Vào giữa tháng 1 năm ngoái, khi nhiều người Trung Quốc đang lên kế hoạch du lịch để chuẩn bị cho kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, thì những tin đồn về một căn bệnh mới bí ẩn ở thành phố Vũ Hán, miền trung Trung Quốc bắt đầu lan truyền trên mạng.

Khi tin tức nổ ra vào ngày 25 tháng 1 rằng toàn bộ thành phố 11 triệu dân sẽ bị phong tỏa, đã có một cú sốc lan rộng. Các lễ ăn mừng, tiệc tùng và bắn pháo hoa đã bị đình chỉ, tác động mạnh mẽ đến chuyến "xuân vận" của hàng tỷ người trên khắp Trung Quốc. 

Không chỉ ở Vũ Hán, trên khắp Trung Quốc, người dân không muốn mạo hiểm bên ngoài. Họ hạn chế đổi những bao tiền lì xì mà thay vào đó là lì xì trực tuyến. Doanh số bán hàng trực tuyến của mọi thứ, từ gạch mạt chược đến máy chạy bộ tăng vọt. Tính đến cuối quý đầu tiên của năm 2020, nền kinh tế suy giảm 6,8% so với mức của quý đầu tiên của năm 2019.

Tuy nhiên, một năm sau, vào giữa tháng Hai năm 2021 khi năm con chuột cuối cùng cũng kết thúc, Trung Quốc nổi lên khỏi đại dịch COVID một cách tương đối ấn tượng. Chẳng hạn, vào tháng 12 vừa qua nhà hàng thức ăn nhanh McDonald's đã có một tháng tốt kinh doanh hơn so với tháng cuối cùng của năm 2019, ngay trước khi virus tấn công.

Nói cách khác, nền kinh tế Trung Quốc đang hồi phục. Đây là nền kinh tế lớn duy nhất trên thế giới có mức tăng trưởng dương vào năm 2020, ở mức 2,3%. Thật vậy, với tổng sản phẩm quốc nội tăng 6,5% trong quý cuối cùng, Trung Quốc đại lục đã trở lại quỹ đạo trước COVID. Chỉ có Đài Loan và Việt Nam mới có thể tự hào như vậy.

Một làn sóng thứ hai xuất hiện trở lại ở các khu vực phía bắc Trung Quốc vào tháng Giêng năm nay nhanh chóng bị kiềm chế bởi các biện pháp tỏ ra hiệu quả vào năm ngoái, bao gồm thử nghiệm hàng loạt và hạn chế việc đi lại.

Điều đó có nghĩa là Bắc Kinh hiện có thể chuyển sự chú ý của mình khỏi thách thức COVID trước mắt. Trong quá khứ, trọng tâm thường là tối đa hóa tăng trưởng. Nhưng ngày nay, chính sách này thiên về nâng cao chất lượng tăng trưởng.

Trong tương lai, điều đó có nghĩa là tăng trưởng sẽ ít dựa vào tín dụng hơn và rủi ro tài chính tiềm ẩn do vay quá mức của cả doanh nghiệp và hộ gia đình giảm.

Việc nhấn mạnh vào việc xóa bỏ tỷ lệ chênh lệch trái ngược hoàn toàn với chính sách của các nước phát triển. Ngày nay, hầu hết các nước phát triển dựa trên sự kết hợp của các chính sách tài khóa và tiền tệ được đánh dấu bằng việc mua tài sản tài chính và lãi suất bằng không, do đó khuyến khích cả việc chấp nhận rủi ro trên thị trường tài chính và bong bóng tài sản.

Sự tập trung vào chất lượng tăng trưởng đã được xây dựng trong một số năm. Ví dụ, trong những năm từ 2012 đến 2016, tỷ trọng nợ tăng trên GDP của Trung Quốc đã tăng trên 8 điểm phần trăm.

Nhưng vào năm 2017, Bắc Kinh đã giảm mạnh con số đó xuống chỉ còn hơn 1 điểm phần trăm, đặc biệt bằng cách kiềm chế cơn đói vay từ các chính quyền địa phương, theo dữ liệu từ Helen Qiao, người đứng đầu nghiên cứu kinh tế châu Á của Bank of America. Tuy nhiên, sự kiểm soát đó đã được nới lỏng để đối phó với đại dịch năm ngoái, dẫn đến một khoản nợ tăng vọt lên trên 300% GDP.

Nhưng ngày nay, Bắc Kinh đã không lãng phí thời gian để đưa ra các hạn chế về vay nợ. Việc thắt chặt này đặc biệt nhắm vào các nhà phát triển bất động sản để giảm đòn bẩy và làm chậm đà tăng giá nhà ở, đặc biệt là ở các thành phố hạng nhất, phù hợp với sắc lệnh của Chủ tịch Tập Cận Bình rằng nhà để ở chứ không đầu cơ.

Chính phủ cũng đang cố gắng giải quyết di sản của quá khứ nhấn mạnh vào một mô hình tăng trưởng tập trung vào sản xuất để xuất khẩu, một mô hình đã khiến bầu trời trở nên vàng vọt và các dòng sông của nó bị ô nhiễm.

Tuy nhiên, cam kết làm sạch môi trường không có nghĩa là tăng trưởng chậm hơn. Ví dụ, các quốc gia khác đã thực hiện các cam kết tương tự về tính trung lập carbon trong những thập kỷ tới sẽ phải chuyển sang Trung Quốc cho các nguyên liệu đầu vào quan trọng, như tấm pin mặt trời khi họ chuyển từ than sang năng lượng mặt trời.

Hơn nữa, trong tương lai, cam kết của Trung Quốc đối với công nghệ, bao gồm mọi thứ từ năng lượng tái tạo đến robot và thương mại điện tử đến xe điện, sẽ tăng khả năng cạnh tranh của nước này, đặc biệt là do có ít cơ sở hạ tầng cũ hơn.

Chắc chắn, lễ ăn mừng năm con trâu sẽ long trọng hơn nhiều so với năm 2019. Theo dữ liệu từ TS Lombard, du lịch trong nước dự kiến ​​sẽ giảm 70% so với mức giảm của năm ngoái. Tầng lớp trung lưu ở thành thị có khả năng tăng lương chậm hơn so với lao động nhập cư làm việc trong các dây chuyền lắp ráp trong thành phố, giảm khoảng cách thu nhập ngày càng lớn.