Quan hệ đặc biệt Việt - Pháp - Từ góc nhìn của các Tổng thống Pháp từng tới Việt Nam

“Tôi đến đây để khép lại một chương trong lịch sử và mở ra một chương mới…”

Đó là chia sẻ của Tổng thống Pháp François Mitterrand trong chuyến thăm Việt Nam tháng 2/1993 - đúng dịp kỷ niệm 20 năm Việt Nam và Pháp chính thức lập quan hệ ngoại giao. “Và tôi đến đây để khép lại một chương trong lịch sử và mở ra một chương mới… Một ngày như hôm nay đánh dấu sự hội ngộ của hai dân tộc, hai truyền thống rất lâu đời… Vì vậy, tối nay tôi muốn gửi đến nhân dân Việt Nam lời chào của nhân dân Pháp. Tôi muốn lời chào đó được đón nhận như lời chào anh em”, Tổng thống François Mitterrand nói.

François Mitterrand - vị Tổng thống thứ 21 của Cộng hoà Pháp - là Tổng thống đầu tiên của nước Pháp, cũng là nguyên thủ quốc gia đầu tiên của một nước phương Tây sang thăm chính thức Việt Nam kể từ năm 1975. Trong chuyến thăm này, ông đã kêu gọi Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ với Việt Nam, góp phần để đến năm 1994, Mỹ bỏ cấm vận và bình thường hóa quan hệ với nước ta. Điểm đặc biệt trong chuyến thăm này là người đứng đầu nước Pháp đã đến thăm Điện Biên Phủ, trở thành nguyên thủ nước ngoài đầu tiên đến Điện Biên Phủ. Theo cảm nhận của Đại sứ Việt Nam tại Pháp Trịnh Ngọc Thái, người tháp tùng Tổng thống Pháp trong chuyến thăm: “Cảm tưởng như quá khứ và hiện tại đan xen, quyện chặt trong thời khắc ấy. Tôi nhớ mãi ánh mắt của Tổng thống Francois Mitterrand đầy ưu tư, có lẽ ông đang nghĩ về một trang sử bi thương và hôm nay ông đã dũng cảm đến nơi đây để khép lại nó, đồng thời mở ra chương mới trong quan hệ hai nước Việt – Pháp”. Cũng trong chuyến thăm này, ông đã có cuộc trò chuyện cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp - vị Đại tướng lừng danh của Điện Biên Phủ năm xưa).

“Hai dân tộc đã dệt nên những sợi dây liên kết bền vững”

Đó là cảm nhận của Tổng thống Pháp Jacques Chirac, người đã có tới hai lần đến thăm Việt Nam (năm 1997 và 2004). Những chuyến thăm của ông góp phần dệt nên mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp Việt - Pháp và để lại nhiều dấu ấn sâu sắc trong lòng người dân Việt Nam. Trong lần đầu tiên tới thăm Việt Nam khi ông tham dự Hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng Pháp ngữ lần 7 được tổ chức tại Hà Nội, ông đã chia sẻ: “Người Việt Nam và người Pháp đã gặp nhau từ rất lâu. Ngay từ thế kỷ thứ XVII, các nhà thông thái Pháp đã tìm hiểu về nền văn minh cổ xưa và ngôn ngữ của Việt Nam. Kể từ đó, hai dân tộc đã dệt nên những sợi dây liên kết bền vững. Những sợi dây liên kết đó tồn tại bất chấp những đối đầu và sự xa cách về địa lý giữa hai nước…”. Còn trong chuyến thăm Việt Nam lần thứ 2 năm 2004, Tổng thống J. Chirac nhấn mạnh, vượt qua gánh nặng của quá khứ, Việt Nam và Pháp hoàn toàn có quyền gửi tới thế giới một thông điệp hòa bình, hợp tác và bác ái. Ông chia sẻ: “Trước hết, tôi muốn nói với nhân dân Việt Nam niềm vui được trở lại mảnh đất Việt Nam mà tôi rất yêu mến và xin gửi tới nhân dân Việt Nam những lời chúc hữu nghị nhất. Tiếp đó, tôi muốn khẳng định lại với nhân dân Việt Nam quyết tâm của mình sẽ tiếp tục coi Việt Nam là một ưu tiên đối với Pháp, đặc biệt trong lĩnh vực hợp tác. Cuối cùng, tôi xin được bày tỏ với nhân dân Việt Nam niềm tin rằng, nếu như Việt Nam và Pháp có được những mối quan hệ đặc biệt đến như vậy thì không chỉ nhờ di sản từ quá khứ mà còn bởi niềm tin và hy vọng vào tương lai”. Có một điều có thể là sự lý giải vì sao Tổng thống Pháp Jacques Chirac luôn dành cho Việt Nam tình cảm đặc biệt, góp phần đưa quan hệ Việt Nam và Pháp trở thành đối tác chiến lược vào năm 2013 và ngày càng phát triển mạnh mẽ đó là việc là vợ chồng ông có một cô con gái nuôi người Việt Nam tên là Anh Đào Traxel.

“Dạo phố cổ Hà Nội, ngỡ như ở Paris”

Đó là cảm nhận của Tổng thống Pháp François Hollande trong chuyến thăm Việt Nam năm 2016. Trên phố đi bộ, Tổng thống Pháp đã ghé qua một quán cà phê trên phố Mã Mây, trò chuyện với một số bạn trẻ Việt Nam từng du học ở Pháp và tới thăm đình Kim Ngân nằm trên phố Hàng Bạc. Với vị Tổng thống Pháp thứ 3 tới thăm Việt Nam, chuyến đi tới đất nước hình S là chuyến thăm kết nối quá khứ với tương lai. “Lịch sử giữa hai nước có những giai đoạn khó khăn nhưng điều này không cản trở chúng ta đến với nhau. Pháp đã tham gia trong sự chuyển mình của Việt Nam thành một đất nước vững mạnh, phát triển như ngày nay. Pháp hoan nghênh Việt Nam mở cửa để phát triển, và điều quan trọng là mở cửa nhưng vẫn giữ gìn truyền thống văn hóa”- Tổng thống Pháp François Hollande phát biểu tại Đại học Quốc gia Hà Nội. Còn trong phát biểu tại buổi tiệc chiêu đãi trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng thống François Hollande nhấn mạnh: “Quá trình phát triển của quan hệ song phương dựa trên một điểm rất quan trọng, đó là lòng tin - lòng tin lẫn nhau giữa chúng ta, lòng tin ở tương lai. Điều này đã được minh họa thông qua quan hệ Đối tác Chiến lược mà hai nước chúng ta đã ký kết. Mục tiêu của quan hệ Đối tác Chiến lược đó là sự ổn định và hòa bình, đặc biệt là sự ổn định và hòa bình ở khu vực Đông Nam Á, vì đây là khu vực đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc gìn giữ sự quân bình trên bàn cờ thế giới”.