Hướng đi đúng nhưng điều kiện triển khai còn khó khăn

Ngày 20/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã phối hợp với Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội tổ chức Hội nghị trực tuyến tổng kết một năm thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Từ giám sát thực tế và báo cáo của Bộ GD&ĐT, báo cáo của các địa phương, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh ghi nhận những kết quả đạt được trong xây dựng chương trình, xã hội hoá sách giáo khoa, dạy học lớp 1.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã được xây dựng với quy trình đảm bảo tính khoa học, khả thi; khung chương trình cơ bản đáp ứng được yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo; chương trình đảm bảo tính toàn diện, bài bản, tiến bộ.

Tuy nhiên, quá trình giám sát thực tế, Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội cũng nhận được phản ánh của cử tri, dư luận về chất lượng, giá thành sách giáo khoa, việc phân phối thời lượng chương trình ở bậc tiểu học và cấu trúc chương trình ở bậc trung học đối với các môn tích hợp.

Uỷ ban đề nghị Bộ GD&ĐT nghiên cứu kỹ lưỡng các ý kiến của nhà giáo, chuyên gia. Hằng năm Bộ có đánh giá tổng kết chương trình, để có những giải pháp định hướng kịp thời đảm bảo chất lượng việc thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới. 

Ông Vũ Văn Trà, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hải Phòng cho biết, để đáp ứng cho lớp 1, lớp 2 học 2 buổi/ngày, Hải Phòng còn thiếu khoảng 600 giáo viên. Nhưng khi cả lớp 3, 4, 5 thực hiện học 2 buổi/ngày theo yêu cầu  của Chương trình giáo dục phổ thông mới, Hải Phòng sẽ phải bổ sung thêm 1.572 giáo viên nữa.

Trong khi đó, ở một số môn học đặc biệt là cấp tiểu học, dù có muốn tuyển nhưng cũng không có nguồn tuyển. Ông Trà đồng thời đề xuất, Bộ GD&ĐT chỉ đạo các cơ sở đào tạo giáo viên có chiến lược để cung cấp nhân lực đang “khan hiếm”, sẵn sàng nguồn tuyển khi Bộ Nội vụ, Sở Nội vụ giao chỉ tiêu cho ngành.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn Phạm Duy Hưng cũng chia sẻ khó khăn về thiếu giáo viên tại địa phương. Theo đó, hiện nay việc giao biên chế giáo viên đang được tính toán theo định mức số học sinh/lớp, tuy nhiên Bắc Kạn với đặc thù tỉnh miền núi diện tích rộng, dân cư thưa, giao thông đi lại khó khăn, có nhiều điểm trường, nên số học sinh/lớp không đảm bảo theo định mức, do vậy, số lớp tăng lên nhưng chỉ tiêu biên chế giáo viên lại không đáp ứng yêu cầu.

Ngoài ra, việc chuẩn bị cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để thực hiện, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 của tỉnh Bắc Kạn cũng gặp nhiều khó khăn. Nhiều trường học trên địa bàn tỉnh thiếu phòng học bộ môn, nhiều trường thiếu nơi ăn, chỗ nghỉ để học sinh ở bán trú, nội trú khi thực hiện chương trình mới.   

Khó khăn về kinh phí cho triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới cũng là vấn đề được nhiều địa phương nêu ra tại hội nghị.

Kiên định mục tiêu đổi mới, linh hoạt ở phương pháp triển khai

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: Định hướng đổi mới mà Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã đề ra là hoàn toàn đúng đắn và bước đầu đã đạt được những mục tiêu quan trọng.

Chặng đường triển khai đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, bắt đầu với lớp 1 trong năm học vừa qua đã nhận được sự quan tâm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Bộ GD&ĐT coi đây là nhiệm vụ rất trọng tâm, quyết liệt tập trung chỉ đạo, cùng với đó là sự quan tâm phối hợp của các bộ, ngành. Đặc biệt, địa phương đã vào cuộc rất trách nhiệm.

“Vạn sự khởi đầu nan, nên chặng đường đầu tiên với lớp 1 bao giờ cũng có nhiều thách thức, khó khăn. Nhưng với sự quyết tâm, nỗ lực chung chúng ta đã bước đầu vượt qua được khó khăn, thách thức”, Bộ trưởng nhìn nhận.

“Quá trình đổi mới, hơn ai hết những người làm lãnh đạo, quản lý cần hiểu thấu và kiên định mục tiêu; nhưng có thể linh hoạt, mềm dẻo ở phương pháp. Nếu mục tiêu lớn, cốt lõi không kiên định thì đổi mới đã khó sẽ càng khó hơn”, Bộ trưởng nói.

Về chặng đường sắp tới, Bộ trưởng nhấn mạnh đến sự kiên trì trong tư tưởng, quan điểm đổi mới; bám sát, bám chắc mục tiêu và triết lý đổi mới.

Đổi mới để chuyển mạnh từ trang bị kiến thức, truyền thụ bị động, sang tăng cường sự sáng tạo, năng động của cả thầy và trò, từ đó phát triển năng lực, phẩm chất, kỹ năng của người học.

Lấy mục tiêu ưu tiên số 1 của giáo dục phổ thông là dạy người, dạy thái độ sống, kỹ năng sống, trách nhiệm xã hội, năng lực tự học, đi cùng với các năng lực khác về nhận thức, về tư duy…, làm nền tảng để tạo dựng nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây là điều cần phải kiên định, kiên trì, xuyên suốt.

Riêng về đội ngũ giáo viên, Bộ trưởng cho biết, Bộ GD&ĐT sẽ có kế hoạch làm việc với hệ thống các trường đại học sư phạm để trao đổi về các nội dung tập huấn, bồi dưỡng giáo viên; cũng như phát triển các ngành nghề đào tạo thuộc nhóm sư phạm để bảo đảm cung cấp đủ giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông những năm tiếp theo.