Ngày 22/10, Quốc hội tiến hành thảo luận về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của các tỉnh, thành phố Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên - Huế.

Phát biểu tại phiên họp tổ, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Chính phủ có đề xuất về khu thương mại tự do cho Hải Phòng, nếu nghiên cứu kỹ và được Bộ Chính trị cho phép thì bổ sung vào cơ chế chính sách sau.

Trước đó, tờ trình của Chính phủ trình Quốc hội về nội dung này cũng không còn nội dung về cho phép Hải Phòng được lập khu thương mại tự do, như đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong phiên họp tháng 10/2021.

Trong báo cáo thẩm tra về dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng, Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội cũng cho biết, đối với nội dung về việc thành lập khu thương mại tự do, thực hiện kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã rút đề xuất này để tiếp tục nghiên cứu, sẽ trình Quốc hội xem xét, quyết định sau.

Tại phiên họp tổ, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, các nghị quyết về cơ chế đặc thù nhằm phát huy tiềm năng lợi thế của các tỉnh, thành phố Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên - Huế, tăng đóng góp ngân sách, việc làm và đưa các địa phương này trở thành đầu tàu kéo các tỉnh xung quanh.

Bộ trưởng cũng cho biết 4 địa phương mong chờ nhất hai vấn đề lớn là phân cấp đặc quyền cho địa phương, tăng nguồn thu ngân sách cho địa phương để thực hiện các dự án trên địa bàn tỉnh.

“Nhưng đúng như Uỷ ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu, tôi đồng tình là đã cho phép cơ chế như thế này thì làm sao để nghiên cứu cho kỹ, cho đầy đủ, phù hợp với điều kiện đặc thù riêng có từng địa phương, tạo điều kiện cho họ bứt phá, trở thành đầu tàu”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu.

Các cơ chế, chính sách được trình Quốc hội ngày 22/10, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng là các nội dung được địa phương đề xuất, các bộ ngành thẩm định trên ý địa phương. Cũng có thể có thêm những cơ chế chính sách khác nhưng do vấn đề thời gian, nên sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm, chẳng hạn như đề xuất cho Hải Phòng có thêm khu thương mại tự do.

Nhấn mạnh yêu cầu làm sao để các cơ chế, chính sách hài hoà được với các địa phương, không ảnh hưởng ngân sách nhà nước, tổ chức thực hiện huy được hết các cơ chế đã trao, Bộ trưởng cho rằng, nếu cho cơ chế rồi mà tăng trưởng vẫn thế, không có đóng góp gì thêm thì ý nghĩa giảm đi rất nhiều. “Cơ chế là để làm sao các địa phương thực hiện chủ động, chứ không được lạm dụng. Cơ chế cho tốt nhưng kết quả lại không tốt thì cũng không được", Bộ trưởng nói.

Trước đó, tại phiên họp chiều 11/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo nghị quyết Quốc hội về cơ chế đặc thù cho 3 tỉnh, thành phố Hải Phòng, Nghệ An và Thừa Thiên - Huế.

Trình bày báo cáo tóm tắt dự thảo Nghị quyết Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết một trong những nội dung trong nghị quyết là đề xuất phát triển khu thương mại tự do tại Hải Phòng.

Khu thương mại tự do là khu vực có ranh giới địa lý xác định, do Quốc hội quyết định thành lập; được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá, có mô hình quản lý được tổ chức phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của khu thương mại tự do được quy định tại nghị quyết.

Khu thương mại tự do được tổ chức thành các khu chức năng, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của khu thương mại tự do.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, hiện nay Việt Nam chưa áp dụng khu thương mại tự do, các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành chưa đề cập đến khái niệm này.

Tuy nhiên, qua nghiên cứu một số khu thương mại tự do thành công trên thế giới cho thấy việc hình thành khu thương mại tự do là một yêu cầu tất yếu, đặc biệt, thời gian vừa qua chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các khu thương mại tự do ở UAE, Singapore và Trung Quốc.

Tại phiên họp này, sau khi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, nên trình Bộ Chính trị về khu thương mại tự do với một số định hướng lớn để Bộ Chính trị chấp thuận về chủ trương, sau đó tập trung xây dựng đề án để Chính phủ trình Quốc hội vào thời gian phù hợp.

T.Toàn