Trận động đất mạnh 7,8 độ richter đã làm sập toàn bộ nhiều khu chung cư ở những thành phố bị ảnh hưởng của Thổ Nhĩ Kỳ và gây thêm sự tàn phá đối với hàng triệu người Syria vốn đã phải di cư sau nhiều năm chiến tranh. Trận động đất xảy ra trước khi mặt trời mọc trong thời tiết khắc nghiệt và được theo sau bởi một trận động đất lớn khác vào đầu giờ chiều.

Ở Diyarbakir, phía đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, một người phụ nữ đứng cạnh đống đổ nát của tòa nhà 7 tầng nơi cô sống cho biết: "Có 9 người chúng tôi ở nhà. Hai đứa con trai của tôi vẫn đang nằm trong đống đổ nát". Cô đang chữa trị một cánh tay bị gãy và có vết thương trên mặt.

Đây là trận động đất lớn nhất được Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ ghi nhận trên toàn thế giới kể từ trận động đất ở Nam Đại Tây Dương xa xôi vào tháng 8 năm 2021.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, số người chết là 2.316, theo Cơ quan Quản lý Thảm họa và Khẩn cấp (AFAD) cho biết. Hơn 13.000 người bị thương ở Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã được báo cáo sau trận động đất.

Đây là trận động đất nguy hiểm nhất ở nước này kể từ trận động đất có cường độ tương tự vào năm 1999 ở Biển Marmara gần Istanbul, giết chết hơn 17.000 người.

Ít nhất 1.444 người thiệt mạng được báo cáo ở Syria trong trận động đất hôm thứ Hai và khoảng 3.500 người bị thương, theo số liệu từ chính quyền Damascus và nhân viên cứu hộ ở khu vực tây bắc do quân nổi dậy kiểm soát.

Nhiệt độ ở một số khu vực dự kiến sẽ giảm xuống mức gần như đóng băng chỉ sau một đêm, khiến tình trạng của những người bị mắc kẹt dưới đống đổ nát hoặc vô gia cư trở nên tồi tệ hơn. Mưa lớn cũng đã rơi vào thứ Hai sau khi bão tuyết quét qua đất nước này vào cuối tuần.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan gọi trận động đất là thảm họa lịch sử và là trận động đất tồi tệ nhất tấn công nước này kể từ năm 1939, nhưng cho biết chính quyền đang làm tất cả những gì có thể. “Mọi người đang nỗ lực hết mình mặc dù mùa đông, thời tiết lạnh giá và động đất xảy ra vào ban đêm khiến mọi việc trở nên khó khăn hơn”, ông nói.

Trận động đất thứ hai đủ lớn để làm sập nhiều tòa nhà hơn và giống như trận đầu tiên, trận động đất này được cảm nhận trên khắp khu vực, gây nguy hiểm cho lực lượng cứu hộ đang cố gắng kéo người thương vong ra khỏi đống đổ nát.

Tại Syria, Liên hợp quốc cho biết 4,1 triệu người, nhiều người trong số họ phải di dời do xung đột và sống trong các trại, phụ thuộc vào viện trợ nhân đạo xuyên biên giới ở tây bắc Syria và các nỗ lực hỗ trợ quốc tế bị kéo dài và thiếu kinh phí.

Phát biểu với các phóng viên tại New York, người phát ngôn của Liên hợp quốc Stephane Dujarric cho biết: "Người dân Syria còn đang bị ảnh hưởng bởi đợt bùng phát dịch tả và các hiện tượng mùa đông khắc nghiệt bao gồm mưa lớn và bão tuyết vào cuối tuần".

Raed al-Saleh của Mũ bảo hiểm trắng Syria, một dịch vụ cứu hộ trong lãnh thổ do phiến quân nắm giữ, cho biết họ đang "chạy đua với thời gian để cứu mạng sống của những người dưới đống đổ nát”.

Truyền hình nhà nước Syria chiếu cảnh các đội cứu hộ tìm kiếm những người sống sót trong mưa lớn và tuyết rơi. Văn phòng của ông cho biết Tổng thống Bashar al-Assad đã tổ chức một cuộc họp nội các khẩn cấp để xem xét thiệt hại và thảo luận các bước tiếp theo.

Trận động đất cũng làm ngừng hoạt động tại trung tâm xuất khẩu dầu của Thổ Nhĩ Kỳ ở Ceyhan và chặn dòng dầu thô từ Iraq và Azerbaijan. Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ chạm mức thấp kỷ lục 18,85 vào đầu phiên giao dịch và chứng khoán của nước này giảm khoảng 5%.

Huy Hoàng (theo Reuters, AP)