbaijan-Armenia với tư cách là người bảo đảm cho một thỏa thuận chấm dứt cuộc chiến kéo dài 6 tuần hai năm trước về khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh.

Armenia cho biết Azerbaijan đã nã pháo vào các thị trấn gần biên giới bao gồm Jermuk, Goris và Kapan, buộc nước này phải đáp trả. Còn Azerbaijan cáo buộc các đơn vị phá hoại của Armenia đã xâm nhập vào một số cơ sở của mình, vì vậy họ đã nổ súng.

"Rất khó để Liên bang Nga đứng ra giải quyết tất cả mọi chuyện…, Tuy nhiên, Tổng thống đang thực hiện mọi nỗ lực để giúp giảm leo thang căng thẳng ở biên giới", phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên.

Laurence Broers, cộng sự tại Chương trình Nga và Á-Âu của Chatham House, cho biết cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã làm suy yếu vị thế của nước này với tư cách là người bảo đảm an ninh khu vực, khiến Azerbaijan đưa ra nhiều yêu sách hơn.

Azerbaijan, quốc gia có liên kết chính trị và văn hóa với Thổ Nhĩ Kỳ, đã giành được những lợi ích đáng kể về lãnh thổ vào năm 2020, giành lại vùng đất bị mất từ Armenia trong cuộc chiến Nagorno-Karabakh trước đó 30 năm.

Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), một liên minh quân sự do Nga dẫn đầu gồm các quốc gia thuộc Liên Xô cũ, bao gồm Armenia nhưng không có Azerbaijan, đã gặp nhau vào thứ Ba để thảo luận về tình hình.

Thổ Nhĩ Kỳ nhắc lại sự ủng hộ của họ đối với đồng minh Azerbaijan, với Bộ trưởng Quốc phòng Hulusi Akar được Bộ của ông trích dẫn nói rằng Ankara "sẽ tiếp tục đứng về phía họ vì những mục tiêu chính đáng của mình".

Bộ Ngoại giao Azerbaijan cho biết: “Trách nhiệm về các vụ khiêu khích, đụng độ và tổn thất thuộc về giới lãnh đạo quân sự-chính trị của Armenia. Mọi hành động chống lại toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của Cộng hòa Azerbaijan sẽ bị ngăn chặn một cách kiên quyết".

Những nỗ lực giảm leo thang

Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan cáo buộc Azerbaijan tấn công các thị trấn Armenia vì họ không muốn đàm phán về tình trạng của Nagorno-Karabakh, một vùng đất nằm bên trong Azerbaijan nhưng chủ yếu là người dân Armenia sinh sống.

Trong khi đó, Azerbaijan, nước cáo buộc quân đội Armenia thực hiện hoạt động tình báo và di chuyển vũ khí dọc biên giới, cho biết các vị trí quân sự của họ đang bị Armenia tấn công. Cả Nga và Mỹ đều kêu gọi Baku và Yerevan kiềm chế.

Bộ Ngoại giao Nga cho biết cuộc xung đột "chỉ nên được giải quyết thông qua các biện pháp chính trị và ngoại giao".

Các bộ trưởng quốc phòng Azerbaijan và Nga đã nói chuyện hôm thứ Ba và nhất trí thực hiện các bước để ổn định tình hình ở biên giới. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đã hội đàm với người đồng cấp Jeyhun Bayramov bên phía Azerbaijan và kêu gọi Armenia "ngừng các hành động khiêu khích".

Charles Michel, chủ tịch Hội đồng châu Âu, cũng kêu gọi các bên giảm leo thang. Michel đã gặp Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan và Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev vào tháng trước tại Brussels để đàm phán về bình thường hóa quan hệ, các vấn đề nhân đạo và triển vọng của một hiệp ước hòa bình đối với Nagorno-Karabakh.

Đại diện đặc biệt của EU Toivo Klaar đã được sắp xếp tới cả hai nước để hỗ trợ các nỗ lực kiềm chế bạo lực. Văn phòng của Tổng thống Emmanuel Macron cho biết Pháp sẽ gia tăng các cuộc thảo luận trực tiếp về tình hình tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Hoàng Anh (theo Reuters, AP)