Theo SCMP, Hội chợ Hàng tiêu dùng Quốc tế và Triển lãm Trung Quốc-CEEC, bắt đầu vào thứ Ba (16/5) tại thành phố cảng phía Đông Ninh Ba, diễn ra khi Bắc Kinh cam kết thúc đẩy thương mại để hỗ trợ sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc.

Sự kiện này được tổ chức lần cuối vào năm 2021, chuyển đến một địa điểm mới, lớn hơn để chứa nhiều gian hàng hơn.

Một nhà ngoại giao Trung Âu yêu cầu giấu tên cho biết: “Thật không dễ dàng để gặp gỡ các đối tác Trung Quốc kể từ khi bùng dịch Covid-19, nhưng tôi không nghĩ rằng Trung Quốc thực sự rõ ràng về cách họ muốn đối phó với chúng tôi”.

Tương tự, Zhang Min, một chuyên gia về Trung và Đông Âu tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nhận định hội chợ là một khởi đầu tốt để cải thiện thương mại sau đại dịch, tuy nhiên nó sẽ “không phát triển trong một sớm một chiều”.

Bà nói: “Thương mại song phương tốt đẹp không chỉ là vấn đề từ một phía, hiện tại còn nhiều vấn đề vẫn cần được giải quyết trong thương mại với các nước CEE”.

Bộ Thương mại Trung Quốc dự kiến có thêm 30% các nhà triển lãm và các đại biểu kinh doanh và ngoại giao tại hội chợ tháng này so với hai năm trước.

“Khi tăng trưởng thương mại toàn cầu chậm lại, xu hướng tăng trưởng dài hạn trong thương mại giữa Trung Quốc và các nước CEE không thay đổi,” Thứ trưởng Bộ Thương mại Li Fei cho biết vào tuần trước.

17 quốc gia tham gia đến từ Trung và Đông Âu, họ từng tham gia khuôn khổ “17+1” nhằm thúc đẩy quan hệ thương mại và đầu tư với Trung Quốc.

Động thái của Trung Quốc nhằm xây dựng một khuôn khổ hợp tác với Trung và Đông Âu được một số nhà quan sát địa chính trị coi là một động thái nhằm tăng cường ảnh hưởng của nước này ở châu Âu, trong khi những người hoài nghi cho rằng động thái này nhằm chia rẽ quan điểm của châu Âu đối với Trung Quốc.

Litva đã rút khỏi cơ chế hợp tác “17+1” trước hội chợ năm 2021, cho rằng cơ chế này “hầu như không mang lại lợi ích gì”.

Một cuộc tranh chấp thương mại với Liên minh Châu Âu diễn ra khi Trung Quốc bắt đầu chặn hàng hóa của Litva sau khi Vilnius công bố các động thái thúc đẩy quan hệ với Đài Bắc.

Estonia và Latvia cũng đã rút khỏi cơ chế này vào năm ngoái, trong khi các quốc gia Trung và Đông Âu khác được cho là đã lặng lẽ rút lui khỏi bất kỳ sự tham gia chính thức nào và không có kế hoạch cử nhân viên đại sứ quán hoặc phái đoàn chính thức đến triển lãm thương mại.

Các nhà phân tích cho biết các quốc gia vùng Baltic dường như đặc biệt cảnh giác với “mối quan hệ đối tác không giới hạn” của Trung Quốc với Nga sau chiến sự Ukraine, vốn ban đầu là một phần của khuôn khổ 17+1.

Theo Grzegorz Stec, nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator ở Berlin, người tập trung vào trung và đông Âu, chia sẻ: “Chính sách nghiêng về phía Nga của Bắc Kinh khiến các nước CEE nhìn các vấn đề của Trung Quốc thậm chí còn mạnh mẽ hơn qua lăng kính an ninh”.

“Xét cho cùng, quan điểm của Bắc Kinh về cấu trúc an ninh ở châu Âu thách thức một số nguyên tắc cơ bản về an ninh quốc gia của nhiều quốc gia CEE”, chuyên gia nói.

Tuy nhiên, không phải tất cả các nước trung tâm và châu Âu đều có mối quan hệ rạn nứt với Trung Quốc, vì những nước như Hungary và Serbia đã không thay đổi đáng kể chính sách cuộc chiến Nga và Ukraine.

Vào năm 2022, Ba Lan, Cộng hòa Séc và Hungary là các đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc ở Trung và Đông Âu, với các sản phẩm điện tử và cơ khí là những mặt hàng được giao dịch nhiều nhất.

Đồng thời, xuất khẩu nông sản của Trung Quốc sang hai khu vực này đã tăng 69%, trong khi nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp từ hai khu vực này giảm 5,9%.

Vào tháng 2/2021, Chủ tịch Tập Cận Bình đặt mục tiêu nhập khẩu hơn 170 tỷ USD hàng hóa từ các nước Trung và Đông Âu trong 5 năm.

Thương mại tổng thể của Trung Quốc với khu vực này đã tăng trung bình hàng năm là 8,1% kể từ năm 2012, với nhập khẩu tăng trung bình 9,2% một năm trong cùng kỳ.

Ông Li cho biết khối lượng thương mại giữa Trung Quốc và các nước Trung Đông Âu đạt 33,3 tỷ USD trong quý đầu tiên của năm, tăng 1,6% so với cùng kỳ năm ngoái, với xu hướng “ổn định và đi theo chiều hướng tốt”.

Thứ trưởng cho biết thêm, đầu tư trực tiếp nước ngoài của Trung Quốc vào trung và đông Âu đã tăng 148% trong quý đầu tiên, với các lĩnh vực bao gồm phụ tùng ô tô, thiết bị gia dụng và dược phẩm thu hút “sự quan tâm đầu tư mạnh mẽ” từ các công ty Trung Quốc.

Thặng dư thương mại của Trung Quốc với Trung và Đông Âu đang gia tăng. Nhập khẩu từ hai khu vực trị giá 20,7 tỷ nhân dân tệ (2,98 tỷ USD) vào năm ngoái, giảm 4,9% so với năm ngoái, trong khi xuất khẩu sang hai khu vực này tăng 13,8% lên 71,5 tỷ Nhân dân tệ.

Điệp Nguyễn (Theo SCMP)