Đặc biệt việc thành lập nhiều Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đã thể hiện quyết tâm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Để nhìn nhận lại những quyết sách mang tính chủ động, kịp thời trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ năm 2023, phóng viên Báo Nhà báo & Công luận đã có cuộc trao đổi với ông Trần Văn Lâm – Đại biểu Quốc hội khóa XV, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội.

+ Thưa ông, trong 3 động lực tăng trưởng gồm: đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng thì đầu tư công năm 2023 được coi là bức tranh có nhiều điểm sáng. Ông có nhận xét như thế nào về việc thực hiện công tác này? Để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, Chính phủ cần có những giải pháp mạnh mẽ ra sao trong thời gian tới?

- Đầu tư công trong những năm vừa qua được Chính phủ đặc biệt quan tâm, thúc đẩy mạnh mẽ. Công tác giải ngân vốn đầu tư công càng trở nên vô cùng quan trọng để đưa nguồn vốn vào trong xã hội, tạo động lực phát triển mới cho đất nước.

Năm 2023, Quốc hội đã thông qua kế hoạch đầu tư công với tổng số vốn trên 700 nghìn tỷ đồng. Đây là tổng mức đầu tư rất lớn, tăng khoảng 140 nghìn tỷ đồng (tăng khoảng 25%) so với kế hoạch năm 2022 và tăng khoảng 260 nghìn tỷ đồng so với kế hoạch năm 2021. Năm 2023 cũng là năm phải giải ngân toàn bộ số vốn còn lại thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Như vậy có thể thấy, khối lượng vốn cần giải ngân trong năm 2023 rất lớn.

Cho đến nay, việc giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn đang tiếp tục nhưng theo tôi, với con số đã được công bố, giải ngân vốn đầu tư công vượt xa so với cùng kỳ năm 2022 là nỗ lực rất lớn của Chính phủ năm 2023.

Tôi cũng xin nhấn mạnh, với một khối lượng giải ngân rất lớn mà Chính phủ vẫn đảm bảo tỷ lệ giải ngân như mọi năm đã là một thành công; chưa nói năm nay, tiến độ giải ngân tốt hơn so với năm trước. Kết quả này là rất tích cực, đáng ghi nhận.

Thành công trong giải ngân có một số yếu tố mà sang năm Chính phủ, các bộ ngành, địa phương có thể phát huy. Một là, thúc đẩy công tác giải phóng mặt bằng. Hai là, tháo gỡ vướng mắc về trình tự, thủ tục để nhanh chóng triển khai các dự án. Ba là, tháo gỡ khó khăn về vật liệu san lấp, những cơ chế chính sách đặc thù.

+ Năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập nhiều Tổ công tác để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thủ tục hành chính, đầu tư, sản xuất kinh doanh, bất động sản… Ông có đánh giá như thế nào về hoạt động của các Tổ công tác này và yêu cầu đặt ra trong thời gian tới với các Tổ công tác là gì?

- Việc thành lập các Tổ công tác để trực tiếp nghiên cứu, xem xét các vấn đề và tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ giải quyết là việc làm rất chủ động, cho thấy quyết tâm của Thủ tướng và của Chính phủ trong nắm bắt các vấn đề, giải quyết vấn đề và tháo gỡ, khó khăn, vướng mắc cho các lĩnh vực của nền kinh tế để kinh tế có thể sớm phục hồi, bứt phá.

Trong thời gian vừa qua, thông qua các Tổ công tác, Thủ tướng Chính phủ đã giải quyết được rất nhiều vấn đề. Cụ thể, ngay đầu năm đã có những đoàn công tác, tổ công tác để đôn đốc, gỡ vướng cho hoạt động đầu tư và cho đến thời điểm này đầu tư công đã có rất nhiều tiến bộ.

Cùng với đó, các thủ tục hành chính, cơ chế chính sách, pháp luật vướng mắc thì các bộ, ngành, địa phương kêu rất nhiều. Thực trạng ra sao, vướng ở chỗ nào thì Thủ tướng cũng cần phải nắm và trên cơ sở đó những thủ tục, văn bản nào thuộc thẩm quyền của Thủ tướng, Chính phủ thì nhanh chóng tháo gỡ và những nội dung vượt thẩm quyền thì báo cáo Quốc hội.

Vừa rồi, đồng hành với Chính phủ, Quốc hội cũng nhận thấy những vướng mắc trong chính sách, pháp luật cần được tháo gỡ và Quốc hội cũng đã có Tổ công tác để song song tiến hành rà soát. Mặc dù việc rà soát giữa 2 Tổ công tác của Chính phủ và Quốc hội là độc lập nhưng đều hướng tới đối tượng chung là làm sao để đánh giá những vấn đề về cơ chế, luật pháp để có biện pháp xử lý. Rõ ràng nhiều chính sách pháp lý đã được xem xét, sửa đổi thông qua các luật. Một số vướng mắc chưa kịp sửa luật thì cho thành cơ chế thí điểm hoặc đặc thù, đó là những vấn đề xuất phát từ thực tiễn khi phát hiện ra để có những giải pháp xử lý kịp thời.

Trong thời gian tới, với các Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đang làm nhiệm vụ cần tiếp tục có những rà soát, đánh giá cụ thể nhằm giúp Thủ tướng có những chỉ đạo kịp thời nhằm tháo gỡ những khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính…

+ Vừa qua, Quốc hội đã chấp thuận với đề xuất của Chính phủ về mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2024 từ 6 – 6,5%. Theo ông, trong bối cảnh, tình hình chính trị, kinh tế thế giới và trong nước hiện nay, việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng này có đảm bảo tính khả thi? Cùng với những giải pháp đã được nêu ra, cần có những giải pháp trọng tâm nào để thực hiện thành công mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm mới?

- Quốc hội quyết GDP 6 đến 6,5% trong bối cảnh, điều kiện và tình hình hiện nay thì tôi cho rằng là hoàn toàn khả thi bởi xét ở các yếu tố, trong đó có 3 trụ cột tăng trưởng được Chính phủ nêu ra đó là xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng.

Trong thời gian vừa qua, xuất khẩu bị kìm hãm nhưng những tháng cuối năm đã phục hồi và đang tăng trưởng rất tốt và có triển vọng trong thời gian tới, từ nhu cầu của thị trường thế giới thì việc xuất khẩu phục hồi tăng trưởng là rất rõ nét.

Nhu cầu của thị trường trong nước cũng có nhiều yếu tố để phục hồi, tăng trưởng ở mức 5% là cũng tương đối khá. Sang năm tới, các chính sách kích cầu theo tinh thần Nghị quyết 43 của Quốc hội mới thực sự ngấm và phát huy hiệu quả từ những vấn đề hỗ trợ cho tiêu dùng là giảm thuế. Hay tác động của đầu tư lan tỏa thì cuối năm 2023 và những tháng đầu năm 2024 một khối lượng tiền lớn từ gói kích cầu của Nghị quyết 43 mới thực sự đưa vào nền kinh tế và phát huy hiệu quả và tác động đến thị trường cũng rất lớn.

Đặc biệt, sang năm 2024, chúng ta thực hiện cải cách tiền lương – đây cũng tạo ra một sức cầu rất lớn, tức là cầu của nền kinh tế có cơ sở để tăng trưởng mạnh hơn năm nay.

Về đầu tư, chúng ta vẫn tiếp tục giữ đà đầu tư, quy mô của đầu tư công sẽ không giảm, nếu có chỉ giảm chút ít thôi. Trong khi đó, đầu tư tư nhân sẽ phục hồi.

Như vậy, trên cả 3 yếu tố chúng ta đặt mục tiêu 6 - 6,5% tăng trưởng là hoàn toàn có cơ sở, khả thi. Nếu không có những tác động ngược chiều một cách đột biến thì chúng ta hoàn toàn có thể đạt được và vượt mục tiêu này.

Về những giải pháp để phấn đấu hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2024 đã được Thủ tướng Chính phủ nêu rất toàn diện, căn cơ; trong đó đầy đủ các vấn đề cần phải thực thi một cách đồng bộ để đạt mục tiêu tăng trưởng đã đặt ra, Quốc hội giao cho Chính phủ. Vấn đề đặt ra ở đây là khâu tổ chức thực hiện, thực hiện như thế nào để đạt được mục tiêu này?

Theo tôi, đây là trách nhiệm của các cấp, các ngành, các địa phương trong triển khai các cơ chế, chính sách, các nhiệm vụ được giao, được đặt ra. Ở đây, Chính phủ cần áp dụng bài học kinh nghiệm đã rút ra, tăng cường vai trò kiểm tra, đôn đốc để thúc đẩy thực hiện. Đặc biệt là đề cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, của người đứng đầu; tăng cường phân cấp, phân quyền cho cấp dưới chủ động triển khai nhiệm vụ.

Cùng với đó, cần huy động sự tham gia của hệ thống chính trị, đặc biệt là vai trò lãnh đạo của Đảng trong đôn đốc hệ thống chính quyền. Sự giám sát kiểm tra của Mặt trận Tổ quốc, của đoàn thể, Nhân dân trong thúc đẩy hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2024.

+ Trân trọng cảm ơn ông!

Gia Phát (Thực hiện)