Đánh thuế lợi nhuận từ nhiên liệu hóa thạch

Phát biểu khai mạc trước các nhà lãnh đạo thế giới tại Phiên thảo luận chung cấp cao khóa họp 77 của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc gồm 193 thành viên, Tổng Thư ký Guterres đã có những phát biểu nhắm vào các công ty dầu khí, những công ty đã giành lợi nhuận khổng lồ hàng trăm tỷ đô la trong năm nay do giá năng lượng tăng cao.

Ông nói: “Ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch đang kiếm hàng trăm tỷ đô la tiền trợ cấp và lợi nhuận thu được trong khi ngân sách hộ gia đình thu hẹp và hành tinh của chúng ta đang bị đốt cháy”. Bởi vậy ông đưa ra tuyên bố mạnh mẽ và thẳng thắn: "Người gây ô nhiễm phải trả tiền"!

Bên cạnh việc một lần nữa thúc đẩy các nước phát triển đánh thuế lợi nhuận từ nhiên liệu hóa thạch, ông Guterres lần này còn sử dụng ảnh hưởng của mình để xác định số tiền nên được chi tiêu vào đâu.

Ông phát biểu trước cuộc họp thường niên của các nhà lãnh đạo thế giới ở New York: “Những khoản tiền đó nên được chuyển hướng theo hai cách: Cho các quốc gia đang chịu tổn thất và thiệt hại do khủng hoảng khí hậu gây ra; và cho những nước đang vật lộn với giá thực phẩm và năng lượng tăng”.

Vương quốc Anh đã thông qua mức thuế 25% đối với các nhà sản xuất dầu và khí đốt ở Biển Bắc, trong khi Liên minh châu Âu có kế hoạch tăng hơn 140 tỷ euro để bảo vệ người tiêu dùng khỏi giá năng lượng tăng cao bằng cách đánh thuế lợi nhuận từ các công ty dầu và nhiệt điện. Các nhà lập pháp Mỹ cũng đã phải thảo luận về một ý tưởng tương tự, mặc dù đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong một Quốc hội đang bị chia rẽ.

Tổng Thư ký LHQ thậm chí còn ủng hộ một loại thuế cụ thể nhằm giúp các quốc gia dễ bị tổn thương về khí hậu nhất trên thế giới. Ông cũng cho biết các ngân hàng phát triển đa phương "phải đẩy mạnh và cung cấp" nguồn lực cho các nước nghèo để thích ứng với những cú sốc khí hậu ngày càng nghiêm trọng, và nó "cần chiếm một nửa tổng nguồn tài chính về khí hậu". Guterres tuyên bố thêm: "Các nền kinh tế lớn phải đóng góp những khoản này và phải triển khai chúng".

Nên ngừng hỗ trợ ngành công nghiệp phát thải

Tổng Thư ký cũng mở rộng chỉ trích của mình đối với việc các ngành công nghiệp phát thải carbon vẫn đang được hỗ trợ, chẳng hạn như việc ngân hàng và các tổ chức tài chính khác đầu tư vào các công ty đó, cũng như việc quảng bá và quảng cáo cho các sản phẩm này.

“Giống như những gì họ đã làm đối với ngành công nghiệp thuốc lá nhiều thập kỷ trước… Những người quan tâm đến nhiên liệu hóa thạch cần dành thời gian nhiều hơn để ngăn chặn một thảm họa PR - và dành nhiều thời gian hơn nữa để ngăn chặn một thảm họa hành tinh", ông Guterres tuyên bố.

Tổng Thư ký LHQ cũng đưa ra những cảnh báo nghiêm trọng về khí hậu trái đất. “Một mùa đông của sự bất mãn toàn cầu đang ở phía trước. Niềm tin đang sụp đổ, sự bất bình đẳng đang bùng nổ, hành tinh của chúng ta đang bùng cháy. Con người đang bị tổn thương - với những người dễ bị tổn thương nhất lại là những người nghèo khó nhất”, ông nhấn mạnh.

Với nhiệt độ toàn cầu tăng cao, một phần Pakistan có diện tích tương đương với Vương quốc Anh gần đây đã nằm dưới nước. Guterres đưa ra dẫn chứng này và đã đả kích các công ty nhiên liệu hóa thạch. “Hãy nói như thế - thế giới của chúng ta đang nghiện nhiên liệu hóa thạch. Đã đến lúc cần can thiệp...”, ông cho biết thêm.

Với cuộc chiến Ukraine dẫn đến cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu, nạn đói là một vấn đề chính khác trong chương trình nghị sự. Hơn 200 tổ chức phi chính phủ đã kêu gọi hành động khẩn cấp từ các nhà lãnh đạo để Đại Hội đồng LHQ có thể “chấm dứt cuộc khủng hoảng đói toàn cầu đang rơi vào vòng xoáy”.

Huy Hoàng (theo Reuters, AFP, AP)