Liên minh châu Âu đã thông báo rằng các bên trong thỏa thuận hạt nhân 2015 sẽ gặp nhau vào thứ Sáu (2/4) để thảo luận về khả năng Mỹ quay trở lại thỏa thuận mang tính bước ngoặt, một sáng kiến được Washington hoan nghênh là "một bước đi tích cực".

Chính quyền của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden đang tìm cách lôi kéo Iran vào các cuộc đàm phán, tiền đề để đôi bên nối lại tuân thủ thỏa thuận, theo đó các lệnh trừng phạt kinh tế của Mỹ và các nước khác đối với Tehran sẽ được dỡ bỏ để đổi lấy việc kiềm chế chương trình hạt nhân của nước này.

“Các bên tham gia sẽ thảo luận về viễn cảnh Mỹ có thể quay trở lại JCPOA (Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung) cũng như cách thức đảm bảo rằng tất cả các bên sẽ thực hiện đầy đủ và hiệu quả thỏa thuận”, EU cho biết trong tuyên bố hôm thứ Năm (1/4). 

Người tiền nhiệm của ông Biden, ông Donald Trump, đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2018, một hiệp ước mang tính bước ngoặt được ký kết tại Vienna vào ba năm trước đó bởi Iran, Trung Quốc, Nga, Pháp, Đức, Anh và Mỹ.

Ông Trump cũng tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Mỹ, khiến Iran tái khởi động các quy trình làm giàu uranium vượt ngưỡng cho phép như một biện pháp đáp trả sau hơn 1 năm chờ đợi. Các biện pháp trừng phạt đã làm tê liệt cuộc sống ở Iran, cản trở chính phủ nhập khẩu thực phẩm, thuốc và vắc xin COVID-19.

Ông Biden đã hứa sẽ tham gia lại thỏa thuận với điều kiện Iran trước tiên phải tuân thủ trở lại các cam kết theo như thỏa thuận năm 2015. Tuy nhiên, vào hôm thứ Tư (31/3), Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho biết lời nói của chính quyền ông Biden chưa chuyển thành hành động và đất nước của ông đã nhận thấy "không có nỗ lực nghiêm túc nào" từ Mỹ.

Đầu tuần này, nhiều báo cáo cho biết chính quyền ông Biden đã đưa ra một đề xuất mới, bao gồm việc nới lỏng một số biện pháp trừng phạt đối với Iran để đổi lấy việc ngừng làm giàu uranium 20%, tạo tiền đề cho các cuộc đàm phán. Nhưng một quan chức cấp cao giấu tên của Iran nói với Press TV của nhà nước rằng Iran sẽ không giảm hoạt động làm giàu uranium để đổi lấy việc dỡ bỏ một phần các lệnh trừng phạt.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết Washington hoan nghênh cuộc họp hôm thứ Sáu (2/4) là "một bước tích cực".

Ông Price nói: “Chúng tôi đã nói rõ trong nhiều tuần rằng chúng tôi sẵn sàng theo đuổi việc quay trở lại thỏa thuận JCPOA nếu như Iran cũng làm điều tương tự”, ông Price nói và cho biết thêm rằng Washington sẵn sàng đạt được điều đó “thông qua một loạt bước đầu”.

Trong khi đó, hai nguồn tin ngoại giao cho biết Anh, Pháp và Đức đã hội đàm với Iran vào thứ Hai (29/3).

Ngoài ra, nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Pháp nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo hàng ngày rằng các cường quốc châu Âu đang hợp tác chặt chẽ với các nước đồng ký kết JCPOA là Nga và Trung Quốc để tìm ra giải pháp cho bế tắc và đã nói chuyện với cả Tehran và Washington.

Bà Agnes von der Muhll nói: “Những cuộc trao đổi này là quá mức cần thiết vì Iran đã không chấp nhận tham gia vào các cuộc tiếp xúc trực tiếp giữa các bên tham gia JCPOA và Mỹ".