Yêu cầu cấp thiết

Phát biểu tại hội nghị về chuyển đổi số cho DN diễn ra mới đây, TS.Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nhận định, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, yếu tố cạnh tranh ngày càng trở nên khốc liệt hơn, tỷ lệ đối chọi trên thị trường đã tăng lên hàng chục lần so với giai đoạn trước dịch. Từ đó, đặt ra yêu cầu DN vừa phải tiết giảm chi phí, vừa phải nâng cao hiệu quả hoạt động để phục hồi sản xuất, kinh doanh. Để làm được điều đó, theo ông Nam, việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để thúc đẩy năng suất, chất lượng là vô cùng quan trọng.

Cũng đồng tình với quan điểm trên, ông Lê Xuân Định - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, vai trò của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa bao giờ nhận được sự quan tâm và nhận thức sâu sắc như trong thời gian gần đây, kể cả trong cộng đồng DN lẫn ngoài xã hội. “Việc áp dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ giúp cho các DN có thể tồn tại trong bối cảnh Covid-19, từ đó phục hồi và phát triển, thậm chí có thể phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0” - ông Định nhấn mạnh.

Tuy vậy, ông Định cũng khẳng định, chuyển đổi số của DN là câu chuyện đường dài, không thể thành công trong thời gian ngắn. Qúa trình chuyển đổi số của DN chỉ được thực hiện khi có sự minh bạch hóa hệ thống, sự tham gia sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để đáp ứng mục tiêu của DN.

Theo ông Tô Hoài Nam, thực tế cho thấy Bộ Khoa học và Công nghệ đã rất nỗ lực trong việc hỗ trợ DN chuyển đổi số, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Những công cụ của Bộ Khoa học và Công nghệ đã giúp DN rất nhiều trong việc chi tiết hóa từng công đoạn sản xuất, áp dụng các công cụ kỹ thuật để kiểm soát chặt chẽ sản lượng cũng như chất lượng sản phẩm. Qua đó giúp kiểm soát chi phí, nâng cao trình độ quản trị hiệu quả, từ đó tối ưu hóa hoạt động kinh doanh của DN - ông Nam chia sẻ.

Doanh nghiệp cần hỗ trợ

Để giúp DN có thể chuyển đổi số thành công, ông Tô Hoài Nam đã đưa ra đề xuất sử dụng nguồn tài nguyên quý giá mà Bộ Khoa học và Công nghệ đang quản lý, đó là kho gồm hàng ngàn công trình khoa học, là tài nguyên có giá trị, quý đối với đất nước, xã hội và với cộng đồng kinh doanh.

“Những công trình nghiên cứu rất quý, có sẵn, khối tài sản này cần được khai thác, giao cho cộng đồng DN khai thác những tài liệu quý giá này. Chúng tôi đủ năng lực khai thác, sử dụng, theo cơ chế thị trường. Đây là một điểm đột phá mà Hiệp hội VINASME mạnh dạn đề nghị với Chính phủ", ông Tô Hoài Nam nhấn mạnh.

Cụ thể về các kiến nghị, ông Nam cho rằng Chính phủ nên tập trung nhiều hơn cho lĩnh vực dạy nghề, đảm bảo cả về số lượng lẫn chất lượng học sinh ra trường có tay nghề cao. Bởi lẽ, chỉ khi lao động có tay nghề cao và có kiến thức thực tế thì mới nhìn ra những vấn đề còn bất cập của DN.

Đồng thời, Chính phủ cũng nên có các chương trình hỗ trợ, đào tạo trong và ngoài nước cho các tư vấn viên về năng suất, chất lượng để có nhiều hơn các chuyên gia trong lĩnh vực này. Ngoài ra, theo ông Nam, Chính phủ nên xây dựng một bảng lương “vượt trội” để khuyến khích lực lượng lao động chất lượng cao. Bên cạnh đó, DN cũng cần liên kết với các trường dạy nghề để xây dựng kế hoạch đào tạo hằng năm cho lực lượng lao động, thậm chí có đơn đặt hàng cụ thể cho DN mình.

Ông Nam cũng đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ tích cực chỉ đạo các đơn vị của Bộ về việc thúc đẩy nhanh việc thực hiện Nghị định 68 của Chính phủ về việc cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục liên quan đến hoạt động kinh doanh. Từ đó giúp DN có chỗ dựa tin cậy khi tiếp cận với các hoạt động hành chính, các dịch vụ công trong tổ chức quản lý của Bộ.

Trước các kiến nghị trên, ông Lê Xuân Định - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, định hướng chiến lược về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thời gian tới sẽ lấy DN làm trung tâm thay vì lấy các viện nghiên cứu và trường đại học làm trung tâm trong giai đoạn trước đây. Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, điều này sẽ phù hợp với xu thế mới đó là Nhà nước sẽ chỉ làm các vấn đề có tính chất tạo nguồn, tạo cơ hội sau đó sẽ là sự chủ động của các DN.

“Vai trò trọng tâm của việc đổi mới sáng tạo và ứng dụng khoa học công nghệ ở đây chính là DN. Sự thay đổi của DN trước tiên sẽ đến từ hành động sau đó sẽ là nhận thức. Nhưng nhận thức có đúng hay không thì cần có sự liên kết để tạo ra hệ sinh thái hỗ trợ DN nhằm đáp ứng đủ các yêu cầu cần thiết cho các DNNVV để hỗ trợ những người quan tâm, những người tìm kiếm giải pháp có thể đến được với nhau kể cả là các chuyên gia và các công ty tư vấn”, ông Định nhấn mạnh.

Để hỗ trợ DNNVV chuyển đổi số hiệu quả, ông Nguyễn Kim Hùng, Phó Viện trưởng Viện Khoa học quản trị doanh nghiệp nhỏ và vừa - thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) cũng đề xuất nên xây dựng bộ tiêu chuẩn về chuyển đổi số cho DN. Theo ông Hùng, bộ tiêu chuẩn này sẽ như kim chỉ nam giúp các DNNVV biết đường để mà đi. Từ đó, họ sẽ đi dễ dàng hơn trên con đường chuyển đổi số của mình.