Nhà báo Lê Trọng Minh – Tổng Biên tập Báo Đầu tư nhấn mạnh như vậy trong cuộc trò chuyện với Báo Nhà báo & Công luận.

Nắm tay vượt qua khó khăn cũng là cách đồng hành hiệu quả

+ Có thể nói chưa bao giờ kinh tế báo chí lại gặp khó khăn lớn như những tháng qua. Từ trước khi virus Corona chủng mới tràn đến, báo chí trong nước đã phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức mà từng tòa soạn đều có cảm nhận rõ nét, kể cả những tòa soạn lớn hàng đầu của cả nước. Với Báo Đầu tư chắc hẳn không ngoại lệ? 

- Đúng là như vậy. Đại dịch Covid-19 chỉ làm lộ rõ thêm và làm trầm trọng thêm những khó khăn và áp lực với kinh tế báo chí. Khi mà toàn bộ các hoạt động kinh tế đều bị ảnh hưởng nặng nề cùng với những hệ lụy lâu dài khiến cả doanh nghiệp, người tiêu dùng thế giới và trong nước đều phải tính tới phương án cắt giảm chi tiêu, nguồn thu của các cơ quan báo chí, nhất là các đơn vị tự chủ có nguồn thu phụ thuộc lớn vào quảng cáo đều bị ảnh hưởng rõ rệt.

Là đơn vị luôn nhất quán với phương châm “Đồng hành cùng doanh nghiệp và nhà đầu tư”, Báo Đầu tư trong suốt nhiều năm qua đã duy trì đà tăng trưởng ổn định nhờ có tệp khách hàng lớn, gắn bó ổn định và lâu dài, nhờ đó xây dựng được nền tảng tài chính khá vững chắc.

Tuy nhiên, do tác động của dịch bệnh, bản thân nhiều khách hàng, đối tác thân thiết của Báo Đầu tư cũng chịu những thiệt hại nặng nề, bao gồm kết quả sản xuất kinh doanh suy giảm và nhiều hoạt động đã phải hoãn kế hoạch tổ chức. Ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn là khá rõ ràng khi nhiều kế hoạch truyền thông của doanh nghiệp bị đình trệ, trong khi ảnh hưởng về dài hạn vẫn còn là ẩn số, tùy thuộc nhiều vào khả năng phục hồi của doanh nghiệp cũng như xác suất quay trở lại của Covid-19 sau khi đã có dấu hiệu giảm nhiệt trên toàn cầu.

+ Và thiết nghĩ, cuộc khủng hoảng Covid–19 đã đặt ra câu hỏi nghiêm túc về tính bền vững của các nguồn thu cho tòa soạn. Ông nghĩ sao về điều này?

- Để giải bài toán phát triển nguồn thu bền vững, câu hỏi cốt lõi là nguồn thu gồm những nguồn nào? Với một cơ quan báo chí kinh tế tự chủ thu chi, nguồn thu vẫn nằm chủ yếu từ quảng cáo đến từ doanh nghiệp và các tổ chức, bên cạnh thu từ phát hành và một số hoạt động ngoài mặt báo khác.

Như vậy, mấu chốt của phát triển nguồn thu bền vững là phát triển mối quan hệ bền chặt với cộng đồng doanh nghiệp, hay nói cách khác là đồng hành khăng khít hơn, bền vững hơn. Để cùng đi được với nhau lâu dài, chỉ có thể chọn cách ứng xử có trách nhiệm, nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, toàn diện để đảm bảo cân đối thông tin, phát hiện và nêu được những câu chuyện hấp dẫn về làm ăn chân chính, có hiệu quả, đóng góp nhiều cho xã hội, đồng thời cũng góp tiếng nói cảnh báo để chấn chỉnh cái sai nhưng không triệt tiêu sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Làm được điều đó vừa khó và cũng vừa dễ, chủ yếu nằm ở tư duy về sự đồng hành.

+ Tôi thấy ông đặc biệt nhấn mạnh đến câu chuyện “đồng hành”. Lúc này, khi mà nhiều doanh nghiệp đang rơi vào cảnh rất khó khăn, làm sao để có thể đồng hành được với nhau?

- Đúng là nhiều doanh nghiệp, cũng là khách hàng của chúng tôi, hiện đang hết sức khó khăn. Vì thế, cùng nắm tay nhau vượt qua lúc này mới đúng là những người bạn đồng hành thân thiết, hiệu quả. Về phía cơ quan báo chí, chúng tôi quan niệm đây là lúc càng cần phải nâng cao chất lượng nội dung, chất lượng thông tin về môi trường kinh doanh, đầu tư, về doanh nghiệp, doanh nhân.

Chúng tôi đã chỉ đạo các phóng viên, biên tập viên tăng cường nắm bắt những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp để kịp thời chuyển tải tới các cơ quan chức năng, các nhà hoạch định chính sách với hy vọng sớm giúp doanh nghiệp tháo gỡ để ổn định và phục hồi sản xuất kinh doanh. Chúng tôi cũng áp dụng những cơ chế đặc biệt để hỗ trợ doanh nghiệp quảng bá thông tin, đẩy mạnh tiếp thị. Có thể nói, lúc này giúp doanh nghiệp cũng chính là giúp mình vượt khó.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tranh thủ các hoạt động ngoài mặt báo để hỗ trợ doanh nghiệp, doanh nhân đẩy mạnh hoạt động kết nối, đặc biệt là các sự kiện thường niên như: Giải golf từ thiện Vì trẻ em Việt Nam, Diễn đàn M&A Việt Nam, cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết… Các hoạt động này đã và đang góp phần tích cực gắn kết và đưa tiếng nói của doanh nghiệp, doanh nhân tới các nhà hoạch định chính sách, khách hàng, đối tác, qua đó thúc đẩy doanh nghiệp phát triển bền vững.

Chúng tôi tin rằng, mối quan hệ đồng hành hiệu quả sẽ giúp tòa soạn giải bài toán cải thiện nguồn thu một cách ổn định, bền vững cả ở khía cạnh truyền thông và phát hành, sau khi doanh nghiệp ổn định và phục hồi trở lại khi dịch bệnh chậm dứt.

Khó khăn cũng là cơ hội để thay đổi

+ Đại dịch Covid-19 được ví như sự kiện “Thiên nga đen” mà những vấn đề nảy sinh không thể giải quyết bằng kinh nghiệm. Chúng ta đang chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ từ tư duy, cách ứng xử và vận hành của rất nhiều cơ quan, tổ chức, trong đó có các cơ quan báo chí. “Lửa thử vàng, gian nan thử sức” thật đúng trong bối cảnh hiện nay. Ở Báo Đầu tư, câu chuyện đổi mới chính mình được thực hiện như thế nào?

- Quả thực, chúng tôi chưa từng phải trải qua khó khăn nào tương tự kể từ ngày đầu thành lập năm 1991. Dù cũng từng nếm trải nhiều cuộc khủng hoảng trong gần ba thập kỷ qua như nhiều cơ quan báo chí khác, nhưng cuộc khủng hoảng này “đánh” toàn diện trên tất cả các yếu tố đầu vào, đầu ra, trên mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội, và vì thế ảnh hưởng tiêu cực mà Báo Đầu tư phải hứng chịu là rất lớn, vì chúng tôi xuất bản cả báo in và báo điện tử, bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh, đồng thời cũng thường xuyên tổ chức hoặc bảo trợ truyền thông cho rất nhiều sự kiện quốc tế và trong nước.

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng này cũng mang đến cho chúng tôi một cơ hội tuyệt vời để nhìn lại, đánh giá toàn bộ hệ thống sau quá trình liên tục phát triển mạnh mẽ. Chúng tôi đã quyết định rằng đây là lúc thích hợp nhất để thay đổi tư duy quản trị và tái cấu trúc cho phù hợp với sự chuyển đổi của thế giới xung quanh.

Báo in sẵn sàng thu gọn, thậm chí đình bản một ấn phẩm không còn hiệu quả, tập trung vào các thế mạnh phù hợp. Chẳng hạn, ấn phẩm TimeOut – tờ tạp chí tiếng Anh từng ở vị trí hàng đầu trong lĩnh vực du lịch, giải trí, văn hóa phục vụ đối tượng độc giả nước ngoài – đã không còn xuất bản độc lập mà được đưa trở lại thành một chuyên mục hằng tháng trên tờ Vietnam Investment Review.

Tới đây, ngay cả một loạt ấn phẩm khác mà chúng tôi đang có vị thế rất tốt cũng sẽ được rà soát và cấu trúc lại. Đây đúng là những quyết định không dựa trên kinh nghiệm được, bởi chúng tôi chưa từng có trải nghiệm tương tự, và đúng là đổi mới chính mình, đặc biệt là đổi mới tư duy là đòi hỏi bắt buộc để tiếp tục ổn định và lấy lại đà phát triển mạnh của thời gian qua. 

+ Tự thay đổi mình như vậy liệu đã đủ chưa, hay còn phải có thêm những điều kiện nào khác để một cơ quan báo chí trước hết có thể đứng vững và sau đó là phát triển bền vững?

- Báo chí cũng là 1 sản phẩm nên cũng có vòng đời của nó. Trong cuộc sống, chúng ta đã chứng kiến rất nhiều sản phẩm ra đời rồi biến mất, nhưng cũng có những sản phẩm mà vòng đời được kéo dài mãi nhờ sự “tiến hóa”, đổi mới.

Nói chung báo chí sẽ tồn tại nhưng vòng đời từng sản phẩm của mỗi cơ quan báo chí sẽ không giống nhau. Nếu sản phẩm của cơ quan báo chí không gắn với nhu cầu độc giả mục tiêu của mình, không phục vụ độc giả tốt nhất, truyền tải những thông tin hữu ích, thiết thực nhất thì vòng đời sản phẩm đó sẽ ngắn lại. Chúng ta đã thấy nhiều ấn phẩm nổi tiếng khu vực và thế giới cũng không tránh khỏi quy luật thị trường và buộc phải “ra đi” vĩnh viễn!

Nhưng bên cạnh sự đổi mới tự thân đó, các cơ quan báo chí chính thống, nghiêm túc cũng mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước về báo chí tiếp tục có những chế tài mạnh để ngăn chặn, xử lý tình trạng xâm phạm bản quyền, nhất là từ các trang tin điện tử và mạng xã hội.

Chúng ta cần có một môi trường báo chí thực sự lành mạnh, tạo dựng được lòng tin giữa báo chí với xã hội nói chung và doanh nghiệp nói riêng – một lòng tin được xây dựng trên nền tảng trách nhiệm xã hội, đạo đức nghề nghiệp của cả các bên. Chỉ có lòng tin đó mới có thể tạo nên sự đồng hành đích thực, bền vững vì lợi ích chung của đất nước và của mỗi bên.

+ Xin trân trọng cảm ơn ông!

Sông Mây (Thực hiện)