Bài viết tiếp tục trong vệt chuyên đề “Thực hiện Quy định đạo đức người làm báo - không ai ngoài cuộc”.

Thời gian tới, chúng tôi sẽ chú trọng hơn, quyết liệt hơn công việc này

+ Phó Chủ tịch Thường Trực HNBVN Hồ Quang Lợi có nhận định: Đến nay, có thể thấy vấn đề đạo đức của người làm báo đã được các cơ quan báo chí, các cấp Hội chú trọng hơn rất nhiều và thực hiện ngày càng có nền nếp, đem lại hiệu quả rõ rệt và đã có tác động tích cực, rõ ràng đối với đời sống báo chí... Thưa ông, việc triển khai các quy định về đạo đức người làm báo tại HNB Quảng Ninh được cụ thể hóa trong hoạt động thời gian qua như thế nào?

- Trong hầu hết các hoạt động của Hội, chúng tôi luôn chú trọng nhiệm vụ giáo dục đạo đức người làm báo, bám sát thực hiện 10 Điều Quy định đạo đức của người làm báo Việt Nam và đặc biệt là quy tắc sử dụng mạng xã hội (MXH) đối với người làm báo Việt Nam do HNBVN ban hành. Gần hai năm thực hiện Quy tắc này, các hội viên, nhà báo đã phần nào nâng cao được ý thức trách nhiệm, không chỉ trong từng bài viết, từng bài báo mà còn trong từng status, từng comment trên MXH. Điều ấy phần nào cho thấy những quy tắc mang tính bắt buộc, có sức răn đe hiệu quả, từng bước trở thành chiếc “barie” trong hoạt động nghề nghiệp của hội viên, nhà báo. Tất nhiên, trong quá trình triển khai, việc thấm nhuần quy định, quy tắc cũng chưa thực sự đồng đều. Nguyên nhân là do một số hội viên chưa nhận thức đúng tầm quan trọng của việc đưa những thông tin, hình ảnh thiếu chuẩn mực lên tài khoản MXH của cá nhân.    

+ Đúng như ông nói, việc triển khai còn chưa đồng đều. Trong thời gian qua, một số hội viên đã có những phát ngôn chưa đúng, chưa chuẩn mực trên MXH. Hội Nhà báo tỉnh Quảng Ninh đã có hướng chấn chỉnh như thế nào?

- Gần đây, Hội Nhà báo tỉnh đã phải tiến hành kỷ luật 3 trường hợp hội viên nhà báo vi phạm Quy định đạo đức nghề nghiệp của Người làm báo Việt Nam, trong đó có 2 trường hợp vi phạm Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo. Để xảy ra tình trạng trên, có phần trách nhiệm của các cấp hội thuộc Hội Nhà báo tỉnh là đã chưa tuyên truyền, phổ biến, giáo dục hiệu quả đến hội viên những nội dung trong Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo, 10 Điều Quy định đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam. Thời gian tới, chúng tôi sẽ chú trọng hơn, quyết liệt hơn công việc này. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, giám sát việc hội viên trong thực hiện những quy định nêu trên của Hội Nhà báo Việt Nam.

Mỗi hội viên, nhà báo cần nêu gương trong thực hiện chuẩn mực và trách nhiệm khi tham gia MXH

+ Thưa ông, MXH là một kênh thông tin rất nhanh nhạy mà mỗi phóng viên cần biết tận dụng khai thác lợi thế ấy. Quan điểm của ông như thế nào về vấn đề này?

- Ngày nay, MXH thực sự trở thành một yếu tố rất quan trọng trong việc thu hút sự tương tác, số người sử dụng, cũng như trở thành một nguồn tin quan trọng cho báo chí. Nhiều cơ quan báo chí, trong đó có Trung tâm Truyền thông Quảng Ninh đã sử dụng MXH và trang fanpage để tăng cường tương tác giữa tòa soạn và bạn đọc, là kênh quảng bá hữu hiệu cho báo chí. Các nhà báo cũng sử dụng MXH (facebook, zalo, twitter, Instargram…) để chia sẻ thông tin lẫn nhau và là nguồn cung cấp tin, bài cho độc giả đồng thời cũng là nguồn cung cấp chủ đề mới thu hút bạn đọc.

Tôi cho rằng, các nhà báo cần thu thập thông tin trên MXH bởi đây là nơi tương tác và quảng bá các bài báo của mình tới công chúng. MXH cũng là nơi mở rộng dư luận và góp ý vào thực hiện chính sách, pháp luật Nhà nước... Nhà báo, hội viên cần dùng MXH để tạo hiệu ứng, lan truyền những vấn đề tích cực. Ví dụ như việc các nhà báo, hội viên trên địa bàn tỉnh giúp đỡ những hộ khó khăn trong đại dịch Covid-19 vừa qua, hay nông dân giải cứu dưa hấu gần đây… là những việc làm rất thiết thực và ý nghĩa. 

Bên cạnh đó, một số cơ quan báo chí, nhà báo chưa chú trọng sử dụng MXH để đưa thông tin, tuyên truyền về những vấn đề tích cực, những điển hình tiên tiến trong xã hội. Trong khi đó, MXH là mảnh đất tự do màu mỡ để một số đối tượng xấu lợi dụng, xuyên tạc. Việc các nhà báo, hội viên sử dụng MXH để phản bác những thông tin xuyên tạc, phản động là rất cần thiết nhưng phải linh hoạt, khéo léo...

+ Như ông nói, sử dụng MXH cũng cần khéo léo, linh hoạt.  Ông có thể nói cụ thể hơn vấn đề này chứ?

- Bên cạnh những tác động tích cực, mạng xã hội cũng có không ít ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống báo chí, đặc biệt những tờ báo gánh vác nhiệm vụ chính trị, định hướng người đọc. Báo chí thời đại công nghệ có nhiều điều kiện để phát triển nhưng cũng chịu nhiều thách thức từ MXH và sự phát triển của công nghệ. Thông tin nhiều chiều trên mạng nhưng không dễ sàng lọc và kiểm chứng. Điều kiện làm việc tốt hơn nhưng cũng dễ tạo cảm giác chủ quan, có thể gây ra những tai nạn nghề nghiệp khó lường. Các nhà báo, hội viên khi tham gia MXH phải định hướng được thông tin. Bởi, mỗi bài viết của nhà báo sẽ có tác động định hướng thông tin đối với rất nhiều người và nếu không định hướng đúng sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy, nhiễu thông tin. Điều này sẽ gây ảnh hưởng lớn đến uy tín của chính bản thân người làm báo, Hội Nhà báo và cơ quan báo chí.

+ Nhưng quả thực, quyền đưa ra quan điểm cá nhân trên diễn đàn MXH là quyền của mỗi người, trong đó có người làm báo. Hài hòa, cân bằng điều này như thế nào, thưa Phó Chủ tịch thường trực?

- Tôi cho rằng, vai trò của nhà báo tham gia MXH trước hết cũng như người dân bình thường, sau đó là với tư cách nhà báo thì dù có dùng nick-name hay tên thật của chính mình thì với tư cách là nhà báo lại càng phải có tính chuyên nghiệp, trách nhiệm và chuẩn mực. Từ đó, sẽ góp phần để hoạt động báo chí ngày càng được tốt hơn và góp phần định hướng dư luận xã hội, tăng cường được hơn trách nhiệm của mỗi người làm báo khi tham gia MXH cũng như các cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí... Điều quan trọng nhất theo tôi đó là mỗi hội viên, nhà báo cần nêu gương trong thực hiện chuẩn mực và trách nhiệm khi tham gia MXH. Sự nêu gương ấy vừa là vinh dự vừa là trọng trách của người cầm bút trong bối cảnh hiện nay.

+ Xin trân trọng cảm ơn ông!

Sông Mây (Thực hiện)