Ukraine từ chối đề xuất chia 50% tài nguyên khoáng sản cho Mỹ
(CLO) Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy từ chối đề xuất Mỹ kiểm soát 50% khoáng sản đất hiếm, dù Washington coi đây là điều kiện bù đắp viện trợ hàng tỷ USD.
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đề xuất Ukraine nhượng lại 50% quyền sở hữu khoáng sản đất hiếm của nước này cho Mỹ. Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã từ chối ký vào văn bản này.
Một khu khai thác đất hiếm tại Ukraine. Ảnh: New York Times
Theo các nguồn tin, đề xuất từ phía Washington không chỉ bao gồm việc Mỹ nắm giữ một nửa lượng khoáng sản đất hiếm của Ukraine mà còn đề cập đến khả năng triển khai binh sĩ Mỹ để bảo vệ nguồn tài nguyên này, trong trường hợp đạt được thỏa thuận với Nga nhằm chấm dứt chiến sự.
Hai nguồn tin cho biết, thay vì thanh toán trực tiếp để khai thác khoáng sản, đề xuất này sẽ cho phép Ukraine sử dụng tài nguyên để bù đắp hàng tỷ USD viện trợ vũ khí và hỗ trợ tài chính mà Mỹ đã cung cấp cho Kyiv kể từ khi xung đột bùng phát toàn diện vào tháng 2/2022.
Tám quan chức Mỹ xác nhận rằng Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã đệ trình dự thảo thỏa thuận này lên Tổng thống Zelenskyy trong cuộc gặp diễn ra vào ngày 13/2. Tuy nhiên, ông Zelenskyy từ chối ký ngay, nhấn mạnh rằng cần có thời gian để nghiên cứu và tham vấn thêm với các bên liên quan.
Sau cuộc họp, ông Bessent tuyên bố rằng thỏa thuận về khoáng sản đất hiếm giữa Mỹ và Ukraine phản ánh mục tiêu của Tổng thống Trump, song không cung cấp thêm chi tiết về đề xuất này.
Tại Hội nghị An ninh Munich vào ngày 14/2, Tổng thống Zelenskyy cho biết nhóm cố vấn pháp lý của ông sẽ xem xét tài liệu mà phía Mỹ đưa ra và đề xuất một số điều chỉnh. Ông cũng khẳng định đây là một bản ghi nhớ hợp tác giữa hai nước, không phải một thỏa thuận an ninh.
Theo ba quan chức Mỹ, nhiều mỏ khoáng sản của Ukraine hiện đang nằm trong khu vực do lực lượng Nga kiểm soát. Được biết, ông Bessent đã có mặt tại Kyiv vào ngày 13/2 để thảo luận về quan hệ đối tác kinh tế giữa hai nước.
Ngoài ra, các diễn biến liên quan cho thấy, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đã xác nhận rằng phía Mỹ đã chuyển cho Kyiv bản dự thảo đầu tiên của một "thỏa thuận đối tác". Nội dung bản dự thảo này đề cập đến việc Washington sẽ đầu tư vào các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine, đổi lại là sự hỗ trợ tiếp theo từ phía Mỹ trong các lĩnh vực cần thiết.
Theo kế hoạch ban đầu, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance dự kiến sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Zelenskyy vào ngày 14/2. Tuy nhiên, thông tin từ Văn phòng Tổng thống Ukraine cho biết, hai bên đã nhất trí hoãn cuộc gặp này. Việc dời lịch được cho là nhằm tạo thêm thời gian để phía Mỹ hoàn thiện nội dung bản ghi nhớ hợp tác, sau khi Ukraine đã tiến hành chỉnh sửa và gửi lại văn bản này cho đối tác.
Nguồn tin từ tờ European Pravda tiết lộ rằng, quyết định dời lịch cuộc gặp xuất phát từ cuộc thảo luận giữa Tổng thống Zelenskyy và Tổng thống Donald Trump vào ngày 12/2. Trong cuộc trao đổi, hai nhà lãnh đạo đã thống nhất việc Ukraine sẽ hoàn thiện bản dự thảo thỏa thuận trước khi chuyển giao cho phía Mỹ để tiếp tục các bước thảo luận tiếp theo.
Dũng Phan (Theo Ukrainska Pravda)