Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev đã phát biểu vào ngày 25 tháng 11 tại một hội nghị quốc tế có tiêu đề "Dọc theo Hành lang giữa: Địa chính trị, An ninh và Kinh tế," sau khi chiến tranh giữa Nga và Ukraine bùng nổ, số đơn mua khí đốt của quốc gia này cũng “nhảy múa” liên hồi. Ước tính, có tới hơn mười quốc gia châu Âu yêu cầu tăng cường hoặc bắt đầu ngóng trông Azerbaijan cung cấp khí đốt.

Tính tới thời điểm này, Azerbaijan đã xuất khẩu khoảng 22 tỷ mét khối khí đốt, hơn một nửa trong số đó được cung cấp cho các nước châu Âu.

Hiện tại, việc cung cấp khí đốt của Ailen được thực hiện theo các hợp đồng đã ký kết, với khối lượng cụ thể. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trên thị trường, cần phải tăng sản lượng khai thác LNG, điều này là không thể nếu không có các thỏa thuận mới. Azerbaijan có tiềm năng lớn để tăng sản lượng khí đốt từ các mỏ khí đốt như Absheron, Umid, Babek, Asiman, Shafag và các mỏ khác.

Để mở rộng địa lý cung cấp khí đốt của Azerbaijan, cần phải xây dựng các đường ống bổ sung, một trong số đó là Đường ống kết nối Hy Lạp-Bulgaria (IGB) được đưa vào vận hành vào ngày 1/10 năm 2022.

Do đường ống này, giá bán buôn khí đốt ở Bulgaria giảm 34 % cùng lúc. Đây là một ví dụ rõ ràng về cách nguồn cung cấp khí đốt từ Azerbaijan, ngoài việc đáp ứng nhu cầu, còn tăng cường cạnh tranh trên thị trường, từ đó góp phần hạ giá -  điều rất quan trọng đối với người tiêu dùng châu Âu vào lúc này.

Đường kết nối giữa Bulgaria - Serbia, cho phép Serbia tiếp cận với khí đốt của Azerbaijan dự kiến sẽ ra mắt vào năm 2023. Quốc gia này đã muốn ký một hợp đồng liên quan với Azerbaijan mà không cần chờ cơ sở hạ tầng sẵn sàng. Albania cũng là một trong những quốc gia quan tâm đến việc nhập khẩu khí đốt của Azerbaijan và hiện là quốc gia trung chuyển cho Đường ống xuyên Adriatic (TAP).

Một dự án quan trọng khác về vấn đề này là Đường ống Ionian-Adriatic (IAP), bằng cách kết nối với TAP dự kiến sẽ cung cấp khí đốt cho Bosnia và Herzegovina, Montenegro, Croatia, Hungary, Bắc Macedonia và các quốc gia khác quan tâm đến việc tiếp cận khí đốt của Azerbaijan.

Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất cần được giải quyết để tăng nguồn cung cấp khí đốt của Azerbaijan cho châu Âu tất nhiên là việc mở rộng công suất của Hành lang khí đốt phía Nam (SGC). Ngoài ra, có nhiều nguồn tin cho rằng quốc gia này hiện đang ký kết thoả thuận cung cấp khí đốt với Nga.

Vào ngày 18/11, nhà sản xuất và xuất khẩu khí đốt nhà nước của Nga Gazprom ngày 18/11 thông báo rằng họ đã bắt đầu cung cấp khí đốt cho công ty khí đốt nhà nước SOCAR của Azerbaijan và sẽ cung cấp tổng cộng một tỷ mét khối khí đốt cho quốc gia này đến tháng 3/2023.

Trong một tuyên bố, SOCAR cho biết họ đã hợp tác lâu dài với Gazprom và hai công ty "đang cố gắng tối ưu hóa cơ sở hạ tầng của nhau bằng cách tổ chức trao đổi dòng khí đốt".

Thỏa thuận được ký kết trong bối cảnh Azerbaijan tìm cách duy trì nguồn cung cho các khách hàng khí đốt trong nước đồng thời đáp ứng các cam kết xuất khẩu sang Georgia và Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như mở rộng giao thương với châu Âu.

Điệp Nguyễn (Theo HSNW)