Khi các phái viên tập trung tại Bonn vào đầu tháng 6 để chuẩn bị cho các cuộc đàm phán về khí hậu hàng năm vào tháng 11 tới, nhiệt độ không khí bề mặt trung bình toàn cầu cao hơn 1,5 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp trong nhiều ngày, theo Dịch vụ Biến đổi Khí hậu Copernicus (C3S) do EU tài trợ cho biết.

Khó giữ ngưỡng 1,5 độ C

Mặc dù trước đó nhiệt độ trung bình đã tạm thời vượt ngưỡng 1,5 độ C, nhưng đây là lần đầu tiên chúng xuất hiện như vậy vào mùa hè ở Bắc bán cầu bắt đầu từ ngày 1 tháng 6. Nhiệt độ nước biển cũng phá kỷ lục của tháng 4 và tháng 5.

Sarah Perkins-Kirkpatrick, nhà khí hậu học tại Đại học New South Wales của Úc, cho biết: “Chúng ta đã hết thời gian vì thay đổi cần có thời gian".

Các đặc phái viên về khí hậu từ hai quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất chuẩn bị gặp nhau vào tháng tới, trong bối cảnh nhiệt độ đã phá vỡ kỷ lục của tháng 6 tại thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc và những đợt nắng nóng khắc nghiệt đã tấn công Mỹ.

Các khu vực của Bắc Mỹ cao hơn khoảng 10 độ C so với mức trung bình theo mùa trong tháng này và khói từ các đám cháy rừng bao phủ Canada và Bờ Đông Mỹ với lượng khí thải carbon ước tính ở mức kỷ lục 160 triệu tấn.

Ở Ấn Độ, một trong những khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi khí hậu nhất, số ca tử vong được báo cáo là tăng đột biến do nhiệt độ cao kéo dài. Nắng nóng khắc nghiệt cũng đã được ghi nhận ở Tây Ban Nha, Iran làm dấy lên lo ngại rằng mùa hè chết chóc năm ngoái có thể trở thành một "bình thường mới".

Các quốc gia đã đồng ý tại Paris vào năm 2015 rằng cố gắng giữ mức tăng nhiệt độ trung bình dài hạn trong khoảng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, nhưng hiện có 66% khả năng nhiệt độ trung bình hàng năm sẽ vượt ngưỡng 1,5 độ C trong ít nhất một năm từ nay đến năm 2027, theo Tổ chức Khí tượng Thế giới dự đoán vào tháng Năm.

Quá nhiều thách thức 

Nhiệt độ trên đất liền cao tương đương với nhiệt độ trên biển, với sự nóng lên tăng cường do hiện tượng El Nino và các yếu tố khác.

Nhiệt độ mặt nước biển trung bình toàn cầu đạt 21 độ C vào cuối tháng 3 và duy trì ở mức kỷ lục trong năm trong suốt tháng 4 và tháng 5. Cơ quan thời tiết Úc cảnh báo, nhiệt độ nước biển ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương có thể ấm hơn 3 độ C so với bình thường vào tháng 10.

Piers Forster, giáo sư vật lý khí hậu tại Đại học Leeds, cho biết sự nóng lên toàn cầu là yếu tố chính, nhưng El Nino, sự suy giảm bụi sa mạc Sahara thổi qua đại dương và việc sử dụng nhiên liệu vận chuyển có hàm lượng lưu huỳnh thấp cũng là nguyên nhân.

Hàng nghìn con cá chết dạt vào các bãi biển ở Texas và hiện tượng tảo nở hoa do nắng nóng cũng được cho là nguyên nhân giết chết sư tử biển và cá heo ở California.

Annalisa Bracco, nhà khí hậu học tại Viện Công nghệ Georgia, cho biết biển ấm hơn cũng có nghĩa là ít gió và mưa hơn, tạo ra một vòng luẩn quẩn dẫn đến nhiệt độ thậm chí còn cao hơn.

Bà cho biết mặc dù nhiệt độ nước biển cao trong năm nay là do "sự kết hợp" của các hoàn cảnh gây ra, nhưng tác động sinh thái có thể kéo dài. "Đại dương sẽ có phản ứng rất chậm vì nó tích tụ nhiệt từ từ nhưng cũng giữ nhiệt rất lâu".

Các chuyên gia về khí hậu cho biết mức độ và tần suất của thời tiết khắc nghiệt đang gia tăng, và năm nay cũng chứng kiến ​​những đợt hạn hán nghiêm trọng trên khắp thế giới, cũng như một cơn lốc xoáy hiếm gặp và chết người ở châu Phi.

Vậy mà, Quỹ Bảo vệ Thiên nhiên Toàn cầu đã cảnh báo về "sự thiếu động lực đáng lo ngại" trong các cuộc đàm phán về khí hậu ở Bonn trong tháng này, với rất ít tiến bộ đạt được đối với các vấn đề chính như nhiên liệu hóa thạch và tài chính trước hội nghị khí hậu COP28 vào tháng 11 ở Dubai.

Mai Vân (theo Reuters)