Kế hoạch chia tách gã khổng lồ công nghệ...

Joseph J. Simons giữ chức chủ tịch FTC hồi tháng 5 năm ngoái, sau khi Ajit Pai từ chức. Simons từng làm việc cho nhiều hãng luật nổi tiếng, thiết lập một bộ luật chống độc quyền mới là cả sự nghiệp mong muốn của ông.

Tháng trước Facebook tiết lộ rằng FTC đang tiến hành một cuộc điều tra chống độc quyền nhằm vào công ty, nhưng thông tin chi tiết vẫn chưa được công khai. Một số báo cáo gần đây cho thấy có dấu hiệu cạnh tranh không lành mạnh của Facebook trong 2 thương vụ mua lại Instagram và WhatsApp.

Simons từ chối bàn luận về cuộc điều tra, nhưng không giấu ý định sẽ hoàn thành cuộc điều tra trước thềm cuộc bầu cử 2020. Ông còn nhấn mạnh, “bất yếu tố quan trọng nào cần làm rõ, tôi nhất định sẽ xử lý xong trước bầu cử.”

Trả lời phỏng vấn hãng tin Bloomberg, Chủ tịch Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ cho biết cơ quan này đã chuẩn bị để chia tách các công ty công nghệ lớn nếu cần thiết. Ông nhận định việc này là một thách thức lớn nhưng nó có thể là "phương thuốc" phù hợp để kiểm chế các công ty này độc quyền và khôi phục lại sự cạnh tranh.

Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ đang tiến hành những đánh giá rộng rãi về lĩnh vực công nghệ để xem liệu các công ty, bao gồm Facebook, có gây hại cho cạnh tranh hay không. Cuối tháng 2, Simons thành lập một đội gồm 17 nhân viên xây dựng luật chống độc quyền mới. Họ chuyên nghiên cứu những vấn đề tiềm tàng của ngành công nghệ "cá lớn nuốt cá bé".

"Để xây dựng luật chống độc quyền, sức mạnh thị trường và quyền lực độc quyền là hai nhân tố cần lưu tâm nhất. Tuy nhiên, các nền tảng trong thời đại số rất khó để có cái nhìn toàn diện", Simons nói.

...vấp phải khó khăn

Đầu năm nay, Facebook đã công bố kế hoạch hợp nhất WhatsApp, Messenger và Instagram, được cho là sẽ giúp người dùng có thể dễ dàng gửi tin nhắn qua lại mà không phải chuyển ứng dụng.

Nếu ông chủ Facebook Mark Zuckerberg quyết tâm hợp nhất 3 thương hiệu của công ty truyền thông xã hội làm một thì sẽ làm phức tạp tình hình và mọi cố gắng của FTC sẽ gần như trở nên vô nghĩa. 

Chủ tịch FTC Simons nói nói với tờ Financial Times ngày 19/8, kế hoạch tích hợp chặt chẽ hơn Instagram và WhatsApp của Facebook có thể cản trở mọi nỗ lực chia tách gã khổng lồ truyền thông xã hội.

Việc gom tất cả vào sẽ khiến mọi thứ rối tung. Lúc này các nhà đầu tư khó lòng rút tiền về trong đám hỗn độn đó.

Facebook đã mua Instagram vào năm 2012 và WhatsApp vào năm 2014. Hiện tại mỗi ứng dụng này được hơn 1 tỷ người sử dụng. Một số báo cáo gần đây cho thấy có dấu hiệu cạnh tranh không lành mạnh của "người khổng lồ mạng xã hội" trong 2 thương vụ mua lại Instagram và WhatsApp.

Tháng trước, Facebook cho biết họ sẽ trả khoản tiền phạt 5 tỷ USD để giải quyết một cuộc điều tra của chính phủ Mỹ về hoạt động bảo mật và tăng cường bảo vệ dữ liệu người dùng. Giới phân tích cho rằng án phạt và yêu cầu đối với Facebook là không đủ nghiêm khắc, không thể ngăn chặn việc công ty này tiếp tục vi phạm quyền riêng tư của người sử dụng trong tương lai.

Nhiều người đã chỉ trích con số này chỉ như "vết muỗi cắn" với Facebook. Đây là mức phạt lớn nhất từ trước tới nay mà FTC đưa ra nhưng nó chẳng thấm vào đâu so với lợi nhuận Facebook thu được.

Quá khó để hạ bệ Facebook

Tính cả 3 ứng dụng khác là Instagram, WhatsApp và Messenger, Facebook có tới 2,1 tỷ người dùng hàng ngày và 2,7 tỷ người dùng hàng tháng. Nếu kế hoạch hợp nhất Instagram, Whatapps và Facebook làm một thành công thì FTC sẽ gần như không thể làm gì Facebook nữa. 

Facebook vẫn tăng trưởng mạnh về lượng người sử dụng. Mạng xã hội này cho biết có 1,59 tỷ người dùng hàng ngày, 2,4 tỷ người dùng hàng tháng, tăng 8% so với năm ngoái dù liên tục bị chỉ trích thiếu tôn trọng người dùng.

Tại Việt Nam thời gian qua, đã có những mạng xã hội mới ra đời như Gapo, Vcnet, rồi sắp tới là Lotus rất hứa hẹn và tiềm năng. Nhưng việc tranh giành thị phần người dùng với gã khổng lồ mạng xã hội như Facebook gần như là "nhiệm vụ bất khả thi".

Hoàng Long