Một nhân viên y tế mặc trang phục bảo hộ đầy đủ xét nghiệm cho một người đàn ông tại một bệnh viện ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 14 tháng 7 năm 2020. Ảnh: EPA-EFE
Báo cáo cho biết kể từ khi bắt đầu xảy ra đại dịch, các cảnh báo sớm về virus cũng như những lời chỉ trích trong nước đối với việc Trung Quốc xử lý ổ dịch đã được kiểm duyệt. Có thể kể tới việc ông trùm bất động sản Ren Zhiqiang, người đã mất tích sau khi ông ta viết một bài báo chỉ trích chính phủ. Bản thân việc sử dụng từ khóa “Ren Zhiqiang” không gây ra bất kỳ sự kiểm duyệt nào, tuy nhiên khi được nhóm lại với nhau thành “che đậy sự thật, Ren Zhiqiang” hoặc “Ren, mất tích”, toàn bộ thông báo đã bị chặn.
Khi Trung Quốc và các quốc gia khác bắt đầu cung cấp trợ giúp y tế và viện trợ khẩn cấp ở nước ngoài, những nỗ lực của Bắc Kinh đã làm dấy lên lo ngại ở phương Tây. Các nhà phê bình chỉ trích phản ứng nhân đạo của Trung Quốc là một nỗ lực thu hút sự chú ý khỏi việc xử lý sai lầm ban đầu đối với đợt bùng phát virus. Khi các từ khóa như “tiêu tiền, Ý” hoặc “covid-19, tác động, Sáng kiến Vành đai và Con đường” được sử dụng trong cùng một thông điệp, nó đã bị lọc ra.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết trọng tâm kiểm duyệt của WeChat đã sớm chuyển sang Hoa Kỳ. Khi Mỹ trở thành tâm chấn của đại dịch, Washington bắt đầu đổ lỗi cho Bắc Kinh và WHO để che đậy sự lây lan của virus. Nhiều từ khóa đề cập đến "Trump" đã bị chặn. Các cáo buộc việc một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán làm rò rỉ loại virus Corona mới cũng dẫn đến lệnh cấm các nhóm từ như "vũ khí sinh học, chính phủ, virus, quan chức".
Khi thực hiện nghiên cứu này, Citizen Lab cho biết họ đã tạo một cuộc trò chuyện nhóm WeChat bao gồm ba tài khoản giả: một tài khoản đăng ký ở Trung Quốc đại lục và tài khoản khác ở Canada.
Một trong những tài khoản của Canada đã được sử dụng để gửi các đoạn trích của các bài báo từ các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc, các trang tổng hợp tin tức ở đại lục và các trang web ở Hồng Kông và Đài Loan. Các tài khoản giả đăng ký tại Trung Quốc không nhận được tin nhắn do một trong các tài khoản Canada gửi có nghĩa tài khoản đó được coi là có chứa các từ bị kiểm duyệt. Các nhà nghiên cứu sau đó đã chạy các bài kiểm tra sâu hơn với các từ nhạy cảm tiềm ẩn trong bài báo đó để xác định cụm từ nào thực sự bị cấm.
Các nhà nghiên cứu cho biết không rõ liệu những từ khóa này có bị chặn theo hướng dẫn chi tiết của chính phủ hay không. Tuy nhiên, điều được biết là các nhà chức trách đang nắm giữ WeChat và các nền tảng internet khác chịu trách nhiệm kiểm soát nội dung do người dùng tạo. Việc không xóa nội dung nhạy cảm có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, bao gồm cả việc tạm ngưng hoặc thậm chí loại bỏ cả một ứng dụng.
Hoàng Long
