Tìm hiểu của phóng viên được biết, các sai phạm trong cấp GCNQSDĐ xuất phát từ việc, năm 2014, UBND huyện Ba Bể chỉ định thầu, đặt hàng cho Trung tâm Nghiên cứu lâm nghiệp vùng núi phía Bắc (nay là Viện Nghiên cứu và Phát triển lâm nghiệp - Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên) thực hiện Luận chứng kinh tế, đo đạc, chỉnh lý bản đồ, xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp 10 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Ba Bể. Dự án có tổng vốn đầu tư 7.690.779.000 đồng từ nguồn ngân sách huyện. 

Tuy nhiên, đơn vị thi công chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính. Thực trạng đó dẫn đến sản phẩm là bản đồ, hồ sơ địa chính chưa được Sở TN&MT kiểm tra, xác nhận dẫn đến không nghiệm thu, quyết toán dự án. Do đó, hồ sơ địa chính không đủ cơ sở bàn giao, đưa vào quản lý sử dụng theo quy định.

Dù chưa được nghiệm thu, quyết toán nhưng UBND huyện đã thanh toán 7.590.779.000 đồng (đạt 98,69% tổng kinh phí thực hiện) cho các đơn vị liên quan. Hồ sơ địa chính chưa có giá trị pháp lý nhưng đã có 6.213 GCNQSDĐ đã được cấp cho các hộ dân tại các xã Hà Hiệu, Chu Hương và Yến Dương, huyện Ba Bể.

Từ đó, cơ quan chức năng tỉnh Bắc Kạn khẳng định, việc UBND huyện Ba Bể áp dụng hình thức chỉ định thầu, đặt hàng thực hiện LCKT trên là trái với quy định của Nghị định số 130/NĐ-CP, ngày 16/10/2013 của Chính phủ quy định về sản xuất và cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích. 

Quá trình thực hiện việc lựa chọn đơn vị tư vấn khảo sát, lập LCKT và đơn vị tư vấn thi công đều không có quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo quy định. 

Khi triển khai thực hiện dự án đơn vị thi công là Trung tâm nghiên cứu lâm nghiệp miền núi phía Bắc (Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên) chưa có giấy phép hoạt động đo đạc và bản đồ theo quy định... 

Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh uỷ Bắc Kạn đã vào cuộc và chỉ rõ nhiều sai phạm. Cụ thể, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Bắc Kạn đã kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tập thể và 6 cá nhân liên quan trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện Luận chứng kinh tế-kỹ thuật đo đạc, chỉnh lý bản đồ, xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp khu đo 10 xã, thị trấn thuộc huyện Ba Bể; qua đó kết luận một tập thể và 6 cá nhân có khuyết điểm, vi phạm.

Cụ thể, tập thể Ban Thường vụ Huyện ủy Ba Bể nhiệm kỳ 2010-2015 và 2015-2020 đã thiếu lãnh đạo, kiểm tra toàn diện các mặt công tác của cấp ủy, chính quyền địa phương; thiếu kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện nhiệm vụ của Thường trực Huyện ủy theo quy định tại Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, dẫn đến không phát hiện việc Ủy ban Nhân dân huyện thực hiện việc đo đạc, chỉnh lý bản đồ, xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp khu đo 10 xã, thị trấn có nội dung chưa đúng quy định.

Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Đỗ Thị Minh Hoa, trong thời gian giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện, Bí thư Huyện ủy Ba Bể, có phần trách nhiệm trong việc này nhưng nguyên nhân chủ yếu do khách quan, chưa phát hiện có vụ lợi cá nhân.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Văn Trường, trong thời gian giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Ba Bể đã có khuyết điểm, vi phạm trong việc ký quyết định đặt hàng đơn vị khảo sát, thiết kế, lập luận chứng kinh tế-kỹ thuật và đặt hàng đơn vị thực hiện đo đạc, chỉnh lý bản đồ, xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp khu đo 10 xã, thị trấn không đúng quy định của pháp luật.

Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Ba Bể Lưu Quốc Trung thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ dẫn đến vi phạm quy chế làm việc của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2015-2020 trong việc ký quyết định điều chỉnh Luận chứng kinh tế-kỹ thuật đo đạc, chỉnh lý bản đồ,xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp khu đo 10 xã, thị trấn và ký quyết định điều chỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân không đúng quy định. Tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu do khách quan, chưa phát hiện có vụ lợi cá nhân.

Ông Nông Ngọc Huấn, Phó Chánh Văn phòng điều phối xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo tỉnh, trong thời gian giữ chức vụ Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Ba Bể đã có khuyết điểm trong việc ký quyết định ký đặt hàng đơn vị thực hiện đo đạc, chỉnh lý bản đồ, xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp và ký quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân không đúng quy định, nhưng khuyết điểm, vi phạm do nhiều nguyên nhân khách quan, chưa phát hiện có vụ lợi cá nhân.

Ông Lý Văn Linh, Phó Trưởng ban Tổ chức Huyện ủy Ba Bể, trong thời gian giữ chức vụ Trưởng phòng Tài nguyên và môi trường đã có khuyết điểm, vi phạm trong việc tham mưu cho Ủy ban Nhân dân huyện ký quyết định đặt hàng; trực tiếp ký kết hợp đồng đặt hàng với đơn vị thực hiện Luận chứng kinh tế-kỹ thuật đo đạc, chỉnh lý bản đồ, xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp không đúng quy định của Nhà nước, nhưng chưa phát hiện có vụ lợi cá nhân.

Bà Đặng Thị Anh Thơ, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ba Bể, đã tham mưu Ủy ban Nhân dân huyện ký quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân khi bản đồ chưa được xác nhận là có phần khuyết điểm nhưng chưa phát hiện có vụ lợi cá nhân.

Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm và xem xét, xử lý kỷ luật đối với ông Hà Kim Oanh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bắc Kạn trong tổ chức, thực hiện dự án Bố trí dân cư khẩn cấp thôn Nà Tu, xã Cẩm Giàng (Bạch Thông), Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Bắc Kạn kết luận, ông Hà Kim Oanh chưa chỉ đạo sát sao, thiếu kiểm tra, đôn đốc, không kịp thời phát hiện sai phạm của cấp dưới, gây lãng phí ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, vi phạm, khuyết điểm của ông Oanh do nhiều nguyên nhân khách quan, chưa phát hiện có vụ lợi cá nhân.

Uỷ ban kiểm tra Tỉnh uỷ Bắc Kạn quyết định yêu cầu tập thể Ban Thường vụ Huyện ủy Ba Bể nhiệm kỳ 2010-2015 và 2015-2020 kiểm điểm, rút kinh nghiệm sâu sắc; đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét xử lý trách nhiệm theo quy định đối với ông Hà Văn Trường; yêu cầu ông Lưu Quốc Trung, ông Nông Ngọc Huấn, bà Đặng Thị Anh Thơ, ông Hà Kim Oanh nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm; kỷ luật ông Lý Văn Linh bằng hình thức khiển trách.

Tại buổi họp báo tháng 11/2019, bà Trần Thị Lộc, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bắc Kạn (được ông Nguyễn Văn Du, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Kạn ủy quyền phát ngôn với báo chí) cho biết: Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã họp, xem xét hình thức xử lý kỷ luật đối với đảng viên thuộc diện Ban Thường vụ quản lý khi thực hiện lập luận chứng kinh tế (LCKT), đo đạc, chỉnh lý bản đồ, xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp 10 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Ba Bể.

Theo nguồn tin của phóng viên nắm được, UBKT Tỉnh ủy Bắc Kạn cũng đã có yêu cầu chuyển vụ việc sang Cơ quan điều tra tiếp tục xác minh, làm rõ dấu hiệu phạm tội trong vụ việc. Tuy nhiên, sau đó Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Kạn kết luận giao Thanh tra tỉnh thanh tra lại toàn bộ dự án để tiếp làm rõ những sai phạm liên quan, hoàn thiện LCKT, phục vụ nhu cầu người dân.

Trao đổi với phóng viên, lãnh đạo Thanh tra tỉnh Bắc Kạn xác nhận, hiện đơn vị này đang gấp rút hoàn thành bản kết luận để trình Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn.

Ở cục diện khác, trao đổi qua điện thoại với ông Nông Văn Kỳ, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Kạn (26/5/2020) được biết, ngày 26/5/2020 UBKT Trung ương đã có buổi làm việc với ngành chức năng tỉnh Bắc Kạn (trong đó có Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh) về vụ việc nhằm làm rõ thêm một số thông tin liên quan đến sai phạm của cán bộ... 

Dư luận và cử tri tỉnh Bắc Kạn đang rất mong chờ kết luận cuối cùng của các cơ quan chức năng để xử lí nghiêm cán bộ sai phạm cũng như có phương hướng giải quyết dứt điểm, khắc phục những hậu quả do sự buông lỏng, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng của các cán bộ này gây ra.  

Nhận định về vụ việc, Luật sư Nguyễn Thị Trâm, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng: UBND huyện Ba Bể chỉ định thầu, đặt hàng cho Trung tâm Nghiên cứu lâm nghiệp vùng núi phía Bắc (nay là Viện Nghiên cứu và Phát triển lâm nghiệp - Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên) thực hiện Luận chứng kinh tế, đo đạc, chỉnh lý bản đồ, xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đất lâm nghiệp 10 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Ba Bể nhưng đơn vị thi công chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính là sai quy định pháp luật. Về nguyên tắc khi hợp đồng vô hiệu, không có giá trị pháp lý thì buộc phải hủy kết quả đã thực hiện để thực hiện lại với một đơn vị khác có chức năng trên và đã được cơ quan nhà nước công nhận đủ điều kiện. Đồng thời, UBND huyện Ba Bể phải có trách nhiệm thu hồi số tiền đã thanh toán cho đơn vị thi công sai quy định.