Tọa đàm "nhà báo Phan Quang với báo chí Cách mạng Việt Nam" là hoạt động nghiệp vụ thường xuyên của Hội Nhà báo Việt Nam trong việc tôn vinh những nhà báo lão thành có nhiều đóng góp cho sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam. Đồng thời, toạ đàm còn góp phần thực hiện việc nghiên cứu, khảo sát, sưu tầm tài liệu truyền thống báo chí về các nhà báo Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh xây dựng và bảo vệ đất nước, đóng góp tư liệu, tài liệu cho Bảo tàng báo chí Việt Nam. 

Toạ đàm nhà báo Phan Quang với báo chí cách mạng Việt Nam là hoạt động trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 95 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (1925-2020), 70 năm Hội Nhà báo Việt Nam (1950 - 2020), 75 năm Đài Tiếng nói Việt Nam (1945 -2020) và chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI Hội Nhà báo Việt Nam (tháng 12/2020).

Phát biểu khai mạc tại buổi toạ đàm, đồng chí Thuận Hữu - Ủy viên T.Ư Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho biết: “Nhà báo Phan Quang là một trong những nhà báo tiêu biểu hàng đầu trong lịch sử 70 năm xây dựng và phát triển Hội Nhà báo Việt Nam. Đối với các thế hệ nhà báo Việt Nam, nhà báo Phan Quang thực sự là một tấm gương điển hình, có tầm ảnh hưởng và lan toả nhiều giá trị nghề nghiệp, cần tuyên truyền, học tập, tri ân”.

Bổ sung thêm những đánh giá về đóng góp của nhà báo Phan Quang cho sự nghiệp báo chí Việt Nam, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Nguyễn Thế Kỷ cho rằng, nhà báo Phan Quang là chứng nhân, là nhà báo, nhà văn, nhà văn hóa góp phần làm nên những đổi thay to lớn và quan trọng của báo chí, văn hóa, văn nghệ nước ta thời kỳ đầu công cuộc đổi mới và nhiều năm sau đó. 92 năm qua, dù ở bất cứ cương vị nào, nhà báo Phan Quang luôn lao động sáng tạo, viết hàng nhìn bài phóng sự, phóng sự điều tra, bút ký, tùy bút, truyện ngắn, truyện vừa, tản văn, chuyên luận, xã luận... góp sức làm rạng danh giới báo chí, văn nghệ Việt Nam.

Còn theo nhà báo lão thành Hà Đăng: “Nghiệp báo, nghề văn là một hành trình bất tận. Chắc hẳn Phan Quang cũng như tôi, không bao giờ quên cái thuở ban đầu Nhân Dân ấy. Là những phóng viên nông thôn, chúng ta đã cùng chiếc xe đạp tòng tọc lăn bánh trên khắp các nẻo đường, từ trung du và đồng bằng Băc Bộ đến Liên khu 4 và giới tuyến. Không có cái thuở ban đầu ấy, không có một số giai đoạn tiếp theo, thì sao có được một Phan Quang am tường nông nghiệp, nông thôn và nông dân, một Phan Quang có hiểu biết sâu rộng và toàn diện về các lĩnh vực khác, một nhà báo thông tuệ như ngày nay”.

Đóng góp ý kiến tại buổi tọa đàm, Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành uỷ Hà Nội Phạm Quang Nghị cũng cho rằng: Với một người có nhiều trải nghiệm xã hội, vừa có tài vừa có tầm lại luôn cần mẫn ghi chép, viết bền bỉ, nhà báo Phan Quang viết về đề tài, lĩnh vực nào, thời kỳ nào cũng đều hấp dẫn, cho người đọc có thêm nhiều kiến thức…

“Để trở thành một người có nhiều cống hiến, có dấu ấn, có tên tuổi với nghề nghiệp như nhà báo Phan Quang không phải là nhiều, tuổi thọ cao, tuổi viết càng cao. Nếu phải rút ra điều gì đó tôi có thể khẳng định, đây là một tấm gương lao động, trên một nền tảng trí tuệ lớn lao. Chúng ta có thể học tập ở ông rất nhiều, đó là đọc, đi và viết”, nguyên Bí thư Thành uỷ Hà Nội Phạm Quang Nghị cho biết thêm.

Giáo sư nhà giáo nhân dân Hà Minh Đức thì cho biết: Nhà báo Phan Quang là một nhà báo nhưng cũng tham gia vào những công việc của quản lý nhà nước ở cấp cao, một cuộc đời vẻ vang đáng tự hào, nhưng chưa hết, ông còn có một phần đóng góp rất quan trọng đó là đóng góp của trí tuệ, của sáng tạo, qua những tác phẩm viết về văn hóa về văn học về nghệ thuật.

“Nhà báo Phan Quang có đóng góp, nhiều phát hiện về văn hóa, văn nghệ hết sức là lớn, gọi nhà báo, anh là người viết với tư cách của người lãnh đạo cao nhất của báo chí với tư cách một nhà báo hành nghề. Anh là nhà văn anh viết truyện ngắn, viết bút ký. Tôi đặc biệt ấn tượng những bút ký của anh về Đồng bằng sông Cửu Long, những trang bút ký viết về nước ngoài rất khó viết, nhưng qua những trang bút ký đó, cảm thấy tác giả rất am hiểu cuộc sống của con người của đất nước đó. Anh là nhà văn có nhiều truyện ngắn, anh cũng là một nhà lý luận, lý luận về báo chí, lý luận về một số ngành khoa học xã hội khác” GS. Hà Minh Đức chia sẻ.

Luôn theo dõi quá trình sáng tác và đọc những tác phẩm của nhà báo Phan Quang, GS. Hà Minh Đức khẳng định: "Làm nhiều nghề, viết nhiều ngành nhưng điều quan trọng là chất lượng của những tác phẩm đấy. Tôi cho rằng cái quan trọng nhất của nhà báo Phan Quang là trí tuệ, là tinh thần văn hóa vững chắc, cái đó sẽ giúp đỡ và nâng cao thêm các hoạt động. Một nhà văn mà trí thức không cao thì văn chương cũng sẽ vừa phải. Một dịch giả mà trí thức không cao thì có thể dịch sai. Một nhà ngoại giao mà trí thức không cao có thể sẽ bị dồn đến chân tường. Chính vốn tri thức uyên bác của nhà báo Phan Quang đã tạo điều kiện cho những hoạt động khác nâng lên một tầm vóc mới”.

Cuối cùng GS. Hà Minh Đức đánh giá: “Nhà báo Phan Quang có một hình thái tư duy năng động, đó là tư duy chính luận ở những nhà hoạt động báo chí chính trị, tư duy trừu tượng của một triệt học, tư duy hình tượng của một nhà văn. Tất cả đều uyển chuyển, giao lưu tạo ra sức sống sức mạnh, ở nhà báo Phan Quang không có giới hạn”.

Còn theo nhà văn nhà thơ Trần Đăng Khoa - Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam: Nhà văn Phan Quang là người có vẻ đẹp lâu bền, đẹp ở thời trẻ và càng đẹp khi đã về già. Nhà văn Phan Quang là hội viên hội nhà văn, là hội viên sáng lập của hội, ông có những sáng tác về văn học và văn chương cũng rất xuất sắc. Không chỉ sáng tác, ông còn có nhiều đóng góp về lĩnh vực dịch thuật và sáng tác, dịch thuật cũng là một công việc của người viết văn, của người hoạt động sáng tác. Người dịch thuật phải giỏi ngoại ngữ và cả tiếng việt và phải có tài văn chương. Ở mảng dịch thuật nhà văn Phan Quang dù không nhiều, nhưng có những tác phẩm kinh điển.

Phát biểu tại tọa đàm, nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam nêu rõ: Nhà báo Phan Quang viết báo, viết văn từ những năm đầu kháng chiến chống thực dân Pháp, với nhiều tác phẩm báo chí đầy hơi thở trong cuộc sống và thời cuộc, mang dấu ấn lịch sử. Nhà báo Phan Quang không chỉ có vị trí trong nền báo chí mà còn trên văn đàn Việt Nam.

Nhà báo Hồ Quang Lợi chia sẻ "Với tư cách là người cầm bút tài hoa và có uy lực, với trọng trách là Tổng giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam và là Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam, ông thuộc hàng những cây đại thụ của nền báo chí Cách mạng Việt Nam đương đại cùng thế hệ với các nhà báo nổi tiếng như: Thép Mới, Hữu Thọ, Đỗ Phượng, Trần Công Mân, Hà Đăng… Ngoài ra, với nhiều tập bút ký duyên dáng, ông là một tài văn được ngưỡng mộ".

Buổi tọa đàm còn có nhiều ý kiến về những đóng góp của nhà báo, nhà văn Phan Quang, trong đó nhấn mạnh những đóng góp của ông ở mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ với các lĩnh vực khác nhau. Mỗi nhà báo, mỗi chuyên gia đều khai thác, nhìn nhận ở những góc nhìn khác nhau. Nhưng tựu chung các đại biểu đều khẳng định ông là một người trí tuệ, tâm huyết, có nhiều đóng góp quan trọng trong sự nghiệp báo chí cách mạng  Việt Nam cũng như trong các hoạt động nghiên cứu, lao độngsáng tạo nghệ thuật. 

Cám ơn và tiếp thu những ý kiến đóng góp tâm huyết và quý báu của những nhà báo, những người bạn và đồng nghiệp, nhà báo lão thành Phan Quang cho biết: “Trong cuộc đời của một người làm báo, một người viết văn thì không thể nào không có sự học, học ở nhà trường, ở bạn bè, đồng nghiệp…sự học là suốt đời. Và nếu không có sự chỉ đạo trực tiếp của các đồng chí Trường Chinh, Lê Duẩn sau đó là đồng chí Nguyễn Văn Linh thì chúng tôi không có những bước trưởng thành hôm nay”.

Nhà báo lão thành Phan Quang khẳng định: “Chúng ta hay cùng nhau biết ơn Bác Hồ, biết ơn Đảng và nhà nước đã chỉ ra con đường chúng ta đi và chúng ta phải kiên trì với con đường ấy, cho đến khi nằm xuống. Cụ Nguyễn Du nói “Trăm năm trong cõi người ta”, cõi đời, cõi người chỉ một trăm năm, nếu như quá 100 năm sự cống hiến sẽ không còn bao nhiêu nữa, nhưng tình người, tâm người, đức người, nghĩa người sẽ tồn tại vô cùng vô hạn như chính thời gian vậy”.

Nhà báo Phan Quang (sinh năm 1928, năm nay 92 tuổi), nguyên Thứ tưởng Bộ Thông tin, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, nguyên Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, nguyên Vụ trưởng Vụ Báo chí Ban Tuyên huấn Trung ương, nguyên Tổng Thư ký Hội Nhà báo Việt Nam (Khoá V), nguyên Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam (khoá VI)… Ông là người có nhiều đóng góp to lớn với sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam.