Đây là nội dung được các Bộ trưởng nhấn mạnh tại Hội nghị trực tuyến Đặc biệt các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Hoa Kỳ về COVID-19 diễn ra sáng nay (23/4). Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã cùng các Ngoại trưởng các nước ASEAN và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Michael Pompeo dự Hội nghị.

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Hoa Kỳ chia sẻ quan ngại trước việc COVID-19 diễn biến phức tạp và lây lan nhanh chóng; đồng thời thông tin về kinh nghiệm ứng phó của các nước và khu vực.

Trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh: ASEAN đã thể hiện quyết tâm chính trị ở mức cao nhất, đẩy mạnh phối hợp hành động và ứng phó chung theo tinh thần Gắn kết và Chủ động thích ứng của ASEAN năm 2020. Trong tình hình hiện nay, các nước càng phải quan tâm đến các vấn đề về hòa bình, an ninh và ổn định khu vực, nâng cao tinh thần đoàn kết, xây dựng lòng tin và thượng tôn pháp luật.

Thời gian tới, Phó Thủ tướng đề nghị phía Hoa Kỳ hỗ trợ kỹ thuật, hợp tác nghiên cứu kiểm soát và điều trị các ca bệnh, quan tâm đảm bảo quyền lợi và đối xử bình đẳng với công dân các nước ASEAN tại Hoa Kỳ và đẩy mạnh hợp tác giảm thiểu tác động kinh tế-xã hội của dịch bệnh COVID-19.

Qua đây, Phó Thủ tướng khẳng định Việt Nam sẽ tăng cường phối hợp với các nước, đặc biệt là Hoa Kỳ, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và cộng đồng quốc tế kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh. Cùng với đó, các nước cần hợp tác, tránh gây ảnh hưởng tới thành công của cuộc chiến chung chống COVID-19.

Phát biểu tại Hội nghị, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Pompeo đánh giá cao nỗ lực của ASEAN ứng phó dịch COVID-19. Hoa Kỳ cam kết hơn 500 triệu USD hỗ trợ khẩn cấp ứng phó với COVID-19 toàn cầu, tập trung nâng cao năng lực phòng thí nghiệm, kiểm soát dịch bệnh và ứng phó nhanh.

Ông Pompeo cũng đã công bố một số đề xuất của Hoa Kỳ như Sáng kiến Tương lai Y tế ASEAN-Hoa Kỳ và Mạng lưới các chuyên gia y tế ASEAN-Hoa Kỳ, hỗ trợ các nước ASEAN và Ban Thư ký ASEAN xây dựng hạ tầng kiểm soát dịch bệnh ở khu vực...

Thống nhất chung tại Hội nghị, các Bộ trưởng Ngoại giao nhất trí đẩy mạnh chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, phối hợp chính sách, và nâng cao năng lực ứng phó với tình huống y tế khẩn cấp trong tương lai. Đặc biệt, các Bộ trưởng nhấn mạnh tính cấp thiết của việc sớm có vaccine và thuốc điều trị, đồng thời bảo đảm các nước được tiếp cận bình đẳng với vaccine.

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Hoa Kỳ cam kết hỗ trợ công dân của nhau bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh và phối hợp hành động giảm thiểu tác động kinh tế-xã hội do dịch bệnh gây ra. Hai bên khẳng định đẩy mạnh nỗ lực giảm thiểu tác động kinh tế-xã hội của dịch bệnh, đảm bảo bình ổn giá, duy trì chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu...

Thảo luận về tình hình khu vực và quốc tế, các Bộ trưởng nhấn mạnh: Trong khi các nước đang tập trung nỗ lực và nguồn lực vào cuộc chiến chống dịch bệnh, cần duy trì trật tự khu vực dựa trên luật lệ, đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh và thượng tôn pháp luật ở khu vực. Do đó, cần tăng cường lòng tin và minh bạch, tránh mọi hoạt động làm phức tạp thêm tình hình.

Tại Hội nghị này, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo đặc biệt bày tỏ quan ngại trước cách hành xử khiêu khích và đơn phương của Trung Quốc trên Biển Đông.

Ông Pompeo lần lượt nhắc lại những động thái của Trung Quốc lợi dụng sự mất tập trung từ cộng đồng quốc tế trong vấn đề Biển Đông: "Từ đơn phương tuyên bố lập các quận hành chính quản lý các đảo và khu vực hàng hải tranh chấp trên Biển Đông, hành động đâm chìm tàu cá Việt Nam đầu tháng này, và 'các trạm nghiên cứu' trên Đá Chữ Thập và Đá Subi".

Theo ông Pompeo, việc chỉ rõ cách Trung Quốc lợi dụng sự tập trung của thế giới vào khủng hoảng Covid-19 nhằm tiếp tục cách hành xử "khiêu khích" của họ mang ý nghĩa rất quan trọng. Đồng thời, Ngoại trưởng Hoa Kỳ lên án Trung Quốc gia tăng áp lực quân sự và cưỡng ép những láng giềng trong khu vực Biển Đông, thậm chí táo bạo đến mức đâm chìm cả tàu cá Việt Nam.

"Mỹ kịch liệt phản đối hành động bắt nạt của Trung Quốc và chúng tôi hy vọng các nước khác cũng yêu cầu họ thừa nhận trách nhiệm", Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh.