Phát biểu sau cuộc gặp với Tổng thống Senegal Macky Sall tại Dakar, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết cả hai đã đồng ý về sự cần thiết phải liên lạc với những người đang nắm quyền ở cả 3 quốc gia nêu trên để tái thiết lập "trật tự hiến pháp".

Cả ba quốc gia đang vật lộn với cuộc nổi dậy thánh chiến ở khu vực Sahel, đều vừa đã trải qua các cuộc đảo chính quân sự: Mali vào tháng 8/2020 và tháng 5/2021; Guinea vào tháng 9/2021; và Burkina Faso vào tháng 1/2022.

Ông Sall là chủ tịch hiện tại của Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS), khối đã đình chỉ tư cách thành viên của cả ba quốc gia. ECOWAS đã áp đặt các biện pháp trừng phạt nặng nề đối với Mali vào tháng 1 sau khi quân đội từ chối nhanh chóng trở lại chế độ dân sự.

Khối này đã đe dọa các biện pháp trừng phạt tương tự đối với Guinea và Burkina Faso nếu họ không cho phép chuyển đổi nhanh chóng sang chế độ dân sự trong một khung thời gian "hợp lý". Nhưng cả hai nước đều bác bỏ thời gian biểu do ECOWAS đề ra.

Và vào tối thứ Bảy vừa qua, lãnh đạo quân đội Guinea, Đại tá Mamady Doumbouya cho biết ông đã chọn thời gian chuyển tiếp sang chế độ dân sự là 39 tháng.

Quyết định này đã bị các nhà lãnh đạo đối lập ở Guinea lên án vào ngày Chủ nhật (1/5), bao gồm cả đảng của Tổng thống bị lật đổ Alpha Conde và các nhóm đối lập.

Chế độ ở Mali cũng đang tiếp tục thách thức áp lực của ECOWAS. Vào ngày 21 tháng 4, nước này đã thông báo khởi động một "quá trình" chuyển tiếp kéo dài hai năm trước khi các cuộc bầu cử được tổ chức. ECOWAS đã kêu gọi bầu cử tối đa trong vòng 16 tháng.

Về vấn đề khí hậu, ông Guterres nói rằng "tình trạng khẩn cấp về khí hậu... làm tăng nguy cơ an ninh". Ông nói thêm, các nước châu Phi "thường là nạn nhân đầu tiên của sự nóng lên toàn cầu mà họ không chịu trách nhiệm".

Ông lưu ý rằng các nước phát triển đã cam kết tài trợ cho quá trình "chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và nền kinh tế xanh... Đã đến lúc phải hành động. Đã đến lúc giữ lời hứa tài trợ 100 tỷ đô la mỗi năm đã được nêu ra ở Paris".

Tại Dakar, ông Guterres đã đến thăm địa điểm đặt trụ sở tương lai của các hoạt động khu vực của LHQ, cũng như một đơn vị sắp sản xuất vắc xin Covid-19, vắc xin chống sốt rét và lao cho khu vực.

Ông Guterres cũng đề cập đến hậu quả của cuộc chiến ở Ukraine đối với châu Phi, nơi ông nói rằng cuộc xung đột "làm trầm trọng thêm một cuộc khủng hoảng về lương thực, năng lượng và tài chính".

Quốc Thiên (theo France24)