Thực hiện Chương trình Kỳ họp thứ 10 Quốc hội Khóa XIV, sáng 09/11, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân điều hành nội dung làm việc.

Tại Quốc hội, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (đoàn TP Hà Nội) đã đặt câu hỏi chất vấn ông Lê Minh Khái - Tổng Thanh tra Chính phủ.

Đại biểu Hồng Hà hỏi: Câu một, theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp, trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, vẫn còn tình trạng cán bộ, công chức, viên chức gây nhũng nhiễu, phiền hà trong giải quyết công việc cho người dân và doanh nghiệp. Đề nghị Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết tình trạng này xảy ra nhiều nhất trong lĩnh vực nào, ai phải chịu trách nhiệm về việc xảy ra tình trạng này, Tổng Thanh tra Chính phủ có trách nhiệm gì và có giải pháp gì để ngăn chặn tình trạng nêu trên?

Câu hai, cử tri rất vui mừng khi nghe Chính phủ báo cáo tình hình tham nhũng ở nước ta thời gian qua đang từng bước được kiềm chế và có chiều hướng thuyên giảm. Xin Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, căn cứ vào đâu để có được kết luận như nêu trên?

Để xảy ra tình trạng nhũng nhiễu, trách nhiệm trực tiếp thuộc về người đứng đầu

Trả lời câu hỏi của đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà, ông Lê Minh Khái - Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết: Vấn đề đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà nêu lên được hết sức quan tâm và kể cả ngành thanh tra cũng rất quan tâm.

Tổng Thanh tra Chính phủ khẳng định, trách nhiệm trực tiếp là thuộc về người đứng đầu của các cơ quan, các lĩnh vực để xảy ra tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân.

“Trong Chỉ thị số 10 của Thủ tướng Chính phủ cũng đã nêu rất rõ về những lĩnh vực, nguyên nhân và tình trạng nêu trên, cụ thể đã nêu trong chỉ thị rất rõ, nhưng có thể nói những lĩnh vực thường xuyên tiếp xúc với người dân, những lĩnh vực cán bộ, công chức thiếu rèn luyện thì dễ xảy ra tham nhũng, ví dụ như những khu vực phục vụ dịch vụ công cho người dân. Những nội dung chi tiết thì trong Chỉ thị 10 Thủ tướng đã nêu rất đầy đủ, tôi cũng xin phép không có nhắc lại”, ông Lê Minh Khái cho biết.

Trả lời đại biểu, Tổng Thanh tra Chính phủ đã nêu ra các giải pháp cụ thể: Tổng Thanh tra cũng như Thanh tra Chính phủ đã đề xuất với Thủ tướng ban hành Chỉ thị về giảm và chống gây phiền hà, nhũng nhiễu cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình giải quyết công việc.

Theo đó, tháng 4/2019 Thủ tướng Chính phủ đặt ra chỉ thị này, sau khi ra chỉ thị thì Thanh tra Chính phủ cũng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đã tổ chức một Hội nghị trực tuyến toàn quốc để triển khai đầy đủ tinh thần của chỉ thị này.

Sau khi chỉ thị ra đời, Thanh tra Chính phủ cũng đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ có Công điện số 724 ngày 17/6/2019 của Thủ tướng Chính phủ về phòng ngừa tham nhũng trong hoạt động công vụ.

“Hai văn bản này có ý nghĩa rất lớn trong chấn chỉnh tình trạng nhũng nhiễu của cán bộ, công chức thực hiện công vụ khi giải quyết công việc cho người dân. Sau 1 năm thực hiện, báo cáo Quốc hội, Thanh tra Chính phủ cũng đã có kế hoạch sơ kết và ngày 1/10 vừa rồi Thanh tra Chính phủ cũng đã có báo cáo sơ kết về 1 năm thực hiện Chỉ thị 10. Trong báo cáo này có đánh giá tình trạng và nêu lên một số giải pháp để tiếp tục thực hiện trong thời gian tới”, người đứng đầu ngành Thanh tra cho biết.

Đánh giá tình hình tham nhũng mang tính chất rất là “trừu tượng”

Trả lời câu hỏi liên quan đến căn cứ nào mà trong Báo cáo phòng, chống tham nhũng năm 2020 Chính phủ trình Quốc hội đánh giá là tình trạng tham nhũng được kiềm chế, từng bước được ngăn chặn và có chiều hướng thuyên giảm.

Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho rằng: “Việc đánh giá tình hình tham nhũng là hết sức là khó khăn, mang tính chất rất là trừu tượng”.

Tuy nhiên, theo ông Lê Minh Khái, với tư cách là một cơ quan tham mưu, Thanh tra Chính phủ cũng cố gắng bám sát vào những nội dung mà có thể căn cứ vào đó để đánh giá. Cụ thể: Thứ nhất là, ý kiến đánh giá của người dân thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, ý kiến của người dân cảm nhận về tình hình tham nhũng với đất nước.

“Qua phản ánh như thế Thanh tra Chính phủ căn cứ vào đấy”, ông Lê Minh Khái nói.

Thứ hai là, chỉ số PI, chỉ số này theo đánh giá của Thanh tra Chính phủ là hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng có tăng lên.

Thứ ba là, quốc tế cũng đánh giá qua chỉ số và cảm nhận tham nhũng của Tổ chức Minh bạch Thế giới thì năm 2019 đánh giá Việt Nam tăng 21 bậc so với 2018; năm 2019, Việt Nam từ nước đứng thứ 117 lên còn 96/198 nước.

Thứ tư là, căn cứ vào những đánh giá, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng. Hàng năm trong Báo cáo cuối năm, Ban Chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng có cân nhắc rất kỹ và có đánh giá về tình hình tham nhũng.

Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết: “Tôi cũng nói thêm là đánh giá tình hình tham nhũng cũng rất khó và trên cơ sở tình hình phòng, chống tham nhũng trên tất cả các mặt về công tác quản lý nhà nước về công tác phòng ngừa, nếu công tác xử lý, công tác tuyên truyền thì đạt được kết quả cao như thế, nó ảnh hưởng, có tác động rất lớn đến tình hình tham nhũng”.

Quốc Trần