Thời gian qua, công tác đầu thầu công khai, minh bạch cùng với đó là hiệu quả sau đấu thầu lớn đã giúp ngân sách Nhà nước tiết kiệm được những khoản tiền không nhỏ, từ đó có thể tiếp tục đầu tư cho các chương trình, mục tiêu khác.

Tuy nhiên, tại một số địa phương, công tác đấu thầu vẫn chưa đạt hiệu quả cao, điều này thể hiện qua số tiền tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước rất khiêm tốn, thậm chí ở nhiều gói thầu còn không tiết kiệm được bất kỳ đồng nào sau đấu thầu. Cũng phải nói đến, tại một số chủ đầu tư có hiện tượng một số nhà thầu “thân quen” liên tục trúng các gói thầu sát giá khiến dư luận không khỏi hoài nghi về tính minh bạch trong đấu thầu.

Điển hình như tại Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hưng Yên (GD&ĐT), thời gian vừa qua, hàng loạt các gói thầu từ vài trăm triệu đến hàng chục tỷ đồng rơi vào tay các nhà thầu quen mặt như: Công ty TNHH thiết bị Phố Hiến 786, Công ty cổ phần đầu tư Sơn Tùng Hưng Yên, Công ty TNHH thương mại và dịch vụ An Lợi. Qua tìm hiểu, nhiều gói thầu khủng mà các nhà thầu này trúng có các dấu hiệu bất thường như tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu rất thấp, có biểu hiện của việc thông thầu, gian lận trong đấu thầu.

Nhà thầu đầu tiên liên tiếp trúng nhiều gói thầu tại Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên đó là Công ty TNHH thiết bị Phố Hiến 786 (có địa chỉ tại Số 87 Chùa Chuông, phường Hiến Nam, TP. Hưng Yên) do ông Trần Văn Chương là người đại diện pháp luật.

Theo tìm hiểu, nhà thầu này có tham gia 7 gói thầu tại Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên, trong đó đã trúng cả 7 gói thầu với tổng số tiền trên 160 tỷ đồng.

Các gói thầu có thể kể đến như: “Gói thầu mua sắm trang thiết bị dạy học cho các trường mầm non, tiểu học và trung học sơ sở, trung học phổ thông và các trung tâm giáo dục nghề nghiệp-giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh”. Đây là một gói thầu siêu khủng có giá lên đến 44.693.101.800 đồng. Tại văn bản phê duyệt Số 2719/QĐ-SGDĐT ngày 15/8/2017 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên, Công ty TNHH thiết bị Phố Hiến 786 đã trúng thầu với giá: 44.631.980.000 đồng. Tiết kiệm sau đấu thầu cực thấp, chỉ: 61.121.800 đồng.

Tại “Gói thầu mua sắm phần mềm ngành Giáo dục và Đào tạo năm 2017”, nhà thầu này cũng trúng thầu (theo văn bản phê duyệt số 2816/QĐ-SGDĐT ngày 29/9/2017 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên) với giá 11.188.938.000 đồng. Trong khi đó, giá gói thầu là 11.223.300.000 đồng. Tiết kiệm vỏn vẹn: 44.362.000 đồng.

Trước đó, nhà thầu Công ty TNHH thiết bị Phố Hiến 786 trúng gói thầu “Mua sắm trang thiết bị dạy học cho các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh” (Văn bản phê duyệt số 1235/QĐ-SGDĐT ngày 23/9/2016 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên) với giá gói thầu là 39.834.902.500 đồng. Giá trúng thầu 39.764.379.600 đồng. Đây cũng là gói thầu “siêu khủng” nhưng sau đấu thầu lại có con số tiết kiệm “siêu thấp”, chỉ: 70.522.900 đồng.

Liên danh với Công ty cổ phần đầu tư Sơn Tùng Hưng Yên, Công ty TNHH thiết bị Phố Hiến 786 đã trúng được “Gói thầu mua sắm trang thiết bị dạy học cho các trường tiểu học, trung học cơ sở thuộc 10 huyện, thành phố năm 2015 bằng nguồn ngân sách tỉnh Hưng Yên” (Văn bản phê duyệt số 891/QĐ-SGDĐT ngày 07/7/2016 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên) với giá trúng thầu là 26.787.950.200 đồng. Trong khi giá gói thầu là 26.849.390.000 đồng. Tiết kiệm cho ngân sách cực thấp: 61.439.800 đồng.

Một gói thầu khác cũng có tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu thấp là “Gói thầu mua sắm phần mềm ngành giáo dục và đào tạo năm 2019” mà Công ty TNHH thiết bị Phố Hiến 786 trúng được (Văn bản phê duyệt: Quyết định số 2346/QĐ-SGDĐT ngày 20/11/2019 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên). Cụ thể, gói thầu này chỉ tiết kiệm được 69.301.000 đồng sau đấu thầu. Trong khi giá gói thầu là: 7.805.101.000 đồng và giá trúng thầu là: 7.735.800.000 đồng.

Vào năm 2020, nhà thầu này tiếp tục trúng một gói thầu siêu khủng khác là: “Gói thầu mua sắm thiết bị giáo dục cho các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở từ nguồn vốn sự nghiệp Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2020” (Văn bản phê duyệt số 2854/QĐ-SGDĐT ngày 04/11/2020 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên). Đây được xem là gói thầu có con số tiết kiệm sau đấu thầu lớn nhất của nhà thầu này tại Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên, đó là: 386.644.000 đồng. Nhưng trên thực tế, giá gói thầu lên đến 37.833.375.000 đồng thì việc nhà thầu này trúng thầu với giá 37.446.731.000 đồng vẫn là con số rất khiêm tốn.

Đối với Công ty cổ phần đầu tư Sơn Tùng Hưng Yên (Số 120 đường Bãi Sậy, phường Hiến Nam, TP Hưng yên) có người đại diện pháp luật là ông Cao Xuân Đăng đã tham gia 5 gói thầu tại Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên, trong đó đã trúng cả 5 gói (1 gói liên danh cùng Công ty TNHH thiết bị Phố Hiến 786) với tổng giá trị trên 130 tỷ đồng.

Cũng như Công ty TNHH thiết bị Phố Hiến 786, nhà thầu này cũng trúng thầu với kịch bản “sát giá”.

Cụ thể,"Gói thầu mua sắm thiết bị giáo dục cho các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở từ nguồn vốn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tỉnh Hưng Yên năm 2018", nhà thầu này đã trúng thầu (văn bản phê duyệt số 2024/QĐ-SGDĐT của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng yên ngày 29/8/2018) với giá 24.561.588.500 đồng. Trong khi giá gói thầu là 24.604.401.000 đồng. Tiết kiệm vỏn vẹn: 42.812.500 đồng.

Tại một gói thầu khủng khác - “Gói thầu mua sắm trang thiết bị giáo dục cho các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở năm 2019”, Công ty cổ phần đầu tư Sơn Tùng Hưng Yên cũng đã băng băng về đích (Văn bản phê duyệt số 2300/QĐ-SGDĐT ngày 08/11/2019 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên) với giá trúng thầu là 32.482.005.000 đồng. Giá gói thầu: 32.605.002.000 đồng. Đây là gói thầu siêu lớn nhưng tiết kiệm sau đấu thầu chỉ: 122.997.000 đồng.

Liên danh với Công ty cổ phần đầu tư Hoàng Đạo (địa chỉ tại quận Cầu Giấy, Hà Nội), Công ty cổ phần đầu tư Sơn Tùng Hưng Yên trúng hai gói thầu khủng trị giá gần 50 tỷ đồng. Cụ thể, tại “Gói thầu mua sắm bàn ghế, trang thiết bị dạy học cho các trường tiểu học, trung học cơ sở thuộc 10 huyện, thành phố” (Văn bản phê duyệt số 1239/QĐ-SGDĐT ngày 23/9/2016 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên); Liên danh này trúng với giá gói thầu: 19.935.220.000 đồng, giá trúng thầu 19.932.789.800 đồng. Tiết kiệm sau đấu thầu cho ngân sách với con số vô cùng khiêm tốn: 2.430.200 đồng.

Gói thầu tiếp theo là “Gói thầu mua sắm trang thiết bị dạy học cho các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở thuộc 10 huyện, thành phố” (Văn bản phê duyệt số 2718/QĐ-SGDĐT ngày 15/8/2017 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên) với giá trúng thầu: 29.702.700.000 đồng. Trong khi giá gói thầu là: 29.721.476.500 đồng. Tiết kiệm chỉ: 18.776.500 đồng.

Nhà thầu tiếp theo là Công ty TNHH thương mại và dịch vụ An Lợi. Nhà thầu này có tham gia 4 gói thầu tại Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên, trong đó đã trúng cả 4 gói thầu.

Điển hình, tại “Gói thầu mua sắm nước uống, đồ uống, tài liệu, văn phòng phẩm phục vụ bồi dưỡng thường xuyên năm 2020”, nhà thầu này trúng với giá 1.132.321.500 đồng, trong khi giá gói thầu là 1.148.868.000 đồng, tiết kiệm được 16.546.500 đồng.

Tại “Gói thầu mua sắm nước uống, tài liệu, văn phòng phẩm phục vụ bồi dưỡng thường xuyên năm 2019”, Công ty TNHH thương mại và dịch vụ An Lợi cũng trúng tiếp (Văn bản phê duyệt số 433/QĐ-SGDĐT ngày 13/6/2019 của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên) với giá gói thầu 1.130.692.000 đồng, giá trúng thầu là 1.120.859.500 đồng. Tiết kiệm “nhỏ giọt”: 9.832.500 đồng.

Có thể thấy, qua 7 gói thầu Công ty TNHH thiết bị Phố Hiến 786 trúng có tổng giá trị trên 160 tỷ đồng tại Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên nhưng qua đấu thầu chỉ tiết kiệm được hơn 700 triệu đồng là một con số cực kỳ thấp.

Trong khi đó, với 5 gói thầu có tổng giá trị trên 130 tỷ đồng mà Công ty cổ phần đầu tư Sơn Tùng Hưng Yên “ẵm” được tại Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên, ngân sách chỉ tiết kiệm được khoảng 250 triệu đồng.

Còn đối với Công ty TNHH thương mại và dịch vụ An Lợi, 4 gói thầu nhà thầu này trúng tại Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên có giá từ 400 triệu đến hơn 1 tỷ đồng cũng chỉ tiết kiệm cho ngân sách vài chục triệu đồng.

Từ những con số tiết kiệm sau đấu thầu “nhỏ giọt” của 3 nhà thầu được gọi là quen tại Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên nêu trên, dư luận không khỏi nghi ngờ có sự gian lận trong đấu thầu.

Thời gian vừa qua, nhiều lãnh đạo, cán bộ tại các Sở GD&ĐT trong đó có các tỉnh như Thanh Hóa, Quảng Ninh, Điện Biên liên tiếp bị khởi tố về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”; dư luận mong mỏi có sự vào cuộc điều tra công tâm, khách quan từ cơ quan Công an để làm sáng tỏ những bất thường nêu trên.

Báo Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.