Phải chuyên nghiệp mới nên rót tiền vào trái phiếu doanh nghiệp

Trong Hội thảo khoa học quốc gia Kinh tế Việt Nam năm 2022 và triển vọng năm 2023 diễn ra vào sáng 21/4, PGS.TS Tô Trung Thành, Trưởng phòng Quản lý khoa học, Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) cho biết: Sự phát triển của thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đã làm đa dạng nguồn vốn đầu tư.

Thực tế cho thấy, thời gian qua, các nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường TPDN ngày càng nhiều. Luật Chứng khoán năm 2019 và Luật Doanh nghiệp năm 2020 đã quy định rõ chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua và giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ.

Tuy nhiên, PGS.TS Tô Trung Thành cho rằng, khi triển khai đã lộ ra một số nhóm nhà đầu tư cá nhân chỉ quan tâm đến lãi suất cao mà không đánh giá các rủi ro khi mua trái phiếu hoặc không hiểu rõ về quyền lợi, trách nhiệm của bản thân, của doanh nghiệp, của tổ chức phân phối trái phiếu, bao gồm cả các ngân hàng thương mại.

Kể từ sau các vụ việc vi phạm của một số doanh nghiệp trong năm 2022, thị trường trái phiếu doanh nghiệp gặp khó khăn, khối lượng phát hành mới sụt giảm, nhà đầu tư bán lại trước hạn nhiều, doanh nghiệp mua lại khối lượng trái phiếu trước hạn lớn.

Trước thực trạng đó, Chính phủ đã có các chỉ đạo quyết liệt để bảo vệ lợi ích hợp pháp và khôi phục niềm tin của nhà đầu tư. Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP (Nghị định 08) ngày 5/3/2023 sửa đổi các Nghị định về TPDN riêng lẻ, trong đó tạm ngưng quy định xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân phải nắm giữ danh mục chứng khoán trị giá 2 tỷ đồng trong vòng 6 tháng tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP.

“Việc tạm ngưng quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, hỗ trợ các doanh nghiệp có thêm thời gian tái cơ cấu lại nợ và đối với doanh nghiệp có tình hình tài chính lành mạnh có thể tiếp tục phát hành trái phiếu”, ông Thành nói.

Tuy nhiên, ông Thành lưu ý: Nhà đầu tư cần phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua TPDN riêng lẻ.

Đặc biệt, nhà đầu tư cần có hiểu biết đầy đủ về quy định của pháp luật, tiếp cận đầy đủ thông tin về doanh nghiệp phát hành và trái phiếu, đánh giá kỹ tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành, thận trọng đối với các dịch vụ tư vấn, phân biệt rõ sản phẩm trái phiếu doanh nghiệp với tiền gửi ngân hàng, đánh giá mức độ rủi ro tương xứng với lợi nhuận khi đầu tư trái phiếu và chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình.

“Nhà đầu tư cần lưu ý rằng rủi ro của trái phiếu là rủi ro gắn với doanh nghiệp phát hành trái phiếu chứ không phải là rủi ro liên quan đến tổ chức phân phối trái phiếu, trong đó có các ngân hàng thương mại phân phối trái phiếu”, ông Thành nói.