Thực tế, những hoạt động an sinh đã tạo thành phong trào sôi nổi, có sức lan tỏa từ Hội Trung ương đến các cấp địa phương, thể hiện nét đẹp nhân văn của người làm báo Việt Nam. Nhiều cấp Hội địa phương, trong các hoạt động của mình đã nỗ lực kết nối những tấm lòng, san sẻ yêu thương, giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Từ đó, góp phần nâng cao vị thế của tổ chức Hội.

Nhà báo Hà Minh Đích, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh Quảng Ngãi:

Tính nhân văn của chương trình tự nó đã tạo nên sức hút và sự lan tỏa

Thực ra tôi đã được nghe rất nhiều về “Ly cafe 50 ngàn” do HNB Quảng Ngãi khởi xướng cách đây mấy năm. Dù chương trình ấy từ tận Quảng Ngãi xa xôi nhưng ở Thủ đô Hà Nội, trong câu chuyện của những người làm báo, làm công tác hội vẫn nhắc về chương trình này bởi ý nghĩa của sự san sẻ tình thương đến nhiều mảnh đời lay lắt...  Báo Nhà báo & Công luận đã có cuộc trò chuyện với “người trong cuộc”- ông Hà Minh Đích, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh Quảng Ngãi.

+ Được biết, năm 2016, HNB Quảng Ngãi đã có sáng kiến phát động Chương trình “ly cà phê 50 ngàn”. Đến nay, Chương trình “ly cà phê 50 ngàn” đã qua 28 lần tổ chức. Xin ông cho biết ý nghĩa cũng như sức lan tỏa của hoạt động giao lưu, thiện nguyện này?

- Khi phát động Chương trình “ly cà phê 50 ngàn” chúng tôi chỉ nghĩ đây là hoạt động giao lưu, thiện nguyện trong nội bộ giới báo chí tỉnh. Vì vậy, kế hoạch đưa ra ban đầu là, mỗi tháng một lần vào sáng thứ bảy, anh chị em phóng viên, nhà báo - hội viên gặp mặt uống cà phê, trao đổi nghiệp vụ làm báo, thăm hỏi, động viên đồng nghiệp và tham gia vào hoạt động thiện nguyện. Mỗi ly cà phê (hoặc thức uống tùy chọn) của chương trình có mức giá chung là 50 ngàn đồng, trong đó khoảng 20 ngàn là tiền thanh toán cà phê và thức uống, còn lại dành 30 ngàn để làm từ thiện. Những phóng viên, nhà báo - hội viên có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau phải điều trị dài ngày hoặc rủi ro tai nạn được nhận sự hỗ trợ, sẻ chia từ chương trình. Tất cả số tiền thu từ chương trình sẽ dành để hỗ trợ các phóng viên, nhà báo - hội viên có hoàn cảnh khó khăn, không sử dụng vào bất kỳ công việc nào khác.

Điều khá bất ngờ là ngay trong chương trình đầu tiên đã thu hút rất đông người tham gia, không chỉ giới báo chí mà còn có cả lãnh đạo tỉnh, công chức viên chức các sở ngành, các nhà hảo tâm, các bạn sinh viên học sinh. Những lần tiếp theo của chương trình có cả các doanh nhân, người nước ngoài đang làm việc tại địa phương và… bà con kiều bào (qua chuyển khoản) tham gia. Sự ủng hộ nhiệt tình của cộng đồng khiến những người tổ chức chương trình cảm thấy tự tin, vì vậy, đối tượng sẻ chia được mở rộng, không chỉ các nhà báo - hội viên có hoàn cảnh khó khăn, mà còn nhắm đến những “thân phận” được phản ánh qua các chuyên mục “Chung tay vì người nghèo” của Báo Quảng Ngãi, “Kết nối những tấm lòng” của Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh và những tấm gương học sinh nghèo vượt khó. Có thể nói, tính nhân văn của chương trình tự nó đã tạo nên sức hút và sự lan tỏa. Năm 2017, Chương trình “ly cà phê 50 ngàn” được Tỉnh ủy Quảng Ngãi tuyên dương “những tấm gương bình dị mà cao quý” trong cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Sự lan tỏa của chương trình còn cho thấy, hiện nay ở Quảng Ngãi một số cơ sở Đoàn của huyện Bình Sơn, TP. Quảng Ngãi, các nhà trường… cũng tổ chức hoạt động thiện nguyện này, với những tên gọi khác nhau như “ly cà phê 20 ngàn”, “ly cà phê 30 ngàn”, “ly cà phê yêu thương”…

+ Quả thực chương trình có sức hút khá lớn không chỉ trong giới báo chí mà còn ngoài xã hội, các doanh nghiệp, các mạnh thường quân. Ông có thể chia sẻ thêm về việc kết nối cũng như phương thức “truyền thông” lan rộng thông tin để chương trình được nhiều người hiểu, cùng chung tay?

- Để duy trì chương trình một cách thường xuyên, không bị gián đoạn, Hội Nhà báo tỉnh đã quyết định thành lập Ban điều hành Chương trình “ly cà phê 50 ngàn”, hoạt động như một câu lạc bộ. Các phóng viên trẻ năng động, nhiệt tâm với công tác xã hội từ thiện, thành thạo vi tính, được mời tham gia Ban điều hành. Về hình thức cũng linh hoạt hơn, người tham gia có thể lựa chọn trực tiếp gặp mặt uống cà phê hoặc thông qua điện thoại, nhắn tin, Email… Hằng tháng sự kiện được thông báo rộng rãi trên Facebook. Những “khách ruột” của chương trình luôn nhận được lời mời từ Ban điều hành qua Email, Zalo nên dù bận công việc họ vẫn có cơ hội tham gia. Nhiều nhà báo - hội viên khi tác nghiệp ở cơ sở còn kết hợp quảng bá, dẫn dắt các mạnh thường quân đến với chương trình. “Tiếng lành đồn xa” một số đoàn khách khi ghé Quảng Ngãi gặp sự kiện họ cũng tìm cách để “mục sở thị”. Hiện Chương trình “ly cà phê 50 ngàn” đã làm cầu nối để Bảo Việt Nhân Thọ Quảng Ngãi “gieo hạt mầm yêu thương” với định mức 100 ly cà phê (5 triệu đồng) mỗi tháng; lãnh đạo và văn phòng VNPT Quảng Ngãi và một số doanh nghiệp khác cũng là “khách ruột” của chương trình… Sự mến mộ của các nhà hảo tâm đối với chương trình còn bởi, ở đây Ban điều hành luôn làm việc với tinh thần “bất vụ lợi”, công khai, dân chủ, có sự kiểm tra, giám sát thường xuyên của Hội Nhà báo tỉnh, bảo đảm mỗi ly cà phê, dù ít ỏi vẫn đến được với những mảnh đời bất hạnh.

+ Trong quá trình thực hiện chương trình, có câu chuyện nào khiến ông cảm thấy xúc động và đặc biệt ông có thể cho biết một vài hoàn cảnh khó khăn liên quan đến nhà báo, người làm báo mà chương trình đã giúp đỡ?

- Chương trình “ly cà phê 50 ngàn” lần đầu tiên (tổ chức vào tháng 11/2016) thu được 13 triệu đồng (sau khi đã thanh toán tiền cà phê và thức uống), Ban điều hành đã trao toàn bộ số tiền này cho gia đình cố nhà báo Phạm Dũng ở phường Chánh Lộ, TP. Quảng Ngãi, nguyên phóng viên Đài PT-TH tỉnh có 02 con đang bị bệnh nặng. Ở Quảng Ngãi, những phóng viên, nhà báo - hội viên có hoàn cảnh khó khăn khi đồng nghiệp phát hiện, giới thiệu đều nhận được sự hỗ trợ, sẻ chia từ chương trình. Mỗi tháng chương trình có từ 1-2 địa chỉ từ thiện - đây đều là những trường hợp rất đặc biệt cần sự chung tay giúp đỡ của cộng đồng. Qua 28 lần tổ chức, chương trình đã hỗ trợ hàng trăm trường hợp. Đó là, anh Trần Trung Hiếu, xã Tịnh An, bộ đội xuất ngũ, bị tai biến mạch máu não, sống neo đơn không nơi nương tựa; cháu Kiều Hoàng Thư, phường Trần Hưng Đạo, bị bỏng nặng; cháu Bùi Huyền Minh Thư, xã Phổ An bị tai nạn giao thông đa chấn thương; em Nguyễn Văn Nguyên, sinh viên Y khoa Huế, quê huyện Đức Phổ, bị bệnh hiểm nghèo; chị Phạm Thị Giàu, xã Tịnh Minh; anh Trịnh Bình, cán bộ Tỉnh Đoàn bị bệnh hiểm nghèo; ông Nguyễn Thành Tấn, xã Tịnh Châu, bị tai nạn giao thông chấn thương sọ não… Đó là, những người phụ nữ nghèo làm nghề bán báo dạo; những nạn nhân chất độc da cam; những học sinh nghèo vượt khó… và biết bao mảnh đời cơ nhỡ, bất hạnh mà chương trình đã và đang nhắm tới.

+ Vâng, xin cảm ơn ông!

Sau 28 lần tổ chức, chương trình thu được tổng số tiền là: 456.700.000 đồng  (tương đương 9.134 ly cà phê 50 ngàn). Hỗ trợ cho những hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi 369.350.000 đồng. Đến lần 28, đã hỗ trợ cho 191 hoàn cảnh. Trong đó: Hỗ trợ 45 chiếc xe đạp cho học sinh nghèo vượt khó, 10 trường hợp khuyết tật, 20 gia đình bị thiệt hại nặng sau lũ, 71 suất quà cho Trung tâm Da cam huyện Đức Phổ và người bán báo dạo dịp xuân 2018, 10 suất học bổng cho học sinh trường Trung cấp nghề Quảng Ngãi, còn lại là những gia đình ốm đau đột xuất, hội viên Hội Nhà báo đau bệnh nặng.

Nhà báo Nguyễn Xuân Hải – Chủ tịch Hội Nhà báo Hà Tĩnh:

Động lực cho những “cầu nối yêu thương” - tính nhân văn của người làm báo

Hội Nhà báo Hà Tĩnh dù chưa thành lập Quỹ từ thiện cấp Hội nhưng các Chi hội, các nhóm hội viên thì có nhiều như: Quỹ Vòng tay nhân ái Đài PTTH Hà Tĩnh, Quỹ Nhà báo Biện Nhung - Chi hội báo Hà Tĩnh, Quỹ Từ thiện tâm - nhóm các nhà báo địa phương và Thường trú... Đặc biệt, HNB Hà Tĩnh là một trong những cấp Hội địa phương luôn bám sát, tham gia tích cực, cùng chung tay với Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam trong các chương trình thiện nguyện. Báo Nhà báo và Công luận đã có cuộc trò chuyện với nhà báo Nguyễn Xuân Hải – Chủ tịch HNB Hà Tĩnh xung quanh vấn đề này.

+ Hằng năm vào mỗi dịp Hội báo Xuân, HNB Hà Tĩnh đều có nội dung trao quà Tết. Xin ông cho biết cụ thể hơn về chương trình an sinh này?

- Truyền thống của các Hội báo Xuân ở Hà Tĩnh, ngoài là nét đẹp văn hóa được tổ chức thường niên nhằm mục đích tạo thêm điểm vui chơi, giải trí cho cộng đồng dân cư nhân dịp xuân về; đồng thời giới thiệu khái quát về bức tranh toàn cảnh sự phát triển kinh tế, chính trị, xã hội và tôn vinh thành quả lao động của lực lượng phóng viên địa phương và cả nước sau một năm hoạt động đến với đông đảo bạn đọc còn có thêm một nét đẹp đầy tính nhân văn. Đó là, Hội Nhà báo đã động viên, kêu gọi các nhà báo, các hội viên, các cơ quan báo chí, các nhà hảo tâm đóng góp để trao quà cho các học sinh nghèo vượt khó, học giỏi, các hoàn cảnh khó khăn tại địa phương nơi tổ chức HBX  (mỗi năm HBX được tổ chức ở một địa phương nhằm nỗ lực đưa báo chí đến gần hơn với cơ sở) với hy vọng đưa đến cho bà con, cho các em không chỉ một cái tết đầm ấm trong tình cảm cộng đồng chia sẻ mà còn mở ra những dự cảm tươi sáng về một chân trời của những nỗ lực trui rèn, phấn đấu! Trong 5 năm gần đây, tại các Hội báo Xuân, Hội Nhà báo đã trao tổng số tiền 565.000.000 đồng (năm trăm sáu mươi lăm triệu đồng) đến tận tay các đối tượng. 

+ Dù chưa thành lập Quỹ từ thiện cấp Hội nhưng HNB Hà Tĩnh đã phối hợp với các cơ quan báo chí, các Chi hội và các nhóm hội viên trao quà, làm nhà tình nghĩa cho các đối tượng chính sách nhiều năm nay. Xin ông cho biết thêm về các hoạt động đầy ý nghĩa này của những hội viên – nhà báo Hà Tĩnh?

- Đó là những chương trình mà những người làm báo Hà Tĩnh rất tâm huyết thực hiện nhiều năm nay. Chẳng hạn như, hướng về nhân dân bị thiệt hại do bão lũ, Hội Nhà báo đã đứng ra kết nối, kêu gọi và phối hợp với  Hội Nhà báo Việt Nam, Tạp chí Người Làm báo (Hội NBVN), Hội Nhà báo Hải Phòng,Văn phòng Đại diện Báo NB&CL, Chi hội Đài PTTH, Báo Hà Tĩnh, Chi hội VPĐD & PVTT, Báo Biên phòng, báo Lao động xã hội, nhiều nhà hảo tâm, doanh nghiệp, ... đến các xã Hương Thủy, Hương Giang, Phú Phong, Hòa Hải, Lộc Yên (Hương Khê), các xã Kỳ Tây, Kỳ Đồng, Kỳ Vân, và trường Mầm Non Kỳ Phong (Kỳ Anh…)  tặng hàng chục ngàn suất quà trị giá hàng chục tỷ đồng.

Tính riêng từ đầu năm 2018 đến nay, Chương trình Vòng tay nhân ái – HTTV (Chi hội Nhà báo Đài PTTH Hà Tĩnh) đã kêu gọi hỗ trợ 31 nhân vật có hoàn cảnh khó khăn như: ốm đau, tật nguyền, già cả neo đơn. Có những trường hợp như cháu Trần Thị Hoài Thu ở trường THCS Nam Hà, TP. Hà Tĩnh bị ung thư xương đã được hỗ trợ số tiền hơn 70 triệu đồng, anh Nguyễn Trường Thông ở phường Đậu Liêu, TX Hồng Lĩnh được chương trình hỗ trợ gần 100 triệu đồng… Trung bình mỗi nhân vật được hỗ trợ từ 10-15 triệu. Tổng số tiền chương trình kêu gọi hỗ trợ trực tiếp trong năm 2018 là trên 300 triệu đồng.

Bên cạnh đó, Chương trình còn hướng đến những sự hỗ trợ mang tính bền vững như kêu gọi làm nhà ở, cung cấp tiền học phí cho học sinh nghèo, hỗ trợ phẫu thuật miễn phí. Cụ thể năm 2018, Chương trình đã kêu gọi các tổ chức cá nhân xây tặng 3 ngôi nhà nhân ái cho chị Trần Thị Tuyên ở xã Hòa Hải, huyện Hương Khê, chị Phạm Thị Tình ở xã Sơn Hồng, huyện Hương Sơn và bà Lê Thị Kiều ở xã Đức Liên, huyện Vũ Quang. Mỗi ngôi nhà rộng 50m2, trị giá gần 100 triệu đồng. Chương trình cũng đã kêu gọi hỗ trợ mỗi tháng 500.000 tiền học phí cho con chị Trần Thị Tuyên ở xã Hòa Hải huyện Hương Khê và con chị Phan Thị Tuyết ở xã Xuân Lộc, huyện Can Lộc. Ê-kíp làm chương trình đã kết nối với các bác sỹ ở TP. Hồ Chí Minh phẫu thuật miễn phí, giúp em Nguyễn Thúy Hằng ở xã Kỳ Sơn từ chỗ nằm một chỗ, có thể đi lại. Hay như Quỹ nhà báo Biện Nhung (Chi hội Nhà báo Báo Hà Tĩnh) có đến hàng trăm triệu đồng, tặng quà hằng năm đều đặn cho 10 em ở Hà Tĩnh mỗi tháng 500 ngàn đồng; hỗ trợ bền vững 50 suất quà cho các hoàn cảnh đặc biệt khó khăn hàng năm tại các địa phương. Mỗi tháng đều có 5-6 địa chỉ được Chi hội Nhà báo Báo Hà Tĩnh  kêu gọi có trị giá 5- 6 triệu đồng hằng năm lên đến hàng trăm triệu đồng.

+ Chương trình của HNBVN hướng về thân nhân các nhà báo là Liệt sỹ, thương binh đầu mối là Ban Công tác Hội đã tổ chức các chuyến thăm và tặng quà cho thân nhân, gia đình các hội viên, nhà báo thương binh, liệt sỹ. Ông đánh giá như thế nào về ý nghĩa của chương trình này và HNB Hà Tĩnh đã tham gia góp sức như thế nào thưa ông?

- Cá nhân tôi thực sự xúc động khi Hội Nhà báo Việt Nam thực hiện Chương trình Hướng về thân nhân các nhà báo Liệt sỹ, thương binh. Đó là một chương trình mang ý nghĩa nhân văn cao cả. Nó thể hiện được tình cảm, hồn cốt của những người làm báo cách mạng và cả nền báo chí cách mạng vì, suy cho cùng, bản chất của báo chí cách mạng là tính nhân văn. Hội Nhà báo Hà Tĩnh đã tích cực hưởng ứng chương trình này của Hội Nhà báo Việt Nam bằng tất cả trách nhiệm và tình cảm của mình. Khi Chương trình được khởi động, những chuyến về thăm mộ LS, Nhà báo Phạm Hồ (Nhà báo, Liệt sỹ Phạm Hồ - nguyên  phóng viên, nguyên Ủy viên BBT báo Hà Tĩnh đi bộ đội hy sinh tại tỉnh Quảng Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Hiện nay, Liệt sỹ nhà báo Phạm Hồ được thờ cúng chính thức tại nhà người cháu ruột trú ở Thôn 2, xã Sơn Long, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh, LS, NB Phạm Hồ hiện yên nghỉ tại Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm – huyện Hương Sơn) có thêm phần quà 5 triệu đồng đầy tình nghĩa của Chương trình.

+ Được biết, HNB Hà Tĩnh còn kết nối với các tổ chức, DN (đặc biệt là tổ chức Hội PN VN tại CHLB Đức) để trao hàng ngàn suất quà trị giá hàng chục tỷ đồng cho các địa phương bị thiên tai, lũ lụt... Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về việc kết nối  “những tấm lòng muôn phương” này?

- “Những tấm lòng muôn phương” mà chị nói đã trở thành một niềm tâm cảm lớn trong lòng người dân Hà Tĩnh, đặc biệt là người dân vùng lũ. Hàng trăm tỷ đồng, hàng ngàn tấn gạo, hàng chục ngàn gói mỳ tôm, sữa, chăn màn, quần áo… đã không chỉ làm người dân bớt khó khăn hơn khi bão lũ đi qua mà điều quan trọng là khiến họ ấm lòng hơn, có niềm tin hơn vào cuộc sống nghĩa tình mặc dầu tự mỗi người đều biết ngoài kia, thế giới vẫn còn không ít nhiễu nhương. Trong hàng ngàn những tấm lòng ấy, Hội PNVN tại CHLB Đức là tổ chức gắn bó sâu sắc với Hội Nhà báo và những người làm báo Hà Tĩnh. Các chị đã tiết kiệm từ những đồng tiền lao động vất vả nơi xứ người để đồng cảm, chia sẻ với những bà con bị thiệt hại trong bão lũ cũng như những hoàn cảnh thiếu hụt đáng thương khác. Số tiền nhiều tỷ đồng mà các chị đưa đến cho bà con là rất lớn nhưng lớn hơn là tấm lòng các chị, những người phụ nữ Việt Nam nhân ái và giàu đức hy sinh! Chúng tôi trực tiếp liên hệ với người đại diện của các chị là chị Trần Thị Thúy hiện làm việc tại Nahkauf và sống tại Brandenburg an der Havel (CHLB Đức). Chị và tổ chức của chị đã trở thành cái tên gần gũi, yêu mến trong lòng cộng đồng Hà Tĩnh.

+ Vẫn thực hiện nhiệm vụ chính trị nhưng vẫn dành thời gian cho công tác an sinh ý nghĩa để lan tỏa những tấm lòng, quả thực không hề dễ dàng đối với các cấp Hội địa phương. Đâu là động lực để những người làm báo, làm công tác Hội nỗ lực làm cầu nối lan tỏa yêu thương?

- Động lực nằm ở ngay chính bản chất của người làm báo và của Báo chí Cách mạng như tôi đã nói ở trên -  đó là tính nhân văn. Còn thách thức thì không chỉ đối với riêng chúng tôi mà là của chung tất cả các Hội Nhà báo địa phương. Đó là một nguồn quỹ ổn định với nhiều nhà hảo tâm có tiềm lực. Đó là đội ngũ những người làm công tác hội tâm huyết, có thời gian và sẵn sàng dành thời gian cho công tác an sinh, nhân đạo…

+ Vâng, xin cảm ơn ông!

Minh Vân