Suốt 8 tháng ròng kể từ ngày xe tăng Nga lần đầu tiên tiếp cận Ukraine, các lực lượng của Moscow đã và đang tăng cường các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của nước láng giềng.

Khi xung đột càng leo thang, trong tuần này, Đức sẽ tổ chức hai hội nghị thượng đỉnh tại Berlin nhằm giúp Ukraine nhanh chóng xây dựng lại cơ sở hạ tầng quan trọng và đảm bảo phục hồi sau chiến tranh của đất nước.

Ước tính, trong sự kiện đầu tiên vào ngày 24/10 sẽ là một diễn đàn kinh tế Đức-Ukraine; trong khi lần thứ hai vào ngày 25/10 sẽ là hội nghị Phục hồi Ukraine do Chính phủ Đức tổ chức với vai trò là người hiện giữ chức chủ tịch luân phiên G7 và Ủy ban châu Âu. Trong đó, đại diện của các cường quốc kinh tế hàng đầu G7 và G20 dự kiến sẽ tham dự cùng với các tổ chức quốc tế, xã hội dân sự và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp.

Chi phí khổng lồ để hỗ trợ Ukraine chống lại lực lượng của Nga đang tăng lên từng ngày. Ít nhất một phần ba các khoản cho vay và viện trợ không hoàn lại được cam kết bởi phần còn lại của thế giới sẽ khiến ngân sách chính phủ Ukraine bị thiếu hụt hàng tháng khoảng 4 tỷ euro (tương đương 3,94 tỷ USD).

Liên minh châu Âu, cùng với Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Canada đã cùng cam kết viện trợ 93 tỷ euro vũ khí, đồng thời cho vay và viện trợ nhân đạo cho chính phủ Kyiv từ tháng 2 đến đầu tháng 10, theo một cuộc kiểm đếm của Viện Kiel cho nền kinh tế thế giới.

Với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ước tính giảm 30-35% trong năm nay, Ukraine đang phải vật lộn để trang trải cho cuộc chiến, chưa nói đến việc đáp ứng các cam kết nợ hiện có hoặc tái thiết của chính mình.

Kế hoạch Marshall mới “chào hàng”

Sau Thế chiến 2, Mỹ đã cung cấp cho Tây Âu số tiền lên tới 200 tỷ USD (theo giá trị ngày nay) trong 4 năm theo chương trình có tên là Kế hoạch Marshall. Khi tình hình tài chính của “giỏ bánh mì châu Âu” xấu đi, Thủ tướng Đức Olaf Scholz và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã đề xuất một Quỹ Marshall cho Ukraine.

Ông Werner Hoyer, Chủ tịch Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) cũng ủng hộ kế hoạch hỗ trợ Ukraine tái thiết đất nước, nhưng cho rằng, châu Âu không nên bị bỏ lại một mình gánh vác “hóa đơn khổng lồ” với số tiền có thể lên tới hàng nghìn tỷ USD.

“Việc khôi phục, tái thiết Ukraine sẽ tốn những gì? Con số cụ thể hiện vẫn chưa rõ, nhưng rõ ràng là chúng ta sẽ không nói về con số hàng triệu mà là hàng nghìn tỷ”, ông Hoyer cho biết.

Theo nguồn thạo tin chia sẻ, các quốc gia nên bắt đầu xây dựng các tòa nhà dân cư, trường học, đường xá, cầu - cơ sở hạ tầng và nguồn cung cấp năng lượng đã bị phá hủy ngay bây giờ để đất nước có thể đứng vững trở lại nhanh chóng.

Trong đó, một nhà phân tích nhận định hình dạng của việc tái thiết sẽ quyết định Ukraine sẽ là quốc gia nào trong tương lai. Một quốc gia hợp hiến với các thể chế mạnh mẽ? Một nền kinh tế nhanh nhẹn và hiện đại? Một nền dân chủ sôi động thuộc về châu Âu?

Trong cuộc họp trực tuyến cuối tuần qua, ông Scholz nói rằng cộng đồng quốc tế sẽ cần phải thực hiện một cam kết to lớn đối với việc tái thiết Ukraine để "làm cho quốc gia này hoạt động tốt" và cho biết các nước sẽ cần cam kết hỗ trợ tài chính trong "nhiều, nhiều năm" hoặc thậm chí “nhiều thập kỷ. "

Ukraine đã chịu thiệt hại khoảng 750 tỷ USD?

Chia sẻ với Frankfurter Allgemeine Zeitung hôm 23/10, Thủ tướng Ukraine Denis Schmyhal cho rằng thiệt hại do chiến dịch quân sự của Nga tại Ukrane đã lên tới "hơn 750 tỷ USD (762 tỷ Euro)."

Vào tháng 8, Ngân hàng Thế giới, Ủy ban Châu Âu và chính phủ Ukraine đã đưa ước tính tổng thiệt hại của nước này tính đến ngày 1/6 là hơn 252 tỷ USD, với nhu cầu tái thiết và phục hồi ước tính là 348,5 tỷ USD. Nhưng đó là trước khi Nga tăng cường xung đột bằng cách nhắm vào các cơ sở điện và thành phố của Ukraine. Theo một nguồn thạo tin, ước tính hóa đơn tái thiết thậm chí có thể lên tới 1 nghìn tỷ USD.

Trong khi đó, Thủ tướng Ukraine Schmyhal kêu gọi giải phóng khoảng 300-500 tỷ USD tài sản của Nga bị đóng băng bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây để trả đũa việc phát động chiến tranh, vốn có thể được sử dụng để tái thiết.

Các quốc gia tài trợ cho Ukraine đã phải vật lộn với viễn cảnh cam kết tài chính khổng lồ trong khi họ đã và đang đối phó với mức nợ cao chính phủ, lạm phát gia tăng và tăng trưởng kinh tế chậm lại. Đồng thời, họ sẽ tìm kiếm sự đảm bảo gang tấc từ Kyiv rằng số tiền này sẽ được sử dụng cho các mục đích đã định của họ. Rốt cuộc, Tổ chức Minh bạch Quốc tế đã xếp Ukraine là quốc gia tham nhũng thứ ba ở châu Âu sau Nga và Azerbaijan.

Bài xã luận của tờ The Washington Post đã nêu chi tiết hàng trăm triệu đô la viện trợ nước ngoài đã bị các nhà tài phiệt Ukraine “bòn rút” như thế nào trong những năm gần đây, thậm chí, còn báo cuộc các công ty nhà nước của Ukraine như một cây ATM rút tiền tuỷ thích.

Những lo ngại về tham nhũng có thể giải thích cho sự do dự của EU trong việc cam kết và phân tán ngân quỹ cho chính phủ Kyiv cho đến thời điểm hiện tại. Ông Christoph Trebesch, người đứng đầu nhóm biên soạn cuộc kiểm phiếu cho biết: “Hoa Kỳ hiện đang cam kết viện trợ nhiều hơn gần gấp đôi so với tất cả các quốc gia và tổ chức EU cộng lại.

Lê Na (Theo DW)