Phát biểu trước báo giới hôm thứ Năm (29/4), người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Thượng tá Wu Qian cho biết các hành động khiêu khích trong và gần các vùng biển của Trung Quốc đã gia tăng trong năm 2021 và Mỹ cần phải lùi lại.

“Kể từ khi chính quyền đương nhiệm của Mỹ nhậm chức, số lượng các hoạt động do tàu chiến và máy bay giám sát của Mỹ tiến hành ở các vùng biển xung quanh Trung Quốc đã tăng lần lượt hơn 20% và 40% so với cùng kỳ năm ngoái. Mỹ thường xuyên cử tàu và máy bay tiến hành các hoạt động ở vùng biển và không phận xung quanh Trung Quốc, làm leo thang quân sự hóa trong khu vực và đe dọa hòa bình và ổn định khu vực”, ông Wu nói với các phóng viên.

“Trung Quốc kiên quyết phản đối điều đó. Chúng tôi kêu gọi phía Hoa Kỳ kiểm soát chặt chẽ quân đội của mình trên mặt đất, tuân thủ 'Quy tắc ứng xử vì an toàn hàng không và hàng hải giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ' và 'Quy định phòng ngừa va chạm hàng hải quốc tế', để ngăn chặn sự tái diễn của những sự cố nguy hiểm tương tự”, ông nói thêm.

Ông lưu ý đặc biệt rằng công tác tuần tra gần đây của tàu khu trục hải quân Mỹ USS Mustin đã “cản trở việc đào tạo thường xuyên của phía Trung Quốc và đe dọa sự an toàn của tàu và nhân viên của cả hai bên".

"Đó là một vấn đề nghiêm trọng”, ông Wu nói thêm. “Các tàu hải quân Trung Quốc tại chỗ đã cảnh báo tàu Mỹ rời đi. Bộ Quốc phòng đã cử đại diện tiếp xúc với phía Mỹ về vấn đề này”.

Thêm chuyến bay do thám 

Dưới thời chính quyền Trump, Mỹ đã tăng cường triển khai các máy bay do thám gần bờ biển Trung Quốc. Điều này đã khiến không phận ngày càng đông đúc với các loại máy bay bay không chỉ của quân đội Mỹ mà còn của các nhà thầu do Lầu Năm Góc thuê.

Vào tháng 1, một máy bay KC-135 Stratotanker của Không quân Mỹ bay về phía nam Đài Loan để tiếp nhiên liệu, đã bay cách một máy bay chở khách EVA Air bay từ Đài Bắc đến Singapore chỉ 250 feet. Một nhân viên vô tuyến đã ghi lại được hành động này, vi phạm các quy định an toàn hàng không quốc tế.

1 tháng sau đó, sau khi ông Biden nắm quyền, Mỹ đã cử 75 máy bay do thám gần Trung Quốc, điều chưa từng có trong lịch sử. Và vào tháng 3, một máy bay do thám RC-135U Combat Sent của Không quân Mỹ đã thực hiện chuyến bay gần địa phận Trung Quốc nhất từ trước đến nay, chỉ cách bờ biển gần Sán Đầu 25 hải lý, ở cuối phía nam của eo biển Đài Loan.

Di sản của Trump

Dưới thời ông Trump, Mỹ đã chuyển khỏi cuộc chiến chống khủng bố và hướng tới "cạnh tranh cường quốc" với Nga và Trung Quốc, mở rộng của các chính sách dười thời Barack Obama về việc chủ động triển khai ở biên giới châu Âu với Nga và "xoay trục sang châu Á", đặt Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vào trung tâm của các mối quan tâm của Mỹ. Đây không chỉ là một cuộc chiến thương mại mà một cuộc tấn công về lý tưởng, mở ra sự cạnh tranh ngày càng cấp bách với quân đội hiện đại hóa nhanh chóng của Trung Quốc.

Trong chiến dịch tranh cử năm 2020, ông Biden cho rằng ông Trump đang yếu trên cả hai mặt trận và hứa sẽ đứng về phía Nga và Trung Quốc. Trong bài phát biểu chung trước Quốc hội Mỹ hôm thứ Tư (28/4), ông Biden đã khoe khoang về các biện pháp cứng rắn của mình đối với cả hai quốc gia.

“Trong các cuộc thảo luận của tôi với Chủ tịch Tập Cận Bình, tôi đã nói với ông ấy rằng chúng tôi hoan nghênh sự cạnh tranh”, ông Biden nói. “Chúng tôi không tìm kiếm xung đột. Nhưng tôi đã nói rõ tuyệt đối rằng chúng tôi sẽ bảo vệ lợi ích của Mỹ trên toàn diện ... chúng tôi sẽ duy trì mối quan hệ bền chặt ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, giống như chúng tôi làm đối với NATO và châu Âu, không phải để bắt đầu một cuộc xung đột, nhưng để ngăn chặn một cuộc xung đột".

Đầu tháng này, ông Biden đã chuyển tiếp yêu cầu ngân sách an ninh quốc gia trị giá 753 tỷ USD cho năm tài chính 2022, tăng 1,6% so với ngân sách của ông Trump cho năm tài chính 2021.

Mỹ chi tiêu cho quân sự nhiều hơn so với tổng các đối thủ cạnh tranh cộng lại, bao gồm cả Trung Quốc. Tuy nhiên, ngay cả mức tăng đó cũng không đủ để làm hài lòng những người theo tư tưởng diều hâu, những người yêu cầu mức tăng từ 3-5%.

“Hành vi này sẽ chỉ gây hại cho người khác và chính họ. Trung Quốc không có ý định đe dọa hoặc thách thức bất kỳ quốc gia nào. Tuy nhiên, nếu ai đó khăng khăng đe dọa hoặc thách thức Trung Quốc, chúng tôi sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chống trả”, ông Wu nói.