Trong năm 2024, Liên minh châu Âu (EU) đã nhập khẩu 5,34 triệu tấn sản phẩm từ ngành khai khoáng và luyện kim của Nga, bất chấp các lệnh trừng phạt.

Theo báo cáo của công ty tư vấn Ukraine GMK Center, các nhà sản xuất Nga vẫn thu về nguồn thu đáng kể từ xuất khẩu sang EU, với tổng giá trị vượt 2,5 tỷ euro trong năm ngoái. Điều này cho thấy các biện pháp hạn chế hiện tại chưa thực sự hiệu quả, đồng thời tồn tại những ngoại lệ cho phép ngành luyện kim của Nga tiếp cận thị trường châu Âu.

"Sản phẩm bán thành phẩm chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng lượng hàng nhập khẩu, đạt 3,15 triệu tấn, tăng 1,1% so với năm 2023. Các thị trường tiêu thụ chính của sản phẩm này gồm Bỉ (1,22 triệu tấn, tăng 5,4% so với cùng kỳ năm trước), Ý (781.920 tấn, giảm 9,9%), Đan Mạch (467.390 tấn, tăng 6,5%) và Cộng hòa Séc (425.650 tấn, tăng 11%). Ngoài ra, EU cũng nhập khẩu 1,03 triệu tấn gang từ Nga, giảm 26,9% so với năm 2023", báo cáo nêu rõ.

Như vậy, dù các biện pháp trừng phạt đã được áp đặt, sản phẩm kim loại của Nga vẫn chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng lượng nhập khẩu của EU. Một số quốc gia như Ý, Bỉ và Cộng hòa Séc vẫn tiếp tục mua hàng từ Nga với khối lượng lớn.

GMK Center nhận định rằng Ukraine với tư cách là ứng viên và tương lai là thành viên của Khu vực kinh tế châu Âu hoàn toàn có thể thay thế các nhà cung cấp Nga.

Các doanh nghiệp Ukraine có khả năng mở rộng sản xuất và xuất khẩu sản phẩm bán thành phẩm, gang và sắt hoàn nguyên trực tiếp (DRI), giúp EU giảm phụ thuộc vào nguyên liệu thô từ Nga, đồng thời hỗ trợ nền kinh tế Ukraine. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi cả sự đầu tư bổ sung vào năng lực sản xuất và quyết tâm chính trị từ phía các quốc gia châu Âu.

Trước đó, ông Vladyslav Vlasiuk, Ủy viên Tổng thống Ukraine phụ trách chính sách trừng phạt, cho biết trong năm 2023, Nga đã xuất khẩu các sản phẩm từ ngành khai khoáng và luyện kim sang EU với tổng giá trị 3 tỷ euro.

Chỉ riêng trong chín tháng đầu năm 2024, con số này đã đạt 2,1 tỷ euro. Vì vậy, ông kêu gọi EU loại bỏ các ngoại lệ trừng phạt đối với một số nhóm hàng hóa của Nga, đặc biệt là các sản phẩm luyện kim.

Ông Vlasiuk cũng nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp trong ngành khai khoáng và luyện kim của Nga có mối liên hệ trực tiếp với ngành công nghiệp quốc phòng nước này.

Đơn cử, tập đoàn NLMK của Nga thuộc sở hữu của tỷ phú Vladimir Lisin vừa cung cấp thép tấm luyện kim cho EU, vừa là nhà sản xuất độc quyền thép điện đặc biệt tại Nga, một vật liệu có vai trò quan trọng đối với ngành công nghiệp quốc phòng của Moscow.

Dũng Phan (Theo RBC Ukraine)