Theo một nhóm thương mại về ngành dịch vụ tài chính toàn cầu có trụ sở tại Hoa Kỳ, Nga đã tăng cường giao dịch thương mại với Trung Quốc đại lục và Hồng Kông vào năm ngoái khi Moscow thực hiện chiến thuật xoay trục sang hai thị trường trên nhằm nhập khẩu chip, trong khi, đa dạng hóa khỏi các đồng minh của Hoa Kỳ trong bối cảnh chịu sức nặng của lệnh trừng phạt.

Viện Tài chính Quốc tế (IIF) cho biết Trung Quốc, Hong Kong và Thổ Nhĩ Kỳ đã thay thế các quốc gia trong Liên minh châu Âu trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Nga.

Khi cuộc chiến Nga - Ukraine tiến gần đến mốc một năm, hậu quả là các làn sóng tiếp tục lan rộng khắp các thị trường toàn cầu về hàng hóa, năng lượng và thực phẩm, đồng thời bức tranh chuỗi cung ứng của thế giới đã ghi nhận nhiều nét vẽ “đột phá”.

Washington và các đồng minh đã đáp trả hành động tấn công của Nga bằng cách áp đặt các hạn chế sâu rộng nhằm ngăn chặn nước này tiếp cận các chất bán dẫn tiên tiến, các sản phẩm hàng không vũ trụ và hàng xa xỉ kể từ năm ngoái.

IIF cho biết: “Các nhà chức trách Nga đã chống lại các lệnh trừng phạt bằng các biện pháp kinh tế vĩ mô nhanh chóng nhằm ngăn chặn sự sụp đổ của khu vực tài chính, tăng chi tiêu của Chính phủ và hạn chế quyền truy cập vào số liệu thống kê, bao gồm cả thương mại”. “Điều quan trọng là Nga tập trung vào việc xây dựng lại chuỗi giá trị bị cắt đứt bởi lệnh trừng phạt.”

Bất chấp các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, Nga đã tăng cường nhập khẩu chất bán dẫn và vi mạch điện tử, với tổng giá trị mua hàng là 2,45 tỷ USD trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2022 – tăng từ 1,8 tỷ USD một năm trước đó. Trung Quốc đại lục và Hồng Kông đã cung cấp chung khoảng 40% tổng số chip của Nga.

Vẫn chưa rõ liệu tất cả số chip này có bị Mỹ cấm xuất khẩu sang Nga hay không. Tuy nhiên, với quy định của Cục Công nghiệp và An ninh vào ngày 15/9, chúng tôi tin rằng mục tiêu là ngăn Nga tiếp cận chip, các công nghệ đặc biệt tiên tiến hoặc những công nghệ phù hợp cho mục đích quân sự”, IIF khẳng định.

Nhiều chuyên gia tin rằng, Trung Quốc và Hồng Kông đã thành công trở thành nhà cung cấp chip của Nga, vì các quốc gia như Đức, Hà Lan và Hàn Quốc đã giảm xuất khẩu sang quốc gia này.

Năm 2022, Trung Quốc chiếm hơn 36% tổng kim ngạch nhập khẩu và 20% kim ngạch xuất khẩu của Nga.

Tổng xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga đã tăng lên 76,12 tỷ USD vào năm 2022 từ 67,57 tỷ USD một năm trước đó, trong khi nhập khẩu từ Nga tăng lên 114,15 tỷ USD vào năm 2022 từ 79,32 tỷ USD vào năm 2021, theo dữ liệu hải quan Trung Quốc.

Dữ liệu cũng cho thấy Trung Quốc đã xuất khẩu tổng cộng chất bán dẫn và mạch tích hợp trị giá 312,93 triệu USD sang Nga vào năm ngoái, tăng từ 231,97 triệu USD vào năm 2021, tương đương mức tăng 34,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Bắc Kinh đã kiềm chế không công khai lên án hành động quân sự của Nga và từ chối lời kêu gọi từ phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Moscow, quốc gia mà Bắc Kinh coi là đối tác chiến lược.

Cục Công nghiệp và An ninh, trực thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ, cho biết hồi tháng 9 rằng việc mở rộng các biện pháp trừng phạt hiện có đối với Nga và Belarus cho thấy “Mỹ và các đối tác quốc tế của chúng tôi sẽ tiếp tục sát cánh với Ukraine và kiềm chế Nga tiếp cận các công nghệ và vật phẩm có thể được sử dụng để hỗ trợ các năng lực quân sự”.

Nền kinh tế Nga đã hoạt động tốt hơn mong đợi bất chấp hàng loạt lệnh trừng phạt từ Mỹ và các đồng minh. Năm ngoái, thặng dư tài khoản vãng lai của nước này đạt mức “chưa từng có” là 227 tỷ USD, cao hơn gấp đôi so với kỷ lục trước đó. Điều này chủ yếu được thúc đẩy bởi xuất khẩu dầu, khí đốt và các hàng hóa khác tăng vọt, trong khi nhập khẩu của nước này cũng phục hồi mạnh mẽ.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) kỳ vọng nền kinh tế Nga sẽ tăng trưởng 0,3% vào năm 2023, tăng từ mức giảm 2,2% vào năm 2022.

Ngoài ra, IMF cũng nhận định, nền kinh tế của Nga sẽ hoạt động tốt hơn so với Đức và Anh, những quốc gia có tổng sản phẩm quốc nội (GDP) được dự đoán lần lượt tăng 0,1% và giảm 0,6% vào năm 2023.

Lê Na (Theo SCMP)