Sáng 8/5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì cuộc làm việc trực tuyến của Thường trực Chính phủ với lãnh đạo chủ chốt TP Hồ Chí Minh - khu vực kinh tế trọng điểm của cả nước nhưng đang gặp rất nhiều khó khăn do tác động của dịch bệnh COVID-19.

Tại cuộc làm việc, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân cho biết, kinh tế Thành phố có giảm sút trong 3-4 tháng qua, chủ yếu do cầu giảm (do dịch COVID-19) còn tổng năng lực cung của Thành phố vẫn bảo đảm.

Đến nay, có 7.773 doanh nghiệp của Thành phố phá sản hoặc đóng cửa, như vậy, so với tổng số 250.000 doanh nghiệp của Thành phố thì chỉ chiếm 3%. Nếu có các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp thì từ tháng 5 trở đi, với việc mở cửa thị trường trong nước và bước đầu với thị trường nước ngoài thì bộ máy kinh tế là các doanh nghiệp của Thành phố bắt đầu hoạt động trở lại. Theo Bí thư Thành ủy, tiềm năng phục hồi kinh tế trong quý II và III rất rõ.

Xác định động lực cho phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho biết, trung tâm động lực kinh tế cho 10 năm tới chính là khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông Thành phố. Thông qua thi tuyển quốc tế đã lập đề án tích hợp 3 lợi thế của Quận 2, Quận 9 và quận Thủ Đức, là trung tâm lớn nhất về công nghệ cao, về đào tạo nhân lực trình độ đại học với 15 trường đại học, 100.000 sinh viên.

Khu đô thị này dự báo sẽ đóng góp khoảng 30% GDP của Thành phố, tương đương mức GDP của nhiều tỉnh khác cộng lại. Theo ông Nguyễn Thiện Nhân, đây sẽ là “quả đấm kinh tế” của Thành phố.  

UBND Thành phố đã có kiến nghị Thủ tướng cho phép Thành phố xây dựng Đề án thành lập thành phố trực thuộc TP Hồ Chí Minh nhằm hình thành và phát triển Khu đô thị này. Theo dự kiến, thành phố phía đông sẽ có diện tích tự nhiên 211,5 km2, quy mô dân số hơn 1,1 triệu người.

Tuy nhiên, việc sáp nhập 3 quận để thành lập thành phố trực thuộc thành phố là chưa có tiền lệ mặc dù theo Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì phù hợp quy định. TP Hồ Chí Minh sẽ là địa phương đầu tiên của cả nước có mô hình thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương. Tại cuộc làm việc, UBND Thành phố cũng nêu hơn 20 kiến nghị.

Các ý kiến tại cuộc làm việc cho rằng, là đô thị đặc biệt, TP Hồ Chí Minh phải giữ vững vai trò là động lực tăng trưởng của cả nước. Sau khi các biện pháp giãn cách xã hội được nới lỏng, kinh tế Thành phố sẽ phục hồi mạnh mẽ. Thành phố cần điều tra tình hình sản xuất kinh doanh trên địa bàn để có các kịch bản tăng trưởng; xử lý sớm các tồn tại của một số dự án.  

Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, chỉ có 3% số doanh nghiệp rời thị trường, còn lại 97% tồn tại, thì đây là điều kiện quan trọng để kinh tế Thành phố sẽ có sức bật trở lại mạnh mẽ.

Thủ tướng nêu rõ, phải làm thế nào để trong 3 quý còn lại của năm 2020, TP Hồ Chí Minh có tăng trưởng và phát triển kinh tế xứng đáng với tiềm năng, lợi thế của mình. Thành phố phải trở lại vị thế là cực tăng trưởng kinh tế, đầu tàu kinh tế của cả nước. Việc đạt được chỉ tiêu tăng trưởng trên 6% của Thành phố không chỉ là lời cam kết mà còn là trách nhiệm với đất nước.

Thủ tướng đề nghị Thành phố phát huy cao độ phương châm "thần tốc, táo bạo, quyết thắng" của những ngày tháng Tư lịch sử 45 năm trước và và thiết thực kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại mà thành phố vinh dự được mang tên.

Giải pháp đầu tiên quan trọng nhất, Thủ tướng muốn truyền tải đến Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố mang tên Bác là mỗi người dân phải dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; khắc phục "vi rút trì trệ" đang tồn tại.

Thủ tướng nêu rõ, doanh nghiệp đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với tăng trưởng, cộng đồng doanh nghiệp Thành phố phải chung sức, đồng lòng, chủ động, sáng tạo, vượt khó. Giờ đây, mỗi công dân Thành phố, mỗi doanh nghiệp là một chiến sĩ, hãy coi đây là cuộc thử thách bản lĩnh và trí tuệ của doanh nghiệp Việt Nam tại một trung tâm năng động, sáng tạo.

Cho rằng giải ngân vốn đầu tư là việc cần làm ngay của Thành phố khi vốn thực hiện ngân sách Nhà nước 4 tháng đầu năm 2020 của TP Hồ Chí Minh chỉ đạt 9,2%, thấp hơn mức bình quân cả nước. Thủ tướng đặt câu hỏi: “Chúng ta có suy nghĩ gì khi nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước cũng rất khó nhưng vẫn giải ngân gấp 2-3 lần? Đây có phải là điểm nghẽn cho phát triển kinh tế Thành phố trong 4 tháng hay không?”.

Từ đó, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo Thành phố cần phân tích kỹ và có ngay giải pháp khắc phục. Thành phố đạt mục tiêu đến tháng 10 năm nay tỉ lệ giải ngân đạt 80%, cuối năm đạt 100% thì phải làm cho tốt và cố gắng hết sức.

Bên cạnh đó, Thành phố cần đón những cơ hội vàng khi Việt Nam là điểm đến an toàn lâu nay với các nhà đầu tư cũng như trong bối cảnh dịch bệnh hoành hành hiện nay.

Thủ tướng cũng lưu ý phải chống lại những hành vi trục lợi trong đại dịch thông qua thâu tóm, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp trọng yếu. Do đó, Thành phố cần hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời, tốt hơn nữa để vực dậy sức sống mãnh liệt của các thành phần kinh tế.

Thủ tướng cũng yêu cầu từng bộ, ngành phải sát vào tháo gỡ cho Thành phố, trong vòng 5-7 ngày phải xử lý giải quyết, trình lên phương án, không để tình trạng ngâm hồ sơ lâu, không được để tiêu cực tham nhũng xảy ra trong quá trình thực hiện, xử lý các dự án mà Thành phố trình…

Các cán bộ của Thành phố cần lăn xả, tạo niềm tin cho doanh nghiệp, bỏ thói quen bị động. Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành cũng như các cơ quan của Thành phố tâm huyết, thay đổi cách làm, nếp cũ, suy nghĩ cũ.

Về nhiệm vụ, phương hướng, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần là TP Hồ Chí Minh trở thành đô thị hiện đại điển hình của khu vực và của thế giới, một thành phố thông minh, một thành phố xanh đáng sống để người dân có thể hưởng lợi công bằng từ những thành quả phát triển mang lại.

Do đó, TP Hồ Chí Minh cần sớm hoàn thành đề án phát triển Thành phố thành trung tâm tài chính khu vực, tạo nền tảng cho phát triển Thành phố thành trung tâm khoa học công nghệ.

Tại cuộc làm việc, Thủ tướng đã cho ý kiến xử lý các kiến nghị cụ thể của Thành phố với tinh thần tạo mọi điều kiện cho Thành phố phát triển và bày tỏ ủng hộ đề xuất của TP Hồ Chí Minh về Khu đô thị sáng tạo phía đông.

PV