Theo Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Lào Cai, tổng giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lào Cai 6 tháng đầu năm 2023 đạt 732,05 triệu USD (giảm 17% so với cùng kỳ năm 2022) và chỉ mới đạt 14,64% kế hoạch.

Các mặt hàng xuất nhập khẩu chủ yếu: vải, sầu riêng, dưa hấu, chuối, sắn và các sản phẩm từ sắn, hạt tiêu, gỗ các loại, cà phê, bánh kẹo, phốt pho...

Mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc về gồm rau củ quả các loại, hóa chất, phân bón các loại, máy móc thiết bị...

Nguyên nhân về mức tăng không đạt kỳ vọng là do kinh tế toàn cầu suy giảm, nhu cầu của thị trường thế giới nói chung và của Trung Quốc nói riêng đều giảm.

Đại dịch Covid-19 đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu khiến gia tăng chi phí sản xuất, tăng, giá bán tăng lên nhanh chóng. Hiện nay, các nước đều đang trong quá trình phục hồi kinh tế, ưu tiên tiêu dùng hàng trong nước. Do đó, nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa là nguyên liệu cho ngành công nghiệp có gặp những khó khăn nhất định.

Tại các cửa khẩu phụ, lối mở biên giới trên địa bàn tỉnh Lào Cai, hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa đã tạm dừng từ đầu năm 2020 do dịch bệnh Covid 19, hiện nay việc xuất, nhập khẩu hàng hóa qua địa bàn tỉnh Lào Cai chủ yếu diễn ra tại cửa khẩu quốc tế đường bộ số II (Kim Thành) và cửa khẩu Ga quốc tế đường sắt Lào Cai gây ra nhiều áp lực trong việc gia tăng chủng loại hàng hóa thông quan.

Tại cửa khẩu quốc tế đường sắt Lào Cai - Hà Khẩu (Trung Quốc), lượng hàng xuất nhập khẩu đã giảm mạnh so với các năm trước, giảm 64% so cùng kỳ năm 2022.

Các mặt hàng xuất nhập khẩu chủ đạo trước đây như phốt pho, than cốc đều giảm cả về giá và số lượng.

Ngoài ra, hiện nay tuyến đường sắt quốc tế Trung Quốc – Lào – Thái Lan đã đi vào hoạt động, hàng hóa các nước ASEAN sẽ nhanh chóng đến Trung Quốc và ngược lại với chi phí giảm đáng kể. Do đó, các hàng hóa quá cảnh thuận tiện sẽ đi theo tuyến này.

Sau một thời gian dài suy giảm do ảnh hưởng của đại dịch Covid 19, nhu cầu của thị trường Trung Quốc đối với hàng nông sản được đánh giá là rất lớn.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa qua cửa khẩu quốc tế đường bộ diễn ra sôi động, giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu tăng 52% so với cùng kỳ năm 2022.

Lượng quả vải tươi xuất khẩu tăng mạnh nhất từ trước đến nay,theo số liệu của ngành Hải quan, tính đến hết ngày 30/6 đã xuất khẩu trên trên 45.000 tấn vải, trị giá gần 23 triệu USD.

Ngoài ra, mặt hàng sầu riêng lần đầu xuất khẩu chính ngạch qua cửa khẩu cũng góp phần đáng kể trong việc tăng giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế đường bộ Kim Thành 6 tháng đầu năm 2023 xuất khẩu trên 24.000 tấn sầu riêng, trị giá trên 93 triệu USD.

Tuy nhiên, hiện nay các loại chi phí đối với hàng hóa nhập khẩu tại phía Hà Khẩu (Trung Quốc) hiện đang còn cao, kém cạnh tranh hơn so với các cửa khẩu khác trên tuyến biên giới đất liền.

Tháng 8 trở đi là thời gian thu hoạch sầu riêng chính vụ, nguồn cung sầu riêng bắt đầu lớn, xuất khẩu mặt hàng này có sự gia tăng mạnh mẽ, đóng góp cho sự tăng trưởng kim ngạch qua cửa khẩu.

Ngoài ra, quả thanh long cũng là một trong những mặt hàng chủ đạo xuất khẩu qua cửa khẩu quốc tế đường bộ. Trong giai đoạn diễn ra dịch bệnh covid 19, phía Trung Quốc hạn chế nhập khẩu các mặt hàng được bảo quản chuỗi lạnh nên thị trường đầu ra bị thu hẹp dẫn tới nông dân các tỉnh miền Nam giảm bớt diện tích trồng thanh long.

Đến đầu năm 2023, hoạt động xuất nhập cảnh được khôi phục trở lại; mức độ kiểm soát dịch bệnh hạ xuống cấp độ B, nhu cầu nhập khẩu quả thanh long tăng trở lại, vùng trồng thanh long lại tăng diện tích canh tác nên đến cuối năm sẽ cho thu hoạch.

Dự kiến 6 tháng cuối năm 2023, thanh long tiếp tục là mặt hàng xuất khẩu chủ đạo qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai.

Tin và ảnh: Phạm Ngọc Triển