IELTS đang bị "thần thánh hóa"?

Chỉ cần vào google, seach từ khóa "chứng chỉ IELTS" người ta sẽ thấy hàng trăm kết quả về các trung tâm luyện thi, học thi chứng chỉ IELTS. Trên facebook cũng ngập tràn các trang hội nhóm học tiếng Anh, thi IELTS... Chủ nhân của các trang, nhóm này đa số là các phụ huynh có con đang học trung học cơ sở (cấp II), hoặc trung học phổ thông (cấp III) mở ra để tìm kiếm trung tâm dạy tiếng Anh tốt cho con thi IELTS.

Ghi nhận thực tế tại các trung tâm luyện thi IELTS nằm trên một số quận như Cầu Giấy, Thanh Xuân, Đống Đa... trên đại bàn TP. Hà Nội. Đa số, các trung tâm này khá đông học sinh luyện thi; nhiều trung tâm tổ chức chằng chịt các ca học từ sáng đến tối muộn.

Phần lớn các phụ huynh đưa con đi luyện thi tại các trung tâm chủ yếu có con đang theo học ở các cấp như trung học cơ sở hoặc trung học phổ thông, thậm chí có cả những học sinh đang theo học tiểu học (nhiều nhất là lớp 5) tìm đến với chương trình này. Ngoài mục đích mong muốn con có chứng chỉ IELTS để đến lớp 9 các con có trình độ IELTS 6.5 - 7.0 được tuyển thẳng vào một vài trường trung học phổ thông, hay vào trường chuyên, cho con đi du học thì một số phụ huynh còn cho rằng, vì không muốn con em mình thua kém ai và vì "bây giờ xã hội ai cũng vậy".

Tuy nhiên, khác với quan niệm của nhiều phụ huynh, nếu vào các wesite của các trường đại học như Đại học quốc gia (https://www.vnu.edu.vn), Đại học bách khoa TP. Hồ Chí Minh (http://pgs.hcmut.edu.vn/vi/tuyen-sinh/thac-si/dieu-kien-du-thi)... thì trong thông báo tuyển sinh sau đại học lên thạc sĩ, tiến sĩ, các ngành không liên quan đến ngôn ngữ và chỉ có yêu cầu trình độ tiếng Anh từ  4.5. Đối với Đại học Quốc gia Hà Nội, các ngành như Ngôn ngữ La Trobe, Australia, tiếng Anh cũng chỉ yêu cầu IELTS 6.5 trở lên là đủ điều kiện để được đào tạo Thạc sĩ, Tiến sĩ.

Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu tuyển sinh của một số trường chuyên cấp trung học phổ thông, một số chương trình của một số trường đại học thuộc top đầu trong nước hiện nay, nhiều phụ huynh đã phải đưa con em mình đến các lò luyện thi để thi bằng được chứng chỉ IELTS 6.5, 7.0 để đáp ứng điều kiện được vào trường chuyên, lớp chọn theo mong muốn của phụ huynh.

Theo quy định, chứng chỉ IELTS chỉ có giá trị kéo dài 2 năm thế nhưng không hiểu sao nhiều phụ huynh có con em học lớp 5, lớp 6, thậm chí lớp 7 đã tìm mọi cách bắt con thi bằng được chứng chỉ IELTS. Phải chăng nhu cầu này đều bắt nguồn từ việc tìm hiểu các quy định không được kỹ càng?

Theo khảo sát, nhiều phụ huynh có con em đang học ở bậc tiểu học cũng cho con đến trung tâm tiếng Anh, tham dự những lớp học "tiền IELTS" (có nghĩa là chuẩn bị nền tảng sẵn có ngay từ khi còn nhỏ để sau này thi IELTS). Rất nhiều trung tâm cũng không ngần ngại mở các lớp dành cho các em lớp 4, lớp 5...

Nên xác định rõ mục đích

Đề cập vấn đề trên đến bà Nguyễn Thị Thanh Hải - tác giả của cuốn sách "Cùng con bước qua các kỳ thi" (Cuốn sách đang được rất nhiều phụ huynh "bỏ túi" để đồng hành cùng con trong các kỳ thi, trong đó có kỳ thi chứng chỉ IELTS) cho biết: Hãy có nền tảng kiến thức bằng tiếng Việt tốt trước khi tính cho con học “tiền  IELTS”, rồi luyện và thi IELTS. Trong tháng 7 vừa qua, khi đăng tuyển khóa tiền IELTS cho lớp thầy Jay Laurence, cô Kiều Dung ở Văn Cao và Vũ Tông Phan, tôi nhận được gần 100 inbox của các phụ huynh. Trong đó rất nhiều người đưa ra câu hỏi như: Con em lớp 4, lớp 5 có học được không? Con em lớp 6, có nên học và thi IELTS ngay không?...

"Khi tôi hỏi lại mục tiêu 1 năm, 3 năm nữa của phụ huynh là gì? Thi chuyên, thi vào 10 hay du học? thì đa phần trả lời: Dự kiến chỉ cho con thi vào trường công hoặc thi  lớp 10 bình thường. Chỉ có 1 hoặc 2 phụ huynh nói, dự kiến con sẽ du học Úc khi hết lớp 9 hoặc hết lớp 11. Vậy vấn đề đặt ra là ở lứa tuổi bậc tiểu học, khi tiếng Việt các con còn chưa hiểu hết nội hàm của một vấn đề IELTS đưa ra thì liệu có học và thi được bằng tiếng Anh hay không? Phải chăng đây đang là một quá trình khập khiễng và lãng phí với chi phí cho khóa học lên tới cả 100 triệu đồng", bà Hải chia sẻ thêm.

Giải thích rõ hơn cho vấn đề này ThS. Kiều Dung (Giảng viên tiếng Anh Đại học Thăng Long) cho rằng, nếu mới chỉ học lớp 4, lớp 5 sẽ không thể hiểu hết được các chủ đề của bài đọc IELTS đưa ra về tất cả các mặt của đời sống ví dụ như: Khảo cổ học, thiên văn học, các môn khoa học... Do đó, với lứa tuổi đó còn quá sớm để học và thi IELTS.

Nhận định về thời điểm thích hợp để học và thi IELTS, ThS. Kiều Dung cho biết: "Đối với học sinh trung học cơ sở cũng cần có một nền tảng tiếng Anh tốt về ngữ pháp, vốn từ, các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết để lên bậc trung học phổ thông các con học luôn các khóa IELTS là phù hợp; Trừ các con định du học sớm thì mới học và thi sớm. Ngoài việc bổ sung kiến thức nền, các con sẽ được làm quen với các dạng bài thi và các cách tiếp cận để làm bài thi đạt kết quả cao.

Vì vậy, với đa số các con học bậc trung học cơ sở, thậm chí lớp 10, nên học tiền IELTS – Pre IELTS để bổ sung những kiến thức còn hổng trước khi học các khóa luyện IELTS. Khi học Pre IELTS thì nội dung bài học sẽ có liên quan đến kỳ thi IELTS như về mặt từ vựng, về các dạng câu hỏi thi IELTS và chỉ cần tập trung khoảng 3 - 4 tháng ôn luyện (52 - 60 giờ) là có thể đạt mục tiêu".

ThS. Nguyễn Thị Kim Oanh (Giảng viên Khoa Ngoại ngữ Trường Đại học Đại Nam) cho rằng: "Thực ra học tiếng Anh càng sớm, càng tốt. IELTS là chứng chỉ toàn diện, đòi hỏi hoàn thiện đầy đủ 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Theo đó, nếu áp dụng trong việc ôn luyện tiếng Anh theo hình thức IELTS để nâng cao khả năng tiếng Anh thì sẽ rất tốt cho học sinh hiện nay.

Việc luyện IELTS sẽ tránh tình trạng, học lệch, nặng về ngữ pháp như cách giảng dạy tiếng Anh tại Việt Nam. Nhiều học sinh, về ngữ pháp rất giỏi nhưng lại không thể áp dụng kỹ năng nói, giao tiếp khi ra trường, sử dụng trong đời sống thực tế".

Việc luyện thi IELTS với mục đích lấy chứng chỉ 6.5, 7.0 để đáp ứng tuyển sinh của một số trường trung học phổ thông, trường chuyên hay một số trường đại học, nhìn ở mặt tích cực thì các em khối lớp 9 và lớp 12 khi có chứng chỉ IELTS thì sẽ giảm bớt được áp lực 1 môn tiếng Anh và có thời gian tập trung ôn thi các môn khác cho kỳ thi chuyển cấp, hoặc tốt nghiệp.

"Chứng chỉ IELTS chỉ có thời hạn 2 năm, khi các con học sớm thì về sau các con vẫn phải học nữa để duy trì tiếng Anh của mình. Tuy nhiên, đối với gia đình không có điều kiện thì cần lựa chọn thời điểm thích hợp để cho ôn luyện và thi chứng chỉ IELTS", ThS. Nguyễn Thị Kim Oanh cho biết thêm.

Minh Lương