Hội nghị lần này do Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG phối hợp với UBND tỉnh Bạc Liêu tổ chức nhằm đánh giá kết quả đã đạt được sau 10 năm triển khai, thực hiện công cuộc xây dựng nông thôn mới trên địa bàn 19 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương của 2 vùng kinh tế trọng điểm phía Nam gồm vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long.

Báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Thường trực Bộ NN-PTNT Hà Công Tuấn cho biết, vùng Đông Nam Bộ gồm 6 tỉnh, thành phố, dân số hơn 17 triệu người, là đầu tàu kinh tế năng động, trung tâm công nghiệp, dịch vụ trọng điểm, đóng góp hơn 40% thu ngân sách và 45% GDP của cả nước. Vùng Đồng bằng sông Cửu Long gồm 13 tỉnh, thành phố, dân số 17,5 triệu người, với hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, thủy hải sản, công nghiệp thực phẩm, du lịch nông thôn, là vùng trọng điểm về sản xuất nông nghiệp và giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Với 1,5 triệu ha đất trồng lúa, vùng Đồng bằng sông Cửu Long luôn giữ vai trò then chốt trong đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, đóng góp 50% sản lượng lương thực, gần 70% kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản, 90% sản lượng gạo xuất khẩu của cả nước và 65% sản lượng thủy sản xuất khẩu của cả nước.

Về số xã đạt chuẩn, cả 2 vùng có 874/1.731 xã (50,49%) đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (cả nước 50,8%). Trong đó, Đông Nam Bộ có 311/445 xã (69,89%) đã được công nhận, bình quân đạt 17,16 tiêu chí/xã, dự kiến đến hết năm 2020 có khả năng đạt tỷ lệ 80%, hoàn thành mục tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao. Vùng Đồng bằng sông Cửu Long có 563/1.286 xã (43,78%) đã được công nhận đạt chuẩn, bình quân đạt 15,43 tiêu chí/xã, dự kiến đến hết năm 2020 có khả năng đạt 51%.

Tiêu chí thu nhập, vùng Đông Nam Bộ có 352 xã đã hoàn thành, đạt 79,1%,  vùng Đồng bằng sông Cửu Long có 953 xã đã hoàn thành, đạt 74,1%. Tỷ lệ hộ nghèo vùng Đông Nam Bộ có 352 xã đã hoàn thành, đạt 91% và Đồng bằng sông Cửu Long có 980 xã đã hoàn thành, đạt 76,2%, cao hơn đáng kể so với mức hoàn thành của cả nước (69,2%). Tổng nguồn vốn huy động thực hiện Chương trình từ 2010-2019 của 2 vùng khoảng 932.498 tỷ đồng, cao nhất so với cả nước, tập trung cho phát triển cơ sở hạ tầng, giao thông nông thôn, trường học, đào tạo nghề cho lao động nông thôn, phát triển sản xuất theo chuỗi liên kết… 

Cũng theo báo cáo của Bộ NN-PTNT Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cho biết, vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long đến nay có 13/19 tỉnh đã phê duyệt đề án OCOP, với mục tiêu đến năm 2020 có 369 sản phẩm OCOP được chuẩn hoá theo bộ tiêu chí. Riêng tỉnh Bến Tre đã triển khai phân hạng sản phẩm OCOP, với 45 sản phẩm đạt từ 3 sao và đang đẩy mạnh việc phát triển sản phẩm OCOP gắn với du lịch nông thôn.  

Mục tiêu giai đoạn 2021-2025, có ít nhất 8/19 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Theo đó, vùng Đông Nam Bộ có ít nhất 70%, Đồng bằng sông Cửu Long có ít nhất 50% đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới với mỗi tỉnh, thành phố có ít nhất một đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Cấp xã, vùng Đông Nam Bộ có ít nhất 90% số xã đạt chuẩn, trong đó có khoảng 40% số xã đạt chuẩn  nâng cao và 10% số xã đạt chuẩn kiểu mẫu. Vùng Đồng bằng sông Cửu Long có ít nhất 75% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có khoảng 30% số xã đạt chuẩn nâng cao và 5% số xã đạt chuẩn kiểu mẫu.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới Vương Đình Huệ ghi nhận những kết quả xây dựng nông thôn mới của vùng Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng Nam Bộ trong việc tác động tích cực đến cơ cấu sản xuất, lao động khu vực nông thôn, góp phần nâng cao đời sống nhân dân về vật chất, tinh thần và đẩy mạnh công tác giảm nghèo.

Đồng thời, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cũng đề nghị từng địa phương rà soát lại, so sánh với các địa phương khác để phát huy kết quả làm được, khắc phục những tồn đọng, từ đó đưa ra được phương hướng phù hợp với địa phương mình trong giai đoạn tiếp theo. Đặc biệt, các địa phương phải phát huy tốt quan điểm lấy người dân làm chủ thể, nhưng không được huy động sức dân quá sức mà phải trên tinh thần tự nguyện, hợp lòng dân. Không được chủ quan, thỏa mãn với những kết quả đạt được, cần chú ý công tác xem xét, công nhận đạt chuẩn nông thôn mới trên tinh thần không chạy theo thành tích mà phải đi vào chất lượng và phải luôn nhất quán quan điểm xây dựng Nông thôn mới chỉ có điểm đầu, không có điểm kết thúc.

Minh Luân