Liên kết và kết nối vùng tại 4 huyện, thị xã còn yếu

Theo báo cáo định hướng của đơn vị tư vấn tại Hội thảo, Sơn Tây, Ba Vì, Phúc Thọ và Đan Phượng là 4 huyện, thị xã ngoại thành phía Tây trung tâm Thủ đô Hà Nội, được bao quanh bởi sông Hồng ở phía Bắc, sông Đà ở phía Tây, kết nối với trung tâm Hà Nội chủ yếu qua Quốc lộ 32.

Theo đơn vị tư vấn, tính chất liên kết và kết nối vùng tại 4 huyện, thị xã còn yếu, tập trung chủ yếu vào Quốc lộ 32. Các dự án có tính động lực, điểm nhấn thúc đẩy phát triển chung đã hoạch định nhiều nhưng chưa triển khai, chưa hình thành.

Các dự án chậm triển khai, các dự án treo theo mô hình khu dân cư làm ảnh hưởng tới mặt bằng phát triển, nguồn lực đầu tư phát triển và chính sách phát triển chưa đột phá…

Trên cơ sở phân tích những vấn đề còn tồn tại, “điểm nghẽn” của 4 địa phương, đơn vị đưa ra định hướng chiến lược phát triển chung là kế thừa phát triển Quy hoạch 1259 và Vùng Thủ đô, khai thác lợi thế Quốc lộ 32 và sự bổ trợ của tuyến hành lang sông Hồng, sông Đà, Đại lộ Thăng Long… xây dựng dải đô thị du lịch và nông nghiệp phía Tây Bắc Thủ đô.

Bên cạnh đó, thu hút phát triển các trung tâm chức năng mới của nền kinh tế như dịch vụ du lịch quốc tế, thủ phủ thể thao vui chơi giải trí, kinh tế tri thức... để hình thành các khu vực phát triển du lịch, nông nghiệp gắn với đô thị.

4 huyện, thị xã trên cũng sẽ phát triển các khu vực đô thị tập trung theo mô hình TOD (mô hình phát triển đô thị gắn kết với giao thông công cộng) gắn với hình thành hệ thống giao thông hiện đại, thông minh, hạ tầng đô thị đồng bộ, hấp dẫn, thu hút dân cư, đặc biệt lực lượng lao động tri thức, chất lượng cao. Phát triển không gian gắn với hình thành các trục quan trọng của Hà Nội gồm: hành làng sông Hồng, sông Đà, hành lang Quốc lộ 32, và trục Hồ Tây - Ba Vì…

Đề cập đến tính đột phá trong định hướng phát triển, đơn vị tư vấn đề xuất hình thành “Thành phố” du lịch vùng thủ đô Ba Vì - Sơn Tây (Sơn Tây là cửa ngõ - Ba Vì là trung tâm) là cực phát triển của Hà Nội và trung tâm du lịch mới vùng Bắc Bộ. Gia tăng liên kết vùng - đề xuất đường sắt đô thị kết nối tới đô thị vệ tinh Sơn Tây và kết nối tới trung tâm du lịch huyện Ba Vì - đô thị Tản Viên Sơn. Khai thác hành lang kinh tế, đô thị, du lịch, nông nghiệp dọc tuyến sông Đà - sông Hồng.

Hình thành các trung tâm dịch vụ sản xuất nông nghiệp, cụm đổi mới hỗ trợ các vùng nông nghiệp nông thôn, tập trung chủ yếu tại Ba Vì, Phúc Thọ. Riêng Ba Vì, Sơn Tây, Phúc Thọ phát triển mô hình đô thị sinh thái, đô thị nghỉ dưỡng, đô thị nông nghiệp, còn Đan Phượng phát triển mô hình đô thị nén, TOD phía Đông Vành đai 4…

Đánh giá đúng thực tiễn, “điểm nghẽn” về cơ chế, thể chế,...

Trao đổi về các nội dung định hướng được đơn vị tư vấn đề xuất tại Hội thảo, lãnh đạo các sở ngành, chuyên gia và 4 huyện, thị xã cho rằng, đánh giá hiện trạng, chỉ tiêu, định hướng nhiều lĩnh vực trên địa bàn các địa phương trong phương án phát triển còn chưa cụ thể, số liệu chưa được cập nhật.

Do đó, các sở, ngành, lãnh đạo các địa phương đề nghị đơn vị tư vấn cập nhật số liệu mới, đồng thời, khảo sát kỹ hiện trạng, nghiên cứu, bổ sung những nét đặc thù, thế mạnh, lợi thế phát triển của từng địa phương nhằm hoàn thiện phương án phát triển để tích hợp vào Quy hoạch Thủ đô.

Theo GS.TS Nguyễn Quang Ngọc - Phó Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, nội dung định hướng tư vấn đưa ra cần phải làm thế nào để phát huy được bản sắc của một vùng văn hoá đặc biệt - văn hoá xứ Đoài trong tổng thể quy hoạch phát triển Thủ đô Hà Nội “văn hiến, văn minh, hiện đại”.

Điểm “nghẽn” của 4 địa phương hiện nay là kết nối giao thông, báo cáo tư vấn mới chỉ tập trung kết nối đường bộ, chưa quan tâm nhiều đến yếu tố kết nối từ đường vành đai, đường sông… Trong khi sông Hồng vẫn là trục phát triển chủ đạo của Thủ đô, sản sinh ra văn hoá. Do đó, tư vấn nên tính kỹ vị trí, vai trò của sông Hồng trong chức năng khu vực vùng lõi của văn hóa xứ Đoài này.

Chủ tịch UBND Thị xã Sơn Tây Ngô Đình Ngũ cho rằng, một “điểm nghẽn” hết sức quan trọng mà đơn vị tư vấn cần đề cập đến đó là vấn đề môi trường ở bãi rác Xuân Sơn và 03 sân golf của hồ Đồng Mô. Trong quy hoạch lần này, Sơn Tây mong muốn làm sống dậy dòng sông Tích, sông Hang chảy qua khu vực thị xã, đồng thời, cả hồ Đồng Mô, hồ Xuân Khanh,… đảm bảo về mặt môi trường, phát huy giá trị cảnh quan. 

Cũng theo Chủ tịch UBND Thị xã Sơn Tây, với việc xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, thời gian vừa qua, Thị xã đã triển khai đồng bộ một số giải pháp để phát triển đô thị bền vững gắn với phát triển du lịch, trong đó, chú trọng xây dựng các tour tuyến tham quan tại các di tích nổi tiếng của Thị xã, như: Thành cổ, Đền Và, làng cổ Đường Lâm, chùa Khai Nguyên, đền Măng, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Khu du lịch Đồng Mô, các điểm nghỉ dưỡng sinh thái.

Bên cạnh đó, Sơn Tây cũng xây dựng và đưa vào khai thác phố đi bộ với nhiều hoạt động phong phú, trở thành điểm đến mới hấp dẫn người dân và du khách. Do vậy, trong định hướng quy hoạch, Sơn Tây mong muốn Thành phố quan tâm, tích hợp các dự án lớn về du lịch trên địa bàn như các dự án tại hồ Xuân Khanh, 72ha ở Kim Sơn, xung quanh hồ Đồng Mô, đồng thời, bổ sung phát triển thêm về các không gian du lịch ở hai bên bờ sông Tích; mở rộng tuyến phố đi bộ gắn với các thiết chế văn hoá; hệ thống giao thông bổ sung thêm các tuyến 414B, 417, Thành cổ Sơn Tây - Đền Và - Phùng Hưng - Ngô Quyền…

Kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Minh Hải đề nghị đơn vị tư vấn tiếp thu đầy đủ các ý kiến đóng góp của chuyên gia, lãnh đạo các địa phương, nghiên cứu bài học quốc tế, để từ đó, xây dựng phương án quy hoạch hiệu quả. Trong đó, quan trọng nhất cần đánh giá đúng thực tiễn, “điểm nghẽn” về cơ chế, thể chế, tiêu chuẩn, quy chuẩn, thủ tục hành chính. 

Phó Chủ tịch UBND Thành phố đặc biệt lưu ý các sở, ngành cần thay đổi tư duy, nhận thức, cách làm, phải cập nhật đầy đủ hiện trạng phát triển ngành tại các địa phương, có như vậy, mới đưa ra định hướng phát triển với tầm nhìn dài hạn, sáng tạo, đột phá...