Kiểm soát của Chính phủ đang mất dần ý nghĩa

Đó là một ví dụ khác về cách Tổng thống Maduro khôi phục lại các yếu tố quan trọng của mô hình kinh tế do nhà nước lãnh đạo của người tiền nhiệm Hugo Chavez, như một phần của quá trình tự do hóa kinh tế bắt đầu vào năm 2019 để đối phó với các lệnh trừng phạt của Mỹ và sự sụp đổ nền kinh tế.

Tuy nhiên, sự thay đổi này dường như không thể thay đổi đáng kể năng suất nông nghiệp sau một thập kỷ không đầu tư và một nền kinh tế tồi tệ sau nhiều năm siêu lạm phát, các nhà kinh tế học nhận định.

“Với khủng hoảng kinh tế trầm trọng, mô hình quản lý đang được thay đổi này nhằm tăng thu nhập hoặc giảm chi tiêu nhà nước. Sự kiểm soát của chính phủ đã và đang mất dần ý nghĩa”, nhà kinh tế Richard Obuchi, giám đốc công ty tư vấn địa phương ODH, cho biết.

Các doanh nghiệp tư nhân phải chịu chi phí trả lương và đầu tư tài chính, và phân bổ một phần sản lượng của họ cho các chương trình phân phối thực phẩm của nhà nước, các nguồn tin cho biết.

Một trong những công ty nhà nước hiện thuộc quyền quản lý tư nhân là nhà sản xuất bột ngô Industria Venezolana Maicera Pronutricos, đã được quốc hữu hóa cách đây 11 năm.

Năm nay, các hoạt động của nó đã được cho một công ty có tên Alimentos El Maizal thuê trong 5 năm với giá tương đương khoảng 16.000 USD mỗi tháng, theo một bản sao thỏa thuận mà Reuters có thông tin.

Những thỏa thuận này được bao hàm bởi một “luật chống phong tỏa” nhằm mục đích cải tổ nền kinh tế để đối phó với các lệnh trừng phạt. Luật được thông qua vào năm 2020 bởi một cơ quan lập pháp song song ủng hộ chính phủ gọi là Quốc hội Lập hiến, đã bị giải tán vào tháng 12 năm ngoái.

Các quan chức nhà nước mô tả các thỏa thuận này giống như cho thuê các cơ sở công nghiệp hoặc đôi khi là “liên minh chiến lược”.

“Các liên minh chiến lược được tạo ra để các công ty tư nhân trở thành những người quản lý. Không có liên minh nào liên quan đến việc bán cổ phần. Công ty vẫn nằm trong tay nhà nước”, Rafael Calles, Thống đốc bang nông nghiệp của Portuguesa, cho biết trong một cuộc phỏng vấn.

Ông cho biết Portuguesa nhận được khoảng 60.000 USD mỗi tháng từ các công ty vận hành các công ty được quốc hữu hóa, cộng thêm tiền để trả cho việc mua máy bơm nước và máy biến áp điện.

Bộ trưởng Thông tin và Bộ trưởng Nông nghiệp, Pronutricos và Alimentos El Maizal đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Khai thác thất bại

Năm 2007, cựu Tổng thống Chavez bắt đầu một làn sóng quốc hữu hóa đặt hàng trăm công ty dưới sự kiểm soát của nhà nước trong các lĩnh vực được mô tả là “chiến lược”, từ hoạt động của ngành dầu mỏ đến các công ty nông nghiệp và công ty chế biến thực phẩm.

Những công ty này đã phải chịu đựng nạn tham nhũng tràn lan cũng như việc kiểm soát giá cả làm giảm thiểu doanh thu, khiến họ thường phải phụ thuộc vào tài trợ của chính phủ.

Agropatria, công ty bán hạt giống và nguyên liệu đầu vào nông nghiệp, đã đặt văn phòng ở hai bang dưới sự quản lý của tư nhân, theo hai nguồn tin cho biết công ty vẫn đang gặp khó khăn trong việc cung cấp các sản phẩm mà nông dân cần. Công ty Agropatria đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Bốn nhà máy đường nằm ở trung tâm nông nghiệp, một phần của nhóm 10 nhà máy được quốc hữu hóa vào thời ông Chavez, hiện vẫn hoạt động nhàn rỗi mặc dù đã ký hợp đồng hoạt động với các công ty tư nhân.

Một trong số đó là nhà máy Pio Tamayo, được quản lý bởi một công ty có tên Consorcio Veinca kể từ quý 1 năm 2021.

Công nhân của nhà máy này phàn nàn về việc hoạt động bị đình trệ và chậm trả lương.

“Họ nói sẽ đầu tư vào cơ sở vật chất và nguyên liệu thô, nhưng điều này đã không xảy ra”, nhân viên Noel Quetel cho biết trong một cuộc phỏng vấn. Công ty Consorcio Veinca cũng không trả lời yêu cầu bình luận.

                                Sơn Tùng (Theo Reuters)