Từ năm 2013 đến năm 2022, "sự nóng lên do con người gây ra đã gia tăng với tốc độ chưa từng có trên 0,2 độ C mỗi thập kỷ", họ đã báo cáo trong một nghiên cứu quan trọng nhằm cảnh báo các nhà hoạch định chính sách.

Những phát hiện này dường như đóng lại cánh cửa trong việc hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, như mục tiêu đề ra của Hiệp ước khí hậu Paris 2015. Mức này từ lâu đã được xác định là giới hạn cho một thế giới tương đối an toàn về khí hậu.

"Mặc dù chúng ta chưa nóng lên 1,5 độ C, nhưng 'ngân sách carbon' - lượng khí nhà kính mà con người còn có thể thải thêm ra... sắp cạn kiệt chỉ sau vài năm", Piers Forster, tác giả chính của báo cáo và là giáo sư tại Đại học Leeds, cho biết.

"Ngân sách" đó đã giảm một nửa kể từ khi cơ quan tư vấn khoa học khí hậu của Liên hợp quốc, Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), thu thập dữ liệu gần đây nhất vào năm 2021, theo Forster và các đồng nghiệp - với nhiều người trong số họ là những người đóng góp cốt lõi cho IPCC.

Họ báo cáo rằng để có cơ hội để đạt ở dưới ngưỡng 1,5 độ C, lượng khí thải carbon dioxide, metan và các tác nhân gây nóng lên khác được tạo ra chủ yếu bằng cách đốt nhiên liệu hóa thạch không được vượt quá mức 250 tỷ tấn.

Theo tính toán của IPCC, việc duy trì có hiệu quả các mục tiêu nhiệt độ ở Hiệp ước khí hậu Paris 2015 sẽ yêu cầu giảm ô nhiễm CO2 ít nhất 40% vào năm 2030 và phải đạt phát thải bằng 0 vào giữa thế kỷ này.

Đồng tác giả và nhà khoa học Maisa Rojas Corradi cho biết: “Việc cập nhật hàng năm các chỉ số chính về thay đổi toàn cầu là rất quan trọng trong việc giúp cộng đồng quốc tế và các quốc gia đặt tính cấp bách giải quyết khủng hoảng biến đổi khí hậu lên hàng đầu trong chương trình nghị sự”.

Đồng tác giả Valerie Masson-Delmotte, đồng chủ tịch của báo cáo IPCC năm 2021, cho biết dữ liệu mới sẽ là một "lời cảnh tỉnh" trước hội nghị thượng đỉnh COP28, ngay cả khi có bằng chứng cho thấy sự gia tăng khí nhà kính đã chậm lại.

Bà nói: “Tốc độ và quy mô của hành động khí hậu là không đủ để hạn chế sự leo thang của các rủi ro liên quan đến khí hậu". Các nhà nghiên cứu cũng báo cáo sự gia tăng nhiệt độ đáng kinh ngạc trên các khu vực đất liền kể từ năm 2000.

Các đợt nắng nóng kéo dài hơn và dữ dội hơn sẽ gây ra mối đe dọa sinh tử trong những thập kỷ tới trên khắp các vùng rộng lớn ở Nam và Đông Nam Á, cùng với các khu vực nằm trên đường xích đạo ở châu Phi và châu Mỹ Latinh, theo nghiên cứu gần đây cho thấy.

Mai Anh (theo AFP, CNA)