Các các gia đình đã và đang tuyệt vọng đào bới trong đêm để giải thoát người thân bị mắc kẹt trong đống đổ nát. Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ cho biết tâm chấn của trận động đất mạnh 6,3 độ richter cách thành phố lớn nhất khu vực Herat 40 km về phía tây bắc và theo sau là 8 dư chấn với cường độ từ 4,3 đến 6,3 richter.

“Chúng tôi chẳng còn gì cả”

Khi màn đêm buông xuống tại làng Sarboland, huyện Zinda Jan, tỉnh Herat, cảnh tượng hàng chục ngôi nhà bị san bằng gần tâm chấn của trận động đất và người dân la hét tìm kiếm người thân thực sự đã gây ra nỗi ám ảnh lớn.

Các nhóm đàn ông dùng xẻng đào qua đống gạch vụn trong khi phụ nữ và trẻ em chờ đợi ngoài trời, trước những ngôi nhà bị đổ sập và đồ đạc quần áo cá nhân bay khắp nơi trong gió mạnh.

Bashir Ahmad, 42 tuổi, cho biết: “Có một tiếng động lớn và nó không có thời gian để phản ứng. Ngay trong đợt rung chuyển đầu tiên, tất cả các ngôi nhà đều sụp đổ. Có những gia đình mà chúng tôi không nhận được tin tức gì."

Nek Mohammad nói rằng ông đang ở nơi làm việc khi trận động đất đầu tiên xảy ra vào khoảng 11 giờ sáng thứ Bảy theo giờ địa phương. "Chúng tôi trở về nhà và thấy thực sự không còn gì cả. Mọi thứ đã biến thành cát", người đàn ông 32 tuổi nói và cho biết khoảng 30 thi thể đã được tìm thấy.

"Cho đến nay, chúng tôi chẳng có gì cả. Không có chăn hay bất cứ thứ gì khác. Chúng tôi bị bỏ lại ở đây vào ban đêm cùng với những người đã khuất của mình", ông nói.

Người đứng đầu cơ quan quản lý thảm họa tỉnh Herat Mosa Ashari nói rằng ngoài “khoảng 120” người thiệt mạng, “hơn 1.000 phụ nữ, trẻ em và người già bị thương đã được đưa vào hồ sơ của chúng tôi”.

Số người thiệt mạng có thể tăng cao

Đám đông cư dân chạy khỏi các tòa nhà ở thành phố Herat khi hàng loạt trận động đất bắt đầu, mặc dù báo cáo về thương vong từ khu vực đô thị là rất ít. Bashir Ahmad, một cư dân 45 tuổi, nói: “Chúng tôi đang ở văn phòng và đột nhiên tòa nhà bắt đầu rung chuyển”.

Ông nói thêm: “Trát tường bắt đầu rơi xuống và tường nứt ra, một số bức tường và một phần tòa nhà bị sập. Tôi không liên lạc được với gia đình, mạng bị mất kết nối. Tôi lo lắng và sợ hãi quá, thật kinh hoàng".

Idrees Arsala, sinh viên 21 tuổi, người cuối cùng sơ tán khỏi lớp học khi trận động đất bắt đầu, cho biết: “Tình hình rất khủng khiếp, tôi chưa bao giờ trải qua điều như vậy. Có khả năng xảy ra nhiều thương vong nghiêm trọng".

Vào tối thứ Bảy, người phát ngôn cơ quan quản lý thảm họa Mullah Jan Sayeq nói rằng số người thiệt mạng dự kiến "sẽ tăng rất cao". Theo ước tính sơ bộ của USGS, có thể có hàng trăm người thiệt mạng.

"Có khả năng sẽ có thương vong đáng kể và thảm họa có khả năng lan rộng. Các sự kiện trước đây với mức cảnh báo này đòi hỏi phải có phản ứng ở cấp khu vực hoặc cấp quốc gia", cơ quan này cho biết.

USGS trước đó đã báo cáo cường độ của trận động đất đầu tiên là 6,2 độ richter. Nó có độ sâu nông chỉ 14 km. Thành phố Herat - cách biên giới với Iran 120 km về phía đông - được coi là thủ đô văn hóa của Afghanistan. Đây là thủ phủ của tỉnh Herat, nơi có dân số ước tính khoảng 1,9 triệu người.

Afghanistan thường xuyên hứng chịu các trận động đất, đặc biệt là ở dãy núi Hindu Kush, nằm gần điểm giao nhau của các mảng kiến tạo Á-Âu và Ấn Độ.

Vào tháng 6 năm ngoái, hơn 1.000 người đã thiệt mạng và hàng chục nghìn người mất nhà cửa sau trận động đất mạnh 5,9 độ richter tấn công tỉnh Paktika nghèo khó. Đây là trận động đất nguy hiểm nhất ở Afghanistan trong gần 1/4 thế kỷ.

Afghanistan hiện đang chìm trong một cuộc khủng hoảng nhân đạo khốc liệt, sau khi viện trợ nước ngoài bị cắt bỏ trên diện rộng kể từ khi Taliban trở lại nắm quyền vào năm 2021.

Hoàng Anh (theo AFP, CNA, Reuters)